Słowa kluczowe
sprawiedliwość proceduralna
zasada demokratycznego państwa prawnego
Skarb Państwa
kontradyktoryjność
prawo do zaskarżenia orzeczenia
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 195
Liczba pobrań: 151
Abstrakt
Artykuł traktuje o modelu postępowania zainicjowanego skargą na przewlekłość postępowania karnego, który został ukształtowany w ustawie z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 2004, Nr 179, poz. 1843 ze zm.). Rozwiązanie legislacyjne nieprzewidujące możliwości zaskarżenia orzeczenia w przedmiocie przewlekłości budzi wątpliwości natury konstytucyjnej i rodzi pytanie, czy ukształtowana w ten sposób procedura jest sprawiedliwa. Ponadto niejasne jest, czy rozwiązanie takie było zabiegiem celowym, czy też stanowi wynik tak zwanego „pominięcia” legislacyjnego. Istnienie prawa do zaskarżenia orzeczenia jest konsekwencją wyboru między modelem postępowania wpadkowego a pierwotnego, co odzwierciedla orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego oraz Sądu Najwyższego. Zastosowana w ustawie cywilnoprawna konstrukcja Skarbu Państwa dla potrzeb odpowiedzialności odszkodowawczej, przy jednoczesnym ograniczeniu kontradyktoryjności, sprawia, że pozycja Skarbu Państwa w toku postępowania jest problematyczna. Zmiany w ustawie powinny podążać w kierunku większej kontradyktoryjności. Uzasadnienie obecnego modelu, opartego na zasadzie pomocniczej szybkości postępowania, jest wysoce niewystarczające w świetle naczelnych zasad polskiego procesu karnego.Bibliografia
Artymiak G., Zasada szybkości postępowania karnego. Uwag kilka na tle ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2005, nr 1.
Błońska B., G. Rząsa, Glosa do uchwały siedmiu sędziów z dnia 23 marca 2006 r. III SPZP 3/05, „Przegląd Sądowy” 2008, nr 9.
Borucka-Arctowa M., Zaufanie do prawa jako wartość społeczna i rola sprawiedliwości proceduralnej, w: Teoria prawa. Filozofia prawa. Współczesne prawo i prawoznawstwo, Toruń 1998.
Gonera K., Przewlekłość postępowania w sprawach cywilnych, „Przegląd Sądowy” 2005, nr 11-12.
Górecki P., S. Stachowiak, P. Wiliński, Skarga na przewlekłość postępowania przygotowawczego i sądowego, Komentarz, Warszawa 2010.
Grzegorczyk T., J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Warszawa 2007.
Haczkowska M., Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa według Konstytucji RP, Warszawa 2007.
Jasiński W., w: Skarga na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Komentarz, J. Skorupka (red.), Warszawa 2010.
Kłak C.P., Pojęcie przewlekłości postępowania sądowego, „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 12.
Kłak C.P., Skarga na przewlekłość postępowania karnego a Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Rzeszów 2011.
Kłopocka M., Skarga na przewlekłość w postępowaniu sądowym (ze szczególnym uwzględnieniem przepisów postępowania karnego), w: L. Bogunia (red.), Nowa kodyfikacja prawa karnego, t. 19, Wrocław 2006.
Nowikowski I., W kwestii skargi na nierozpoznanie sprawy w rozsądnym terminie w postępowaniu karnym »zagadnienia wybrane«, w: A. Marek (red.), Współczesne problemy procesu karnego i jego efektywności. Księga pamiątkowa Profesora Andrzeja Bulsiewicza, Toruń 2004.
Piechowiak M., Prawnonaturalny charakter klauzuli dobra wspólnego, w: A. Choduń (red.), S. Czepita (red.), W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, Szczecin 2010.
Rawls J., Teoria sprawiedliwości, tłum. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, S. Szymański, Warszawa 2009.
Romańska M., Skarga na przewlekłość postępowania sądowego, „Przegląd Sądowy” 2005, nr 11-12.
Sokolewicz W., Uwaga 6 do art. 2 Konstytucji, w: L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 5, Warszawa 2007.
Sokolewicz W., Uwagi 10 i 36 do art. 2 Konstytucji, w: L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 5, Warszawa 2007.
Szumiło-Kulczycka D., Ustawa o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez zbędnej zwłoki w świetle orzecznictwa i danych empirycznych, w: S. Waltoś (red.), J. Czapska (red.), Zagubiona szybkość procesu karnego. Światło w tunelu, Kraków 2007.
Światłowski A., Jedna czy wiele procedur karnych. Z zagadnień wewnętrznego zróżnicowania form postępowania karnego rozpoznawczego, Sopot 2008.
Świda Z., Właściwość sądu i prawo strony do rozstrzygania sprawy „w rozsądnym terminie”, „Państwo i Prawo” 2005, z. 10.
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2005.
Wiliński P., Dwa modele rzetelnego procesu karnego, „Państwo i Prawo” 2006, z. 7.
Wiliński P., Rzetelny proces karny w świetle Konstytucji i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, w: P. Wiliński (red.), Rzetelny proces karny, Warszawa 2009.
Zbrojewska M., Skarga na przewlekłość postępowania karnego, „Palestra” 2004, nr 11-12.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.