Słowa kluczowe
strony postępowania
odszkodowanie za niesłuszne skazanie
odszkodowanie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie i zatrzymanie
odszkodowanie za niesłuszne skazanie
odszkodowanie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie i zatrzymanie
Jak cytować
Jasiński, W. (2021). W kwestii zasadności uregulowania katalogu stron postępowania w przedmiocie odszkodowania za niesłuszne pozbawienie wolności. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 83(1), 47–59. https://doi.org/10.14746/rpeis.2021.83.1.4
Liczba wyświetleń: 375
Liczba pobrań: 316
Abstrakt
Celem artykułu jest krytyczna analiza wprowadzanej ustawą z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw regulacji określającej strony postępowania w przedmiocie odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie i zatrzymanie. Autor, odwołując się do dotychczasowego dorobku doktryny i orzecznictwa, omawia potrzebę unormowania wprost katalogu stron postępowania odszkodowawczego, właściwego umiejscowienia wprowadzonych przepisów oraz ich zasadności z perspektywy modelowego ukształtowania postępowania w przedmiocie odszkodowania za niesłuszne pozbawienie wolności. W konkluzji wskazano, że zarówno uregulowanie problematyki stron, jak i podmiotów reprezentujących Skarb Państwa zasługuje na aprobatę. Wprowadzone unormowania wymagają jednak dwóch korekt. Dotyczą one określenia statusu procesowego prokuratora oraz ujednolicenia terminologii odnoszącej się do strony czynnej postępowania.
Bibliografia
1. Banaszczyk, Z. (2016), Model postępowania o odszkodowanie z tytułu niesłusznego skazania, tymczasowego aresztowania lub zatrzymania w Kodeksie postępowania karnego a ochrona interesów poszkodowanego [w:] Ochrona strony słabszej stosunku prawnego. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Adamowi Zielińskiemu, red. M. Boratyńska, Lex/el.
2. Bieńkowska, B. (1989), Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1988 r., II KZ 3/88, Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych 7: 361-364.
3. Błoński, M. (2015), Dochodzenie odszkodowania przez cudzoziemców z tytułu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania, Palestra 11-12: 90-98.
4. Bulsiewicz, A. (1979), Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19.X.1978 r. (VII KZP 29/78), Palestra 6: 124-129.
5. Bulsiewicz, A. (1956), Stanowisko poszkodowanego w procesie o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub bezzasadne tymczasowe aresztowanie, Nowe Prawo 10: 1143-1156.
6. Bulsiewicz, A. (1965), Zmiana wysokości lub czasu trwania renty zasądzonej z tytułu niesłusznego skazania lub bezpodstawnego aresztu tymczasowego, Palestra 7-8: 76-79.
7. Bulsiewicz, A. (1968), Proces o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub oczywiście bezzasadny areszt tymczasowy, Toruń.
8. Bulsiewicz, A. (1970), Glosa do postanowienia z 17 I 1970, IV KZ 142/69, Państwo i Prawo 12: 1048-1051.
9. Chojniak, Ł. (2013), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie oraz za niesłuszne oskarżenie, Warszawa.
10. Chojniak, Ł. (2015), Pełnomocnik w postępowaniu kompensacyjnym po 1 lipca 2015 r. [w:] Obrońca i pełnomocnik w procesie karnym po 1 lipca 2015 r. Przewodnik po zmianach, red. P. Wiliński, Warszawa 2015: 508-524.
11. Czeszejko-Sochacki, Z. (1971), Glosa do postanowienia SN z dnia 20.VI.1970 r. IV KZ 67/7, Palestra 3: 70-74.
12. Daszkiewicz, W. (1968), Kumulacja ról obrońcy i pełnomocnika w procesie karnym, Palestra 3: 46-61.
13. Dudka, K., Dobosiewicz, B. (2012), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie w praktyce orzeczniczej sądów powszechnych, Warszawa.
14. Dziurdzia, M. (2010), Komentarz do art. 8, t. 16 [w:] M. Dziurdzia (red.), Ustawa o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Komentarz, Lex/el.
15. Greszta, W. (2010), Status procesowy prokuratora w postępowaniu o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, Prokuratura i Prawo 7-8, s. 274-293.
16. Jasiński, W., Czerwińska, D. (2019), W kwestii optymalnego trybu kompensowania szkód i krzywd wynikających z niesłusznego tymczasowego aresztowania [w:] Ewolucja polskiego wymiaru sprawiedliwości w latach 2013-2018 w świetle standardów rzetelnego procesu, red. C. Kulesza, A. Sakowicz, Białystok: 283-304.
