Dostęp cudzoziemca do akt w postępowaniu w przedmiocie zobowiązania do powrotu – uwagi de lege lata i de lege ferenda

Abstrakt

Cudzoziemiec będący stroną postępowania w przedmiocie zobowiązania do powrotu ma prawo dostępu do swoich akt, sporządzania notatek, kopii lub odpisów, jak również prawo żądania uwierzytelnienia odpisów z akt sprawy, co musi uzasadnić ważnym interesem (art. 73 ust. 1 i 3 Kodeksu postępowania administracyjnego [k.p.a.]). Ustawodawca zastrzegł jednak, że prawa wynikającego z art. 73 k.p.a. nie stosuje się do akt sprawy zawierających informacje niejawne o klauzuli tajności „tajne” lub „ściśle tajne”, a także do innych akt, które organ administracji publicznej wyłączy ze względu na ważny interes państwowy (art. 74 ust. 1 k.p.a.). Oznacza to, że w takim postępowaniu ani pełnomocnikowi, ani tym bardziej stronie nie są udostępniane dokumenty, których dotyczy postępowanie. Celem artkułu jest zbadanie, czy w polskim porządku prawnym istnieją mechanizmy procesowe, które umożliwiają pogodzenie uzasadnionych względów bezpieczeństwa państwa w odniesieniu do charakteru i źródeł informacji branych pod uwagę przy wydawaniu decyzji o zobowiązaniu do powrotu z koniecznością zapewnienia cudzoziemcowi korzystania z uprawnień procesowych, takich jak prawo dostępu do akt oraz prawo do obrony.