Organizacja i finansowanie świadczeń z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej w Polsce dla osób starszych – stan obecny i wyzwania na przyszłość
PDF

Słowa kluczowe

opieka paliatywna; opieka hospicyjna; polityka społeczna; osoby starsze; starość

Jak cytować

Rafał Iwański, & Anna Szafranek. (2019). Organizacja i finansowanie świadczeń z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej w Polsce dla osób starszych – stan obecny i wyzwania na przyszłość. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 81(4), 191–204. https://doi.org/10.14746/rpeis.2019.81.4.15

Liczba wyświetleń: 559


Liczba pobrań: 726

Abstrakt

Starzenie się społeczeństwa oraz wzrost zachorowalności na choroby nowotworowe osób starszych stanowią jedne z kluczowych czynników wskazujących na zwiększanie się potrzeb z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej (OPiH). W związku z powyższym istotnym jest, by do wzrostu tego zapotrzebowania odpowiednio się przygotowywać (zarówno w zakresie organizacyjnym, jak i finansowym). Od 2013 r., w skali kraju, obserwuje się wprawdzie systematyczny wzrost wydatków na świadczenia z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej, jednakże ilość środków przeznaczanych na ten cel jest w dalszym ciągu niewystarczająca. Ponadto zwraca się także uwagę na problem dostępności do tej formy wsparcia, co może być związane z nieodpowiednią oraz nierównomierną redystrybucją środków przeznaczanych na OPiH w poszczególnych województwach. Celem pogłębienia omawianej tematyki dokonano porównania wydatków na świadczenia z zakresu OPiH w Polsce finansowanych ze środków NFZ w latach 2013–2018, która została uzupełniona analizą wydatków na świadczenia wydawane z budżetu NFZ w przeliczeniu na jednego mieszkańca oraz udziału wydatków na świadczenia z zakresu OPIH (procent w budżecie NFZ) w latach 2013–2018. W artykule omówiono także uwarunkowania prawne i organizacyjne opieki paliatywnej i hospicyjnej, skupiono się również na tematyce finansowania świadczeń z zakresu OPiH, zapotrzebowaniu na tą formę pomocy oraz rekomendacji na przyszłość. Celem odpowiedzi na pytanie badawcze, jakie są nakłady finansowe i formy organizacji świadczeń z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej w Polsce, autorzy posłużyli się metodą dogmatyczną oraz analizą danych zastanych (tj. danych statystycznych i finansowych NFZ oraz MZ)

https://doi.org/10.14746/rpeis.2019.81.4.15
PDF

Bibliografia

Błędowski, P., Szatur-Jaworska, B., Szweda-Lewandowska, Z., Kubicki, P. (2012). Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce. Warszawa.

Bois, J.-P. (1996). Historia starości. Od Montaigne’a do pierwszych emerytur. Tłum. K. Marczewska. Warszawa.

Buss, T., Lichodziejewska-Niemierko, M. (2008). Opieka paliatywna w Polsce – od idei do praktyki (również lekarza rodzinnego). Forum Medycyny Rodzinnej 2(4): 277–285.

Centeno, C., Clark, D., Lynch, T. et al. (2007). Facts and indicators on palliative care development in 52 countries of the WHO European region: results of an EAPC Task Force. Palliat. Med. 21(6): 463–471.

Ciałkowska-Rysz, A., Dzierżanowski, T. (2014). Opieka paliatywna w onkologii – aktualne problemy i propozycje rozwiązań systemowych, [w:] A. Potrykowska, Z. Strzelecki, J. Szymborski, J. Witkowski (red.), Zachorowalność i umieralność na nowotwory a sytuacja demograficzna Polski. Warszawa: 164–183.

Główny Urząd Satystyczny (2018). Rocznik Demograficzny. Warszawa.

Iwański, R., Sielicka, E., Jarzębińska, A. (2018). Opieka paliatywna i hospicyjna w ujęciu społecznym i ekonomicznym. Warszawa.

Łuczak, J. (2007). Co to jest leczenie objawowe (paliatywne), opieka paliatywna – hospicyjna i dlaczego warto z nich korzystać? Przegląd Terapeutyczny 3: 1–7.

Łuczak, J., Kotlińska-Lemieszek, A. (2011). Opieka paliatywna/hospicyjna/medycyna paliatywna. Nowiny Lekarskie 80(1): 3–15.

Malarewicz-Jakubów, A. (2017). Wsparcie prawne osób starszych. Warszawa: Lex/el.

Malarewicz-Jakubów, A., Jakubów, P. (2014). Opieka paliatywna w Polsce, [w:] E. Krajewska-Kułak, C.R. Łukaszuk, J. Lewko, W. Kułak (red.), W drodze do brzegu życia. Białystok: 358–366.

Pędich, W. (1996). Ludzie starzy. Warszawa.

Sowada, Ch., Kowalska-Bobko, I., Mokrzycka, A. et. al. (2016). Country Profile – Poland. The activities of older people when healthy aging policy and funding is limited: Institutional and financial dimensions of health promotion for older people. PRO HEALTH 65+ Health Promotion and Prevention of Risk – Action for Seniors. Project Policy Brief 13: 1–9. <http://www.pro-health65plus.eu/userfiles/downloads/policybriefs/PRO-Health%2065+%20Policy%20brief%2013a.pdf> [dostęp: 15.08.2019].

Walden-Gałuszko, K. de (2004). Podstawy opieki paliatywnej. Warszawa.

Walden-Gałuszko, K. de (2016). Opieka paliatywna u osób w podeszłym wieku, [w:] M. Cybulski, E. Krajewska-Kułak (red.), Opieka nad osobami starszymi. Przewodnik dla zespołu terapeutycznego. Warszawa: 115–132.

Wesołek, E. (2016). Dostępność opieki paliatywnej i hospicyjnej dla mieszkańców domów pomocy społecznej i placówek opieki długoterminowej – zasadność, możliwości i bariery. Medycyna Paliatywna w Praktyce 10(3): 112–118.

Wojciechowska. U., Czaderny, K., Ciuba, A., Olasek, P., Didkowska, J. (2018). Nowotwory złośliwe w Polsce w 2016 roku. Krajowy Rejestr Nowotworów. Warszawa.

Wojciechowska, U., Didkowska, J., Zatoński, W. (2010). Nowotwory złośliwe ogółem, [w:] Nowotwory złośliwe w Polsce w 2008 roku. Biuletyn Centrum Onkologii: 13–22.

World Health Organization (2014). Global Atlas of Palliative Care at the End of Life. Worldwide Hospice Palliative Care Alliance. London.

Potrykowska, A., Strzelecki, Z., Szymborski, J., Witkowski, J. (red.) (2014). Zachorowalność i umieralność na nowotwory a sytuacja demograficzna Polski. Warszawa.