Słowa kluczowe
dactylic hexameter
didactic poetry
Greek ichtyonymy
kinds of fish
Marcellus of Side
Mediterranean Sea
sea animals
Jak cytować
Abstrakt
The article describes a preserved poetic fragment commonly called De piscibus, written by Marcellus of Side. He was a physician and a renowned epic poet, who lived in the town of Side (Pamphylia) in the second century AD. In the analyzed fragment (v. 41–101), being an extract from his didactic epos entitled Cheironides, Marcellus of Side presents a number of remedies prepared from some