The idea of democracy in systemic transformations of self-government
PDF (Język Polski)

Keywords

democracy
idea
liberalism
self-government
decentralisation
centralism
freedom
populism
political parties

How to Cite

Jeżewski, J. (2015). The idea of democracy in systemic transformations of self-government. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 77(3), 65–78. https://doi.org/10.14746/rpeis.2015.77.3.6

Number of views: 1065


Number of downloads: 673

Abstract

The article aims to show the idea of democracy as a basic condition for implementing decentralisation and self-government. At the same time it identifies certain threats that accompany those processes and the need for their protection.

Democracy, understood both as a value and a principle, constitutes, together with the principles of freedom and the state of law, one of the basic axiological and system standards in modern Europe. Attempts at defining democracy made within the scientific domain of particular states manifest themselves in various ways; as a result, there are numerous definitions of the principle of democracy and of a democratic state itself. However, the variety of perspectives does not reduce the influence of the idea of democracy and, especially, its inspirational effect. In the state of law, democracy protects all the rights and freedoms of an individual connected with political liberalism. Since 1789 and the Declaration of the Rights of Man and of the Citizen, the notion of decentralisation has been developing in Europe. This has taken place together with consolidation of the belief that democracy is a condition of decentralisation and self-government is an institutional form of participation by citizens in governance, serving the bottom-up development of democracy. This has been reflected in the concept of local democracy, most often, in connection with the process of systemic change: as a positive effect of these transformations or as an objective (value) which should be pursued in future reforms. The article also indicates immanent weaknesses of democratic procedures that can be used opportunistically and for purposes far removed from the idea of democracy. Local democracy is threatened by the political indifference of voters, the tyranny of the majority, populism and a ruling party’s control over self-government.

https://doi.org/10.14746/rpeis.2015.77.3.6
PDF (Język Polski)

References

Samorząd i demokracja lokalna – osiągnięcia, zagrożenia, dylematy. Raport (2002), Samorząd Terytorialny 12(5): 3-34.

Banaszak, B. (2004), Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Kraków.

Baszkiewicz, J. (1976), Wstęp, [w:] A. de Tocqueville, O demokracji w Ameryce, Warszawa: 5-21.

Baszkiewicz, J. (1999), Władza, Wrocław.

Baszkiewicz, J. (2006), Francja w Europie, Wrocław.

Bernard, P. (1992), Le Préfet de la République. Le chêne et l’olivier, Paris.

Bobbio, N. (1998), Liberalizm i demokracja, Kraków.

Burdeau, F. (1994), Histoire de l’administration française. Du 18e au 20e siècle, Paris.

Burdeau, G. (1956), La démocratie, Paris.

Chevallier, J.J. (1958), Histoire des institutions politiques de la France modern (1789-1945), Paris.

Deux cents ans de democratie locale (1989), Territoires, septembre 1989, N˚ 300.

Diederichs, O., Luben, I. (1995), La déconcentration, Que-sais-je, Paris.

Fromont, M. (1987), Les techniques de répartition des compétences entre l’Etat, les régions et les collecitvités locales, [w:] Les compétences des collectivités territoriales en matière d’urbanisme et d’équipement, red. M. Fromont, Paris-Bruxelles: 281-289.

Hallowell, J.H. (1993), Moralne podstawy demokracji, Warszawa.

Hayek, F.A. (2006), Konstytucja wolności, Warszawa.

Izdebski, H. (1976), Problemy decentralizacji administracji we Francji w XIX wieku, Czasopismo Prawno-Historyczne 28(1): 161-174.

Izdebski, H. (2007), Fundamenty współczesnych państw, Warszawa.

Kjellberg, F. (1997), Zmieniające się wartości władz lokalnych, [w:] Wartości podstawowe samorządu terytorialnego i demokracji lokalnej, red. P. Swianiewicz, Warszawa: 137-146.

Les collectivités territorials (1989), Les Cahiers Français. La Documentation Française, janvier-février 1989, N˚ 239.

Lipowicz, I. (2015), Odrodzenie samorządu terytorialnego w Polsce w latach 1990-1998 – perspektywa administracyjna. Naprawa transformacji ustrojowej, Samorząd Terytorialny 25(3): 6-16.

Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce (2013-2014), t. 1-2, Kraków.

Osiatyński, W. (2011), Prawa człowieka i ich granice, Kraków.

Panejko, J. (1990), Geneza i podstawy samorządu europejskiego, Paryż 1926, (reprint Wyd. Przemiany), Warszawa.

Raban, O. (2014), Racjonalizacja polityki: o związku między demokracją a rządami prawa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 76(4): 21-39.

Sartori, G. (1994), Teoria demokracji, Warszawa.

Stępień, J. (2015), Cywilizacyjny spór o samorząd terytorialny, Samorząd Terytorialny 25(3): 17-22

Stępień, J. (2015), Kształt reaktywowanego samorządu terytorialnego w zamierzeniu jego twórców, Samorząd Terytorialny 25(1-2): 11-19.

Tocqueville, A. de (1976), O demokracji w Ameryce, Warszawa.

Tocqueville, A. de (1994), Dawny ustrój i rewolucja, Kraków.

Zmierczak, M. (1990), Jan Jakub Rouseau – rzecznik totalitaryzmu czy liberalnej demokracji?, Czasopismo Prawno-Historyczne 41(2): 1-16.

Zubik, M. (red.) (2008), Konstytucja III RP w tezach orzeczniczych Trybunału Konstytucyjnego i wybranych sądów, Warszawa.