Zwolnienia i ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych a zasada sprawiedliwości podatkowej
PDF

Słowa kluczowe

sprawiedliwość podatkowa
zdolność podatkowa
zwolnienia i ulgi podatkowe

Jak cytować

Mariański, A. (2021). Zwolnienia i ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych a zasada sprawiedliwości podatkowej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 83(1), 7–20. https://doi.org/10.14746/rpeis.2021.83.1.1

Liczba wyświetleń: 1650


Liczba pobrań: 3271

Abstrakt

Ustawodawca podatkowy ma bardzo dużą swobodę w kształtowaniu elementów konstrukcyjnych podatków, w tym zwłaszcza wprowadzania ulg i zwolnień podatkowych. W podatku dochodowym od osób fizycznych ich katalog jest bardzo szeroki. Przyczyny ich ustanawiania są bardzo zróżnicowane. Jedną z nich jest konieczność wyłączania z opodatkowania przychodów, które mieszczą się w szeroko ujętej podstawie opodatkowania, a nie stanowią przysporzenia majątkowego dla podatnika. Inne mają za zadanie korektę podstawy opodatkowania w celu zapewnienia opodatkowania według kryterium zdolności płatniczej. Mogą one także mieć charakter stymulacyjny bądź redystrybucyjny. Należy zatem zastanowić się, jakie są przyczyny wprowadzania tak rozległego katalogu zwolnień i ulg w podatku dochodowym od osób fizycznych. Szczególnie istotne jest ustalenie, czy przejęcie dochodu podatkowego jako wyznacznika zdolności płatniczej może zapewnić sprawiedliwe opodatkowanie, zwłaszcza bez konieczności dokonywania korekt poprzez ulgi i zwolnienia podatkowe.

https://doi.org/10.14746/rpeis.2021.83.1.1
PDF

Bibliografia

Brzeziński, B. (1999a). Prawo podatkowe. Toruń.

Brzeziński, B. (1996b). Prawo podatkowe. Zarys wykładu. Toruń.

Brzeziński, B. (2000). Glosa do wyroku SN z dnia 7 maja 1997 r., III RN 22/97. Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 2: 187−190.

Dzwonkowski, H. (1999). Elementy konstrukcyjne podatku w świetle art. 217 Konstytucji. Glosa 6: 1−6.

Filipczyk, H. (2015). Refleksje o przedmiocie podatku dochodowego. Kwartalnik Prawa Podatkowego 2: 39−55.

Gomułowicz, A. (1995). Postulat sprawiedliwości a system podatkowy. Monitor Podatkowy 4: 102–105.

Gomułowicz, A. (2001). Zasada sprawiedliwości podatkowej. Warszawa.

Gomułowicz, A. (2003). Zasada sprawiedliwości podatkowej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Aspekt materialny. Warszawa.

Gomułowicz, A. (2010). Zasady podatkowe, [w:] L. Etel (red.), System prawa finansowego. Tom 3: Prawo daninowe. Warszawa: 99−130.

Gomułowicz, A. (2013). Podatki a etyka. Warszawa.

Gwiazdowski, R. (2007). Podatek progresywny i proporcjonalny. Doktrynalne przesłanki, praktyczne konsekwencje. Warszawa.

Kosek-Wojnar, M. (2012). Zasady podatkowe w teorii i praktyce. Warszawa.

Mariański, A. (2004). Wykładnia przepisów o ulgach i zwolnieniach podatkowych w orzecznictwie sądowym. Glosa 4: 10–15.

Mariański, A. (2007). Koszty uzyskania przychodów. Wykładnia przepisów. Prawo i Podatki 11: 5−9.

Mariański, A. (2009). Nowa koncepcja normatywna kosztów uzyskania przychodów, [w:] Systemowa reforma podatków dochodowych. Warszawa: 22−26.

Mariański, A. (2017). Income taxes, [w:] W. Nykiel, M. Wilk (eds.), Polish Tax System: Business Opportunities and Challenges. Warszawa: 177−215.

