Repartycja na polu reprografii – doświadczenia Stowarzyszenia KOPIPOL

Abstrakt

W odpowiedzi na zjawisko dynamicznego rozwoju reprograficznej techniki kopiowania utworów, mocą uchwalonej w 1994 r. ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wprowadzono do polskiego porządku prawnego opłaty mające rekompensować straty ponoszone na skutek eksploatowania przedmiotów praw autorskich za pomocą tej techniki. Pobór opłat reprograficznych w połowie należnej twórcom powierzony został powstałemu w 1995 r. Stowarzyszeniu Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł Naukowych i Technicznych KOPIPOL. Obowiązkiem KOPIPOL-u stało się tym samym nie tylko inkaso rzeczonych opłat, lecz także rozdzielanie ich wśród uprawnionych autorów twórczości naukowej i technicznej.

Inkaso okazało się procesem skomplikowanym, kosztownymi czasochłonnym. Przyczyną takiego stanu rzeczy są nagminne próby unikania opłat, co zmusza KOPIPOL do egzekwowania ich na drodze licznych postępowań sądowych. Zainkasowane środki KOPIPOL dzieli w pierwszej kolejności pomiędzy organizacje zbiorowego zarządzania reprezentujące kategorie twórczości, które zgodnie z wynikami badań statystycznych podlegają kopiowaniu reprograficznemu. Znakomita większość tych środków należna jest twórcom utworów naukowych i technicznych, na rzecz których KOPIPOL prowadzi drugi etap podziału – repartycję indywidualną. W ramach tego procesu rozdzielane i wypłacane są wynagrodzenia pomiędzy autorów zidentyfikowanych z imienia i nazwiska.

Efektywność prowadzonych działań systematycznie wzrasta w wykładniczym tempie. Do dziś KOPIPOL wypłacił wynagrodzenia dla 2375 autorów w kwocie ponad 2 mln zł i oczekuje na zgłaszanie się kolejnych uprawnionych twórców.