Słowa kluczowe
theatricality
chronicle
rhetoric
speech
gesture
monologue
Jak cytować
Abstrakt
The aim of present paper is a closer analyze of some textual construction which are imitating a legal action at court. The scene of imagined court were popular in medieval dramaturgy, they are often used as a plot for scenic action. A particular case was created by Master Vincentius (12th Cent.): a passage from chronicle which presents a possible staging of court action.
Bibliografia
Quellen
Cicero, De Oratore, hrsg. K. Kumaniecki, Leipzig 1969.
Geoffroi de Vinsauf, Documentum de modo et arte dictandi et versificandi, in: Les Arts poétiques du XIIe et XIIIe siècle, hrsg. E. Faral, Paris 1924, 263–320.
Gregorii episcopi Turonensis historiarum libri X, ed. B. Krusch [et alii], Hannover 1937–1951.
Grzegorz z Tours, Historie. Historia Franków, übers. K. Liman, T. Richter, hrsg. D.A. Sikorski, Kraków 2002.
Magistri Vincentii dicti Kadłubek Chronica Polonorum, hrsg. M. Plezia, Kraków 1994.
Mistrz Wincenty (tzw. Kadłubek), Kronika Polska, hrsg. B. Kürbis, Wrocław 1992.
M. Rej, Kupiec to jest Kstałt a podobieństwo Sądu Bożego Ostatecznego, Poznań 2008.
Rhet. Her.: Ad C. Herennium De ratione dicendi, hrsg. H. Caplan, Cambridge (Mass.) 1964.
Sekundäre Literatur
Althoff 1997: G. Althoff, Spielregeln der Politik im Mittelalter. Kommunikation in Frieden und Fehde, Darmstadt 1997.
Althoff 2003: G. Althoff, Inszenierte Herrschaft. Geschichtsschreibung und politisches Handeln im Mittelalter, Darmstadt 2003.
Althoff 2013: G. Althoff, Die Macht der Rituale. Symbolik und Herrschaft im Mittelalter, 2. Aufl., Darmstadt 2013.
Auerbach 1968: E. Auerbach, Mimesis: rzeczywistość przedstawiona w litearturze Zachodu, Bd. 1, Warszawa 1968.
Bering 2009: P. Bering, Co Kadłubek mógł wiedzieć o teatrze, in: Onus Athlanteum. Studia nad Kroniką biskupa Wincentego, hrsg. A. Dąbrowka, W. Wojtowicz, Warszawa 2009, 378–383.
Bering 2011: P. Bering, Relationen zwischen der Chronistik und dem Theater oder das geschriebene und das inszenierte Wort, in: Pogranicza teatralności. Poezja, poetyka, praktyka, hrsg. A. Dąbrówka, Warszawa 2011, 100–106.
Bering 2013: P. Bering, Teatr w kronice. Studia nad dramatycznością kronik średniowiecznych, Poznań 2013.
Bering 2017: P. Bering, Prawdopodobieństwo jako wyznacznik fortunności, in: Retoryka klasyczna i retoryka współczesna. Pola i perspektywy badań, hrsg. C. Mielczarski, Warszawa 2017, 213–222.
Dąbrówka 2013: A. Dąbrówka, Teatr i sacrum w średniowieczu. Religia–cywilizacja–estetyka, 2. Aufl., Toruń 2013.
Dąbrówka, Wojtowicz 2009: Onus Athlanteum. Studia nad Kroniką biskupa Wincentego, hrsg. A. Dąbrówka, W. Wojtowicz, Warszawa 2009.
Dominas 2003: K. Dominas, Podsądni świata: Sokrates, Cyceron, Chrystus, Gniezno 2003.
Glińska 2011: K.A. Glińska, Między retoryką a teatrem. Teatralność komedii elegijnej w świetle teorii starożytnych i średniowiecznych, in: Pogranicza teatralności. Poezja, poetyka, praktyka, hrsg. A. Dąbrówka, Warszawa 2011, 75–99.
Iser 1994: W. Iser, Der Akt des Lesens. Theorie ästhetischer Wirkung, 4. Aufl., München 1994.
Jauß 1970: H.R. Jauß, Literaturgeschichte als Provokation, Frankfurt am Main 1970.
Jauß 1987: H.R. Jauß, Die Theorie der Rezeption – Rückschau auf ihre unerkannte Vorgeschichte, Konstanz 1987.
Kopperschmidt 1985: J. Kopperschmidt, Aufsätze zur Theorie, Geschichte und Praxis der Rhetorik, Hildesheim–Zürich–New York 1985.
Kühne 2004: U. Kühne, Die mittellateinische Komödie als Problem der Literaturgeschichte, „Deutsches Viertelsjahrbuch für Literaturwissenschaft und Geistesgeschichte” 78/3 (2004), 355–372.
Lalewicz 1983: J. Lalewicz, Retoryka kategorii osobowych, in: Tekst i zdanie, hrsg. T. Dobrzyńska, E. Janus, Wrocław, 267–280.
Lewański 1981: J. Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981.
Mayen 1965: J. Mayen, Radio a literatura, Warszawa 1965.
Michałowska 2007: T. Michałowska, Średniowieczna teoria literatury w Polsce, Wrocław 2007.
Pfister 1997: M. Pfister, Das Drama. Theorie und Analyse, 9. Aufl., München 1997.
Praz 1970: M. Praz, Mnemosyne. The Parallel between Literature and the Visual Arts, Princeton 1970.
Schmitt 2006: J.-C. Schmitt, Gest w średniowiecznej Europie, Warszawa 2006.
Sondel 2009: J. Sondel, Wincenty zw. Kadłubkiem jako apologeta prawa rzymskiego, in: Onus Athlanteum. Studia nad Kroniką biskupa Wincentego, hrsg. A. Dąbrowka, W. Wojtowicz, Warszawa 2009, 91–109.
Śnieżewski 2014: S. Śnieżewski, Terminologia retoryczna w „Institutio oratoria” Kwintyliana, Kraków 2014.
Toczko 2020: R. Toczko, Crimen Obicere: Forensic Rhetoric and Augustine’s anti-Donatist Correspondence, Göttingen 2020.
Volonaki 2018: E. Volonaki, Dynamics of forensic oratory in late fourth century BC, in: Detailstudien zur Fakten – und Theoriegeschichte der europäischen Rhetorik, Berlin 2018, 105–116.
Wojtowicz 2009: W. Wojtowicz, „Memoria” i uczta. Kilka uwag o założeniach ideowych kroniki Mistrza Wincentego, in: Onus Athlanteum. Studia nad Kroniką biskupa Wincentego, hrsg. A. Dąbrowka, W. Wojtowicz, Warszawa 2009, 337–347.
Ziembiński 1976: Z. Ziembiński, Logika praktyczna, 10. Aufl., Warszawa 1976.
Licencja