17. Kafarski, A. (1959), Postępowanie w sprawach o wynagrodzenie za niesłuszne skazanie, Państwo i Prawo 1: 91-107.
18. Kempisty, H. (1971) [w:] M. Mazur (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa: 656.
19. Kmiecik, R. (1994) Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 11 września 1992 r. (I KZP 27/92), Przegląd Sądowy 10: 83-92.
20. Kubicki, H. (1985), Niektóre problemy odszkodowania za niesłuszne tymczasowe aresztowanie (na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego), Problemy Praworządności 11: 13-24.
21. Mądrecka, E. (2009), Odszkodowanie za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie, [w:] Wrocławskie Studia Erazmiańskie. Zeszyty studenckie. Prace prawnicze, administratywistyczne i historyczne, red. M. Sadowski, P. Szymaniec, Wrocław.
22. Mikołajewicz A. (2014), Odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie oraz niesłuszne stosowanie środków przymusu w świetle znowelizowanego kodeksu postępowania karnego, Wrocławskie Studia Sądowe 2: 101-119.
23. Nowikowski I. (2016) [w:] Strony i inni uczestnicy postępowania karnego. System Prawa Karnego Procesowego, t. VI, red. C. Kulesza, Warszawa: 53-67.
24. Paprzycki L. K. (2013) [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 425-673, t. II, red. L. K. Paprzycki, Warszawa.
25. Rajzman, H. (1957), Nowe przepisy o odszkodowaniu za niesłuszne skazanie lub oskarżenie, Państwo i Prawo 3: 539-547.
26. Siewierski, M. (1966) [w:] S. Kalinowski, M. Siewierski, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa: 761.
27. Sobczak, J. (1985), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub oczywiście niesłuszne aresztowanie w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, Palestra 11: 43-58.
28. Stachowiak, S. (1999), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie w kodeksie postępowania karnego, Prokuratura i Prawo 1: 59-68.
29. Stefański, R. A. (2016) [w:] Strony i inni uczestnicy postępowania karnego. System Prawa Karnego Procesowego, t. VI, red. C. Kulesza, Warszawa: 1214-1216.
30. Stefański, R. A. (2016) [w:] Strony i inni uczestnicy postępowania karnego. System Prawa Karnego Procesowego, t. VI, red. C. Kulesza, Warszawa: 1194-1200.
31. Śliwiński, S. (1948), Proces karny. Przebieg procesu i postępowanie wykonawcze, Warszawa.
32. Śliwiński, S. (1956), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, Wojskowy Przegląd Prawniczy 4: 394-406.
33. Świecki, D. (2015) [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, red. D. Świecki, Warszawa: 609-611.
34. Świecki, D. (2018) [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, red. D. Świecki, Warszawa: 754.
35. Świecki, D. (2020), Komentarz do art. 554, t. 11 [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, red. D. Świecki, Lex/el.
36. Waszczyński, J. (1967), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie i bezzasadne aresztowanie w polskim procesie karnym, Warszawa.
37. Wiliński, P. (2012), Odszkodowanie za stosowanie środków reakcji karnej lub przymusu procesowego – w świetle konstytucyjnej gwarancji prawa do odszkodowania, Wrocławskie Studia Sądowe 1: 5-22.
38. Woźny, T. (2004), Charakter prawny postępowania o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, Państwo i Prawo 8, s. 61-70.
39. Zimoch, S. (1989), Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1988 r., II KZ 3/88, Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych 3: 146-148.
2. Bieńkowska, B. (1989), Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1988 r., II KZ 3/88, Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych 7: 361-364.
3. Błoński, M. (2015), Dochodzenie odszkodowania przez cudzoziemców z tytułu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania, Palestra 11-12: 90-98.
4. Bulsiewicz, A. (1979), Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19.X.1978 r. (VII KZP 29/78), Palestra 6: 124-129.
5. Bulsiewicz, A. (1956), Stanowisko poszkodowanego w procesie o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub bezzasadne tymczasowe aresztowanie, Nowe Prawo 10: 1143-1156.
6. Bulsiewicz, A. (1965), Zmiana wysokości lub czasu trwania renty zasądzonej z tytułu niesłusznego skazania lub bezpodstawnego aresztu tymczasowego, Palestra 7-8: 76-79.
7. Bulsiewicz, A. (1968), Proces o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub oczywiście bezzasadny areszt tymczasowy, Toruń.
8. Bulsiewicz, A. (1970), Glosa do postanowienia z 17 I 1970, IV KZ 142/69, Państwo i Prawo 12: 1048-1051.
9. Chojniak, Ł. (2013), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie oraz za niesłuszne oskarżenie, Warszawa.
10. Chojniak, Ł. (2015), Pełnomocnik w postępowaniu kompensacyjnym po 1 lipca 2015 r. [w:] Obrońca i pełnomocnik w procesie karnym po 1 lipca 2015 r. Przewodnik po zmianach, red. P. Wiliński, Warszawa 2015: 508-524.
11. Czeszejko-Sochacki, Z. (1971), Glosa do postanowienia SN z dnia 20.VI.1970 r. IV KZ 67/7, Palestra 3: 70-74.
12. Daszkiewicz, W. (1968), Kumulacja ról obrońcy i pełnomocnika w procesie karnym, Palestra 3: 46-61.
13. Dudka, K., Dobosiewicz, B. (2012), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie w praktyce orzeczniczej sądów powszechnych, Warszawa.
14. Dziurdzia, M. (2010), Komentarz do art. 8, t. 16 [w:] M. Dziurdzia (red.), Ustawa o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Komentarz, Lex/el.
15. Greszta, W. (2010), Status procesowy prokuratora w postępowaniu o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, Prokuratura i Prawo 7-8, s. 274-293.
16. Jasiński, W., Czerwińska, D. (2019), W kwestii optymalnego trybu kompensowania szkód i krzywd wynikających z niesłusznego tymczasowego aresztowania [w:] Ewolucja polskiego wymiaru sprawiedliwości w latach 2013-2018 w świetle standardów rzetelnego procesu, red. C. Kulesza, A. Sakowicz, Białystok: 283-304.
17. Kafarski, A. (1959), Postępowanie w sprawach o wynagrodzenie za niesłuszne skazanie, Państwo i Prawo 1: 91-107.
18. Kempisty, H. (1971) [w:] M. Mazur (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa: 656.
19. Kmiecik, R. (1994) Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 11 września 1992 r. (I KZP 27/92), Przegląd Sądowy 10: 83-92.
20. Kubicki, H. (1985), Niektóre problemy odszkodowania za niesłuszne tymczasowe aresztowanie (na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego), Problemy Praworządności 11: 13-24.
21. Mądrecka, E. (2009), Odszkodowanie za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie, [w:] Wrocławskie Studia Erazmiańskie. Zeszyty studenckie. Prace prawnicze, administratywistyczne i historyczne, red. M. Sadowski, P. Szymaniec, Wrocław.
22. Mikołajewicz A. (2014), Odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie oraz niesłuszne stosowanie środków przymusu w świetle znowelizowanego kodeksu postępowania karnego, Wrocławskie Studia Sądowe 2: 101-119.
23. Nowikowski I. (2016) [w:] Strony i inni uczestnicy postępowania karnego. System Prawa Karnego Procesowego, t. VI, red. C. Kulesza, Warszawa: 53-67.
24. Paprzycki L. K. (2013) [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 425-673, t. II, red. L. K. Paprzycki, Warszawa.
25. Rajzman, H. (1957), Nowe przepisy o odszkodowaniu za niesłuszne skazanie lub oskarżenie, Państwo i Prawo 3: 539-547.
26. Siewierski, M. (1966) [w:] S. Kalinowski, M. Siewierski, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa: 761.
27. Sobczak, J. (1985), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub oczywiście niesłuszne aresztowanie w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, Palestra 11: 43-58.
28. Stachowiak, S. (1999), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie w kodeksie postępowania karnego, Prokuratura i Prawo 1: 59-68.
29. Stefański, R. A. (2016) [w:] Strony i inni uczestnicy postępowania karnego. System Prawa Karnego Procesowego, t. VI, red. C. Kulesza, Warszawa: 1214-1216.
30. Stefański, R. A. (2016) [w:] Strony i inni uczestnicy postępowania karnego. System Prawa Karnego Procesowego, t. VI, red. C. Kulesza, Warszawa: 1194-1200.
31. Śliwiński, S. (1948), Proces karny. Przebieg procesu i postępowanie wykonawcze, Warszawa.
32. Śliwiński, S. (1956), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, Wojskowy Przegląd Prawniczy 4: 394-406.
33. Świecki, D. (2015) [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, red. D. Świecki, Warszawa: 609-611.
34. Świecki, D. (2018) [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, red. D. Świecki, Warszawa: 754.
35. Świecki, D. (2020), Komentarz do art. 554, t. 11 [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, red. D. Świecki, Lex/el.
36. Waszczyński, J. (1967), Odszkodowanie za niesłuszne skazanie i bezzasadne aresztowanie w polskim procesie karnym, Warszawa.
37. Wiliński, P. (2012), Odszkodowanie za stosowanie środków reakcji karnej lub przymusu procesowego – w świetle konstytucyjnej gwarancji prawa do odszkodowania, Wrocławskie Studia Sądowe 1: 5-22.
38. Woźny, T. (2004), Charakter prawny postępowania o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, Państwo i Prawo 8, s. 61-70.
39. Zimoch, S. (1989), Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1988 r., II KZ 3/88, Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych 3: 146-148.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.