Słowa kluczowe
Laws
Byzantine philosophy
ancient tradition
Greek theology
Jak cytować
Abstrakt
Byzantine philosopher Georgios Gemistos Pletho (1355–1452) is regarded as the first Philhellene who rejected Christianity and attempted to restore the pogan religion of Hellenic gods. In his last work Books of Laws (Νόμων συγγραφή) he presents his own system of theology based on ancient philosophy and Greek mythology. The aim of the paper is to outline some main features of Plethon’s theology and to show the influence of Greek tradition on it.
Bibliografia
Źródła, przekłady, komentarze
Ciceronis De natura deorum, fasc. 45, post. O. Plasberg edidit W. Ax, Stuttgard 1961.
Die Fragmente der Vorsokratiker, griechisch und deutsch von H. Diels, Berlin 1956.
Diogenis Laertii Vitae pilosophorum, vol. I, Libri I–X, ed. M. Marcovich, Stuttgardiae–Lipsiae 1999.
Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przeł. I. Krońska, Warszawa 2004.
Hesiodi Theogonia, Opera et dies, Scutum, ed. F. Solmsen; Fragmenta selecta, ediderunt R. Merkelbach et M.L. West, Oxford 1990.
Homer, Illiad, vol. I: Books 1–12, vol: II Books 13–24, with an English transl. by A.T. Murray, London 1999.
Plato, Symposium, w: Plato, vol. II, with an English trans. by W.R.M. Lamb, London 2001. Plato, Cratylus, w: Plato, vol., IV, with an English trans. by H.N. Folwer, London 1996.
Plato, Republic: Books 6–10, w: Plato, vol. V, with an English trans. by P. Shorey, 2000.
Plato, Theaetetus, Sophist, w: Plato, vol. VII, with an English trans. by H.N. Fowler, London1996.
Plato, Timaeus, w: Plato, vol. IX, with an English trans. by R.G. Bury, London 1999.
Plato, Epinomis, w: Plato: vol. XII, with an English trans. by W.R.M. Lamb, London 1999.
Platon, Kratylos, przeł. i koment. W. Stefański, Wrocław 1990.
Plethon, Traité des lois, par C. Alexandre, trad. A. Pallissier, Paris 1858.
Plethon, Traité des vertus, édition critique avec introduction, traduction et commentaire par B. Tambrun-Krasker, Leiden 1988.
Plutarch, Dialog o miłości, przeł. Z. Abramowiczówna, wstęp i oprac. K. Korus, Kraków 1997.
Plutarch, Dialogue on Love, w: Moralia vol. IX, with an English trans. by E.L. Minar Jr., F.H. Sanbach, W.C. Helmbold, London 1993.
Plutarch, Isis et Osiris w: Moralia, vol. V, with an English trans. by F.C. Babbitt, London 1993.
Plutarch, O Izydzie i Ozyrysie, przekład, wstęp i objaśnienia A. Pawlaczyk, w: Fontes Historiae Antiquae, Poznań 2003.
Plutarch, On Stoic Self-Contradiction, Against the Stoics on Common Conceptions, w: Moralia, vol. XIII, part II, with an English trans. by H. Cherniss, London 1993.
Porphyre, De abstinence, vol. II, Livres 2 et 3, text etabli et traduit J. Bouffartigue et M. Patillon, Paris 1978.
Proclus Diadochus in Platonis Cratylus commentari, edidit E. Pasquali, 1908.
Orygenes, Przeciw Celsusowi, tłum. S. Kalinowski, Warszawa 1977.
Stoicorum Veterum Fragmenta, coll. H. von Armin, vol. I, 1921, vol. II, 1923, vol III, 1923, vol. IV, Lipsiae 1924.
Opracowania
Chlewicka 2016: A. Chlewicka, Starożytna koncepcja trzech teologii, „Studia Europaea Gnesnensia”, 14 (2016), 9–29.
Codoñer 2005: S. Codoñer, Die plethonische Religion, w: Georgios Gemistos Plethon (1355–1452). Reformpolitiker, Philosoph, Verehrer der alten Götter, eds. W. Blum, W. Seitter, Zürich 2005, 91–100.
Demetracopoulos 2014: J.A. Demetracopoulos, Hermonymos Christonymos Charitonymos’ Capita Decem pro divinitate Christi: A Posthumous Reaction to Plethon’s Anti-Christianism, w: Georgios Gemistos Plethon. The Byzantine and the Latin Renaissance, eds. J. Matula, P.R. Blum, Olomouc 2014, 143–259.
Dyson 2009: H. Dyson, Prolepsis and Ennoia in the Early Stoa, Berlin–New York 2009.
Hankinson 2003: J. Hankinson, Stoic Epistemology, w: The Cambridge Companion to The Stoics, ed. B. Inwood, Cambridge 2003, 59–84.
Hladký 2013: V. Hladký, The Philosophy of Gemistos Plethon. Platonism in Late Byzantium, between Hellenism and Orthodoxy, Ashgate 2013.
Jaworska-Wołoszyn 2013: M. Jaworska-Wołoszyn, Wokół panteonu w „Prawach” Plethona, „Filo-Sofija” 20/13 (2013), 59–73.
Jaworska-Wołoszyn 2008: M. Jaworska-Wołoszyn, Zapomniany filozof Georgios Gemistos (Plethon). Zarys życia i twórczości, Gorzów Wielkopolski, 2008.
Kieszkowski 1933: B Kieszkowski, Georgios Gemistos Pleton, „Przegląd Filozoficzny” 36 (1933), 26–50.
Masai 1956: F. Masai, Plethon et le platonisme de Mistra, Paris 1956.
Siniossoglou 2011: N. Siniossoglou, Radical Platonism in Byzantium: Illumination and Utopia in Gemistos Plethon, Cambridge 2011.
Tambrun 2006: B. Tambrun, Pléthon: Le Retour de Platon, Paris 2006.
Tatakis 2012: B. Tatakis, Filozofia bizantyńska, przeł. S. Tokariew, przekład skorygował i opatrzył posłowiem M.A. Wesoły, Kraków 2012.
Webb 1989: R. Webb, The Nomoi of Gemistos Plethon in the Light of Plato’s Law, „Journal of the Warburg and Courtauld Institutes” 52 (1989), 214–2019.
Wesoły, Jaworska-Wołoszyn 2014: M. Wesoły, M. Jaworska-Wołoszyn, Plethona „Zapis Praw”, „Peitho. Examina Antiqua” 5/1 (2014), 301–319.
Woodhouse 1986: C.M. Woodhouse, George Gemistos Plethon. The Last of the Hellenes, Oxford 1986.
Licencja