Słowa kluczowe
FADN
koszty
analiza wariancji
Jak cytować
Abstrakt
Głównym celem pracy było zbadanie zależności między kierunkiem produkcji gospodarstw rolnych w regionie Wielkopolski i Śląska a poszczególnymi rodzajami ponoszonych przez nie kosztów ogólnogospodarczych. Do realizacji celu badawczego wykorzystano jednoczynnikową wariancję ANOVA. Do zobrazowania kierunków produkcji posłużono się danymi odnoszącymi się do typów rolniczych wyróżnionych w bazie FADN. Badania skupiają się na 4 rodzajach kosztów ogólnogospodarczych związanych z prowadzoną działalnością produkcyjną. Okres badawczy objął lata 2005–2020. Wyniki wskazują, że istnieje znaczne zróżnicowanie w poziomie ponoszonych kosztów ogólnogospodarczych przez gospodarstwa rolne ukierunkowane na produkcję roślinną i zwierzęcą.
Finansowanie
Publikacja została sfinansowana z subwencji przyznanej Uniwersytetowi Ekonomicznemu w Krakowie – projekt nr 77/EER/2022/POT.
Bibliografia
Anderson T.W., Datling D.A. 1952. Asymptotic theory of certain "goodness-of-fit" criteria based on stochastic processes. Annals of Mathematical Statistics, 23: 193-212. https://doi.org/10.1214/aoms/1177729437 DOI: https://doi.org/10.1214/aoms/1177729437
Bašek V., Kraus J. 2011. Comparison of selected indicators of farms in the EU member states. Agric. Econ. - Czech, 57: 71-84. https://doi.org/10.17221/21/2010-AGRICECON DOI: https://doi.org/10.17221/21/2010-AGRICECON
Beckmann J., Schimmelpfennig D. 2015. Determinants of farm income. Agricultural Finance Review, 75(3): 385-402. https://doi.org/10.1108/AFR-06-2014-0019 DOI: https://doi.org/10.1108/AFR-06-2014-0019
Chmielewska M., Mądra M. 2008. Wskaźniki kosztowe w indywidualnych gospodarstwach rolniczych. Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 64: 201-213.
Chocholousek M., Hlouskova Z., Simova T., Huml J. 2021. Agriculture farms product differentiation assessment in the Czech Republic. Agric. Econ. - Czech, 67: 81-89. https://doi.org/10.17221/442/2020-AGRICECON DOI: https://doi.org/10.17221/442/2020-AGRICECON
Czakowski D., Czyżewski A. 2017. Podstawowe rynki rolne w Polsce przed i po akcesji do Unii Europejskiej. Poziom i uwarunkowania rozwoju. Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
Dynowska J., Łapińska A. 2010. Koszty i dochodowość rolniczych gospodarstw towarowych. Roczniki Naukowe SERiA, 12(3): 67-71.
FADN. 2022 (https://agridata.ec.europa.eu/extensions/FADNPublicDatabase/FADNPublic Database.html; dostęp: 7.11.2022).
Firlej K. 2017. Przemysł spożywczy w Polsce. Nowa ścieżka rozwoju. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Galuzzo N. 2017. Efficiency analysis in different typologies of farming in Italian FADN dataset. Economics of Agriculture, 2: 451-465. https://doi.org/10.5937/ekoPolj1702451G DOI: https://doi.org/10.5937/ekoPolj1702451G
Goraj L., Mańko S. 2011. Model szacowania pełnych kosztów działalności gospodarstw rolnych. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 328(3): 28-58.
Goraj L., Osuch D., Sierański W. 2006. Opis realizacji próby gospodarstw rolnych dla Polskiego FADN w 2005 r. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
Irz X., Jansik C. 2015. Competetiveness of dairy farm in northern Europe: A cross-country analysis. Agriculture and Food Science, 24: 206-218. https://doi.org/10.23986/afsci.50881 DOI: https://doi.org/10.23986/afsci.50881
Józwiak W. 2014. Efektywność, koszty produkcji i konkurencyjność polskich gospodarstw rolnych obecnie i w perspektywie średnio- oraz długoterminowej. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
Kelly E., Latruffe L., Desjeux Y., Ryan M., Uthe S., Diazabakana A., Dillon E., Finn J. 2018. Sustainability indicators for improved assessment of the effects of agricultural policy across the EU: Is FADN the answer? Ecological Indicators, 89: 903-911. https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2017.12.053 DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2017.12.053
Kołoszycz E., Świtłyk M. 2004. Koszty, dochodowość i efektywność produkcji mleka. Związek Prywatnych Producentów Mleka, Warszawa.
Kubala S. 2021. The Impact of the Direction of Production of the European Union Agricultural Enterprises at the Level of Total Farming Overheads. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 151: 299-309.
Martinho V., Mourao P., Georgantzis N. 2022. Efficiency of the European Union farm types: Scenarios with and without the 2013 CAP measures. Open Agriculture, 7(1): 93-111. https://doi.org/10.1515/opag-2022-0071 DOI: https://doi.org/10.1515/opag-2022-0071
Poetschki K., Peerlings J., Dries L. 2021. The impact of geographical indications on farm incomes in the EU olives and wine sector. British Food Journal, 123(13): 579-598. https://doi.org/10.1108/BFJ-12-2020-1119 DOI: https://doi.org/10.1108/BFJ-12-2020-1119
Rabiej M. 2012. Statystyka z programem Statistica. Helion, Gliwice.
Samuelson W.F., Marks S.G. 2006. Ekonomia menedżerska. PWE, Warszawa.
Sharples J. 1990. Cost of production and productivity in analyzing trade and competitiveness. American Journal of Agricultural Economics, 72(5): 1278-1282. https://doi.org/10.2307/1242548 DOI: https://doi.org/10.2307/1242548
Skalicky R., Rogalska E., Pietrzak M.B., Zinecker M., Meluzinova J. 2021. Optimal Farm Size and Effectiveness of Agriculture in the EU: The Case of Wheat Yields. Transformations in Business & Economics, 20: 653-669.
Skarzyńska A. 2011. Koszty ekonomiczne produkcji mleka - metodyczne ujęcie rachunku oraz wyniki badań w 2009 roku. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 3: 143-161.
Stanisz A. 2007. Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. T. 2. Modele liniowe i nieliniowe. StatSoft Polska Sp. z o.o., Kraków.
Tegtmeier E.M., Duffy M.D. 2004. External Costs of Agricultural Production in the United States. International Journal of Agricultural Sustainability, 2(1): 1-20. https://doi.org/10.1080/14735903.2004.9684563 DOI: https://doi.org/10.1080/14735903.2004.9684563
van Hecke T. 2010. Power study of ANOVA versus Kruskal-Wallis test. Journal of Statistics and Management Systems, 15(2-3): 241-247. https://doi.org/10.1080/09720510.2012.10701623 DOI: https://doi.org/10.1080/09720510.2012.10701623
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Sebastian Kubala
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.