Mariański, A. (2018). Krótka historia opodatkowania dochodu. Kwartalnika Prawa Podatkowego 3: 9−26.

Mariański, A. (2020a). Sprawiedliwość podatkowa w zakresie kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych. Studia Prawno-Ekonomiczne 116: 79−97.

Mariański, A. (2020b). Zwolnienie podatkowe według kryterium wieku a zasada sprawiedliwości podatkowej, [w:] P. Borszowski, K. Kopyściańska, M. Kopyściański, W. Srokosz, P. Zawadzka (red.), Regulacje prawa finansów publicznych i prawa podatkowego. Podsumowanie stanu obecnego i dynamika zmian. Księga jubileuszowa dedykowana profesor Wiesławie Miemiec. Warszawa: 410−422.

Mariański, A. (2020c). Źródła przychodów – niesprawiedliwe i skomplikowane różnicowanie opodatkowania osób fizycznych. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 10: 22−27.

Mariański, A., Nowak-Piechota, A. (2014). Konstytucyjność opodatkowania pozapłacowych świadczeń pracowniczych. Glosa do wyroku TK z 8 lipca 2014, K 7/13. Przegląd Podatkowy 11: 43−48.

Mariański, A., Nykiel, W. (red.) (2015). Komentarz do ustawy o podatku dochodowym osób prawnych. Gdańsk.

Mariański, A., Strzelec, D. (2014). Podatki dochodowe, [w:] W. Nykiel, M. Wilk (red.), Zagadnienia ogólne prawa podatkowego. Łódź: 95−105.

Mastalski, R. (1995). Wprowadzenie do prawa podatkowego. Warszawa.

Morawski, W. (2002). Pojęcie ulgi podatkowej w Ordynacji podatkowej, [w:] Regulacje prawno-podatkowe i rozwiązania finansowe. Pro publico bono. Księga Jubileuszowa Profesora Jana Głuchowskiego. Toruń: 175−188.

Morawski, W. (2003). Ulgi i zwolnienia w prawie podatkowym. Gdańsk.

Nita, A. (2013). Teoretyczne i normatywne wyznaczniki sprawiedliwego opodatkowania. Toruński Rocznik Podatkowy 2013: 16−30.

Nita, A. (2017). Zdolność płatnicza podatnika jako kryterium sprawiedliwego opodatkowania. Kwartalnik Prawa Podatkowego 4: 9−27.

Nykiel, W. (1998). Zwolnienia i ulgi podatkowe a konstrukcja podatku (wybrane zagadnienia), [w:] Księga pamiątkowa ku czci Profesora Apoloniusza Kosteckiego. Studia z dziedziny prawa podatkowego. Toruń: 173−180.

Nykiel, W. (2001). Zwolnienia podatkowe (wybrane zagadnienia teoretyczne), [w:] Księga Jubileuszowa Profesora Marka Mazurkiewicza. Studia z dziedziny prawa finansowego. prawa konstytucyjnego i ochrony środowiska. Wrocław: 298−304.

Nykiel, W. (2002a). Cele i funkcje ulg i zwolnień podatkowych, [w:] Regulacje prawno-podatkowe i rozwiązania finansowe. Pro publico bono. Księga Jubileuszowa Profesora Jana Głuchowskiego. Toruń: 189−195.

Nykiel, W. (2002b). Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku. Warszawa.

Nykiel, W. (red.) (2018). Polskie prawo podatkowe. Warszawa.

Nykiel, W., Mariański, A. (2016). Komentarz do art. 217, [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Tom 2: Komentarz do art. 87–243. Warszawa: 1482−1499.

Orłowski, J. (2013). Konstytucyjna zasada powszechności opodatkowania – wybrane zagadnienia, Studia Prawnoustrojowe 22: 80−85.

Siekman, P., Luijsterburg, N. (2006). Personal income taxation in the Netherlands. Bulletin for International Taxation: 313–317.

Steuerle, C.E. (2002). And equal (tax) justice for all? [w:] J.J. Thorndike, D.J. Ventry Jr. (eds.), Tax Justice: The Ongoing Debate. Washington: 253–282.