Abstrakt
Monitorowanie stanowi integralny element zarządzania programami rewitalizacji. Istota monitorowania podkreślona jest zarówno w literaturze przedmiotowej, jak i w dokumentach strategicznych na poziomie centralnym i regionalnym. Także zapisy programów rewitalizacji podkreślają kluczową rolę monitoringu dla skutecznego zarządzania procesem wdrażania programu. Liczne opracowania i raporty wskazują jednak na uchylanie się gmin od jego prowadzenia. Dokumenty sporządzone na poziomie centralnym zawierają wprawdzie wskazówki w odniesieniu do prowadzenia monitoringu i ewaluacji, mają one jednak dość ogólny charakter. W części województw ustanowione zostały regionalne wytyczne dotyczące prowadzenia rewitalizacji w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych, które odnoszą się też do systemu monitorowania. Najbardziej szczegółowe zasady przyjęto w województwie wielkopolskim (Ciesiółka 2019). Wytyczne obligują samorządy terytorialne do monitorowania efektów programów rewitalizacji. Celem artykułu jest refleksja nad obowiązkiem monitorowania programów rewitalizacji, a także nad zakresem zbieranych danych i możliwością ich wykorzystania na poziomie regionalnym.
W opracowaniu wykorzystano analizę danych zastanych, metodę studium przypadku oraz wywiadu e-mailowego.
Bibliografia
Bundesministerium für Verkehr, Bau- und Stadtentwicklung. 2011. Evaluierung der Städtebauförderung - Kommunale Arbeitshilfe, Berlin.
Bundesministerium für Verkehr, Bau- und Stadtentwicklung. 2012. Evaluierung der Städtebauförderung. Leitfaden für Programmverantwortliche, Berlin.
Chen H.T. 2005. Practical Program Evaluation: Assessing and improving planning, implementation, and effectiveness. Thousand Oak, London, New Delhi.
Ciesiółka P. 2019. Systemy monitorowania rewitalizacji w gminach województwa wielkopolskiego. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 48: 23-39. https://doi.org/10.14746/rrpr.2019.48.03 DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2019.48.03
Czochański J.T. 2013. Monitoring rozwoju regionalnego. Aspekty metodologiczne i implementacyjne. Studia KPZK PAN, 149.
Dahlin E. 2021. Email Interviews: A Guide to Research Design and Implementation. International Journal of Qualitative Methods, 20: 1-10. https://doi.org/10.1177/16094069211025453 DOI: https://doi.org/10.1177/16094069211025453
Górniak J., Keller K. 2007. Wskaźniki w ewaluacji ex-post programów publicznych. [W:] A. Haber (red.), Ewaluacja ex-post. Teoria i praktyka badawcza. PARP, Warszawa.
GUS 2019. Zeszyt metodologiczny. Rewitalizacja w gminie. Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Wrocław.
Göddecke-Stellmann J. 2016. Jede Maßnahme ist anders - Nutzen und Grenzen quantitativer Daten für das Monitoring der Städtebauförderung. Informationen zur Raumentewicklung, 1: 7-28.
(IfS 2009) Institut für Stadtforschung und Strukturpolitik GmbH. 2009. Entwicklung von Performanzindikatoren als Grundlage für die Evaluierung von Förderprogrammen in den finanzpolitisch relevanten Politikfeldern, Berlin.
Jadach-Sepioło A. (red.) 2018. Gminny Program Rewitalizacji. Praktyczny poradnik dla mieszkańców i władz lokalnych. Warszawa.
Jadach-Sepioło A. (red.) 2021. Ewaluacja systemu zarządzania i wdrażania procesów rewitalizacji w Polsce. Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa.
Jadach-Sepioło A., Spadło K., Kułaczkowska A. (red.) 2020. Monitorowanie procesów rozwoju na poziomie wewnątrzmiejskim. Poradnik. MFiPR/IRMiR, Warszawa.
James N. 2016. Using email interviews in qualitative educational research: Creating space to think and time to talk. International Journal of Qualitative Studies in Education, 29(2): 150-163. https://doi.org/10.1080/09518398.2015.1017848 DOI: https://doi.org/10.1080/09518398.2015.1017848
(KE 2011) Komisja Europejska. 2011. Outcome Indicators and Targets. Towards a New System of Monitoring and Evaluation in EU Cohesion Policy. Rzym. (https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/evaluation/doc/performance/outcome_indicators_en.pdf; dostęp: 11.07.2021).
Leszczyński M., Kadłubowski J. 2016. Ustawa o rewitalizacji - praktyczny komentarz. Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, Departament Polityki Przestrzennej, Warszawa.
Makowska M. 2013. Analiza danych zastanych. Podręcznik dla studentów. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Meho L.I. 2006. E-mail interviewing in qualitative research: A methodological discussion. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 57(10): 1084-1095. https://doi.org/10.1002/asi.20416 DOI: https://doi.org/10.1002/asi.20416
Ministerstwo Rozwoju. 2015. Wytyczne Ministerstwa Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020. Warszawa.
Najwyższa Izba Kontroli (NIK). 2021. Realizacja programów rewitalizacji i ich efekty. Warszawa.
Narodowy Plan Rewitalizacji. Założenia, przyjęte przez polski rząd dnia 15.06.2014.
Nullmeier F. 2001. Kennzahlen und Performance Measurement. [W:] B. Blanke (red.), Handbuch zur Verwaltungsreform. Leske + Budrich, Opladen, s. 383-391. https://doi.org/10.1007/978-3-322-93216-7_43 DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-322-93216-7_43
OECD/DAC. 2009. Evaluation and aid effectiveness. Glossary of Key Terms in Evaluation and Results Based Management.
Patton M.Q. 2002. Qualitative Research and Evaluation Methods. Thousand Oaks, London, New Delhi.
Petocz P., Gordon S., Reid A. 2012. Towards a Method for Research Interviews using E-Mail. [W:] C.N. Silva (red.), Online Research Methods in Urban and Planning Studies: Design and Outcomes. IGI Global, s. 70-85. https://doi.org/10.4018/978-1-4666-0074-4.ch005 DOI: https://doi.org/10.4018/978-1-4666-0074-4.ch005
Rossi H.P., Lipsey M.W., Freedman H.E. 2004. Evaluation: A systematic approach. 7th Ed. Thousand Oaks, London, New Delhi.
Spadło K. 2021. Skuteczność procesów rewitalizacji w Polsce - doświadczenie czy wyzwanie? Urban Development Issues, 71: 9-10. https://doi.org/10.51733/udi.2021.71.01 DOI: https://doi.org/10.51733/udi.2021.71.01
Spadło K., Jadach-Sepioło A. 2020. Analiza programów rewitalizacji funkcjonujących w województwie opolskim w latach 2014-2020. Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa.
Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 485).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Natalia Dziarmakowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.