Sprawa Front Polisario II przed Sądem (UE) a dostęp pozapaństwowych podmiotów międzynarodowych do sądów Unii Europejskiej
Okładka czasopisma Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, tom 87, nr 1, rok 2025
PDF

Słowa kluczowe

prawo UE
Front Polisario
Sahara Zachodnia
dostęp do sądów UE
Front Polisario vs. Rada

Jak cytować

Szepelak, K. (2025). Sprawa Front Polisario II przed Sądem (UE) a dostęp pozapaństwowych podmiotów międzynarodowych do sądów Unii Europejskiej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 87(1), 139–158. https://doi.org/10.14746/rpeis.2025.87.1.08

Liczba wyświetleń: 285


Liczba pobrań: 133

Abstrakt

Problemem badawczym podjętym w artykule jest kwestia dostępu podmiotów międzynarodowych innych niż państwa trzecie do sądów unijnych. Zagadnienie to zostało przedstawione w kontekście szerszego problemu zagwarantowania ochrony praw wszelkich podmiotów bezpośrednio dotkniętych skutkami aktów unijnych. Badania zostały podjęte z uwagi na brak omówienia w polskiej literaturze rozstrzygniętej przez Sąd (UE) sprawy Front Polisario II ze skargi Frontu Polisario o stwierdzenie nieważności decyzji Rady (UE) 2019/217 z 28 stycznia 2019 r. w sprawie zawarcia między Unią Europejską a Królestwem Marokańskim umowy międzynarodowej dotyczącej niesamodzielnego terytorium Sahary Zachodniej. Celem przeprowadzonych badań było wykazanie, że ustalając locus standi Frontu Polisario, Sąd w sprawie Front Polisario II zinterpretował przesłanki dopuszczalności skargi na podstawie art. 263 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) zgodnie z założeniami unijnej aksjologii. Badania przeprowadzono, wykorzystując przede wszystkim metodę studium przypadku. Wnioski z badań wskazują, że orzeczenie Sądu w sprawie Front Polisario II może mieć doniosłe znaczenie z perspektywy dostępu do sądów UE zarówno dla podmiotów spoza UE, jak i obywateli UE, ponieważ wzmacnia wcześniejsze orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości nakazujące uwzględnienie w procesie wykładni art. 263 TFUE wartości UE, takich jak zasada praworządności.

https://doi.org/10.14746/rpeis.2025.87.1.08
PDF

Bibliografia

Biernat, S. (1999). Miejsce prawa pochodnego WE w systemie konstytucyjnym Rzeczypospolitej Polskiej. W: C. Mik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku a członkostwo Polski w Unii Europejskiej (s. 171–190). Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa.

Biernat, S. (2014). Dostęp osób prywatnych do sądów unijnych po Traktacie z Lizbony (w świetle pierwszych orzeczeń). Europejski Przegląd Sądowy, 1(100), 12–19.

Carrozzini, A. (2022). Working its way back to international Law? The General Court’s judgments in joined cases T-344/19 and T-356/19 and T-279/19 Front Polisario v Council. European Papers, 7(1), 31–41.

Cremona, M., i Leino, P. (2017). Is there an accountability gap in EU external relations? Some initial conclusions. European Papers, 2(2), 699–708.

Hilpold, P. (2017). “Self-determination at the European Courts: The Front Polisario case” or “The unintended awakening of a giant”. European Papers, 2(3), 907–921.

Hummelbrunner, S., i Prickartz, A. (2016). It’s not the fish that stinks! EU trade relations with Morocco under the scrutiny of the General Court of the European Union. Utrecht Journal of International and European Law, 32(83), 19–40. DOI: https://doi.org/10.5334/ujiel.322

Hummelbrunner, S. (2019). Beyond extraterritoriality: Towards an EU obligation to ensure human rights abroad? Reflections in light of the Front Polisario saga. CLEER Papers, 2.

Jaśkowski, M. (2009). Sądowa ochrona praw podstawowych w Unii Europejskiej i Wspólnocie Europejskiej. W: C. Mik i K. Gałka (red.) Prawa podstawowe w prawie o praktyce Unii Europejskiej (s. 107–167). Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa.

Kalicka-Mikołajczyk, A. (2022). Zakres terytorialny stosowania umów handlowych Unii Europejskiej – pomiędzy teorią a praktyką. Uwagi w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przegląd Sejmowy, 6(173), 233–253. DOI: https://doi.org/10.31268/PS.2022.162

Kassoti, E. (2017). The Front Polisario v. Council case: The General Court, Völkerrechtsfreundlichkeit and the external aspect of European integration. European Papers, 2(1), 339–356.

Kassoti, E. (2019). The ECJ and the art of treaty interpretation: Western Sahara Campaign UK. Common Market Law Review, 56(1), 209–236. DOI: https://doi.org/10.54648/COLA2019009

Kassoti, E. (2020a). The extraterritorial applicability of the EU Charter of Fundamental Rights: Some reflections in the aftermath of the Front Polisario saga. European Journal of Legal Studies, 12(2), 117–141.

Kassoti, E. (2020b). Between sollen and sein: The CJEU’s reliance on international law in the interpretation of economic agreements covering occupied territories. Leiden Journal of International Law, 33(2), 371–389. DOI: https://doi.org/10.1017/S0922156520000059

Kassoti, E. (2021, 6 października). The long road home: The CJEU’s judgments in joined cases T-344/19 and T-356/19 and in case T-272/19 – Front Polisario v Council. VerfassungBlog. https://verfassungsblog.de/the-long-road-home/

Krajewski, M. (2017). Ograniczony dostęp osób prywatnych do sądów Unii przez skargę na nieważność aktu (stan i kierunki badań). Państwo i Prawo, 72(9), s. 46–61.

Kosidło, A. (2012). Sahara Zachodnia. Fiasko dekolonizacji czy sukces podboju? 1975–2011. Gdańsk.

Kosidło, A. (2014). Saharyjska Arabska Republika Demokratyczna – państwo na wygnaniu. Studia Historica Gedanensia, 5, 175–195.

Kowalik-Bańczyk, K. (2021). Skuteczna ochrona prawna w działalności Sądu Unii Europejskiej. Europejski Przegląd Sądowy, 8(191), 16–27.

Kowalik-Bańczyk, K. (2016). Terytorialny zakres unieważnienia decyzji zatwierdzającej umowę międzynarodową zawartą przez Unię Europejską – glosa do wyroku Sądu (UE) z 10.12.2015 r. w sprawie T-512/12 Front Polisario przeciwko Radzie Unii Europejskiej. Europejski Przegląd Sądowy, 6(129), 29–37.

Odermatt, J. (2017). Council of the European Union v. Front Populaire pour la Libération de la Saguia-El-Hamra et Du Rio de Oro (Front Polisario). American Journal of International Law, 111(3), 731–738. DOI: https://doi.org/10.1017/ajil.2017.50

Odermatt, J. (2018). Patterns of avoidance: Political questions before international courts. International Journal of Law in Context, 14(2), 221–236. DOI: https://doi.org/10.1017/S1744552318000046

Power, S. (2016). EU exploitation of fisheries in occupied Western Sahara: Examining the case of the Front Polisario v Council of the European Union in light of the failure to account for belligerent occupation. Irish Journal of European Law, 19(1), 27–37.

Półtorak, N. (2021). Sąd Unii Europejskiej – reforma, kompetencje i rola w unijnym systemie ochrony prawnej. Europejski Przegląd Sądowy, 8(191), 4–15.

Rasi, A. (2017). Front Polisario: A Step forward in judicial review of international agreements by the Court of Justice? European Papers, 2(3), 967–975.

Ryngaert, C. (2018). EU Trade agreements and human rights: From extraterritorial to territorial obligations. International Community Law Review, 20, 374–393. Sikora, A. (2020). Dostęp do sądów unijnych w sprawach prawnośrodowiskowych: dopuszczalność skargi o stwierdzenie nieważności w świetle najnowszego orzecznictwa sądów unijnych. Europejski Przegląd Sądowy, 11(182), 5–14. DOI: https://doi.org/10.1163/18719732-12341380

Sołtys, A. (2020). Wartości Unii Europejskiej. W: S. Biernat (red.), Podstawy i źródła prawa Unii Europejskiej. System prawa Unii Europejskiej (tom 1, s. 99–150). C. H. Beck; Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.

Scheuring, K. (2012). Artykuł 263. W: D. Kornobis-Romanowska, J. Łacny i A. Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz: Tom 3 (art. 223–358) (s. 307–344). Wolters Kluwer Polska.

Szepelak, K. (2018). Możliwość powołania się na normy prawa międzynarodowego przy badaniu ważności umowy międzynarodowej zawartej przez UE z państwem trzecim. Glosa do wyroku TS z dnia 27 lutego 2018 r., C-266/16. Europejski Przegląd Sądowy, 12(159), 29–36.

Szepelak, K. (2019). „Sprawa Sahary Zachodniej” – znaczenie instytucji sądowych Unii Europejskiej dla stosowania mechanizmu ocen skutków ochrony praw człowieka w sferze stosunków handlowych z państwami trzecimi. Przegląd Europejski, 1, 163–185. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.5180

Szepelak, K. (2020). Judicial extraterritorial application of the EU Charter of Fundamental Rights and EU trade relations – Where do we stand today? W: E. Kassoti i R. Wessel (red.), EU Trade Agreements and the Duty to Respect Human Rights Abroad. CLEER Papers 1/2020, 37–60.

Szwarc, M. (2020). Akty ustawodawcze i nieustawodawcze w prawie Unii Europejskiej. W: S. Biernat (red.), Podstawy i źródła prawa Unii Europejskiej. System prawa Unii Europejskiej (tom 1, s. 831–872). C. H. Beck; Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.

Turk, A. (2013). Oversight of administrative rulemaking: Judicial Review. European Law Journal, 19(126), 126–142. DOI: https://doi.org/10.1111/eulj.12017

Velutti, S. (2016). The promotion and integration of human rights in EU external trade relations. Utrecht Journal of International and European Law, 32(83), 41–68. DOI: https://doi.org/10.5334/ujiel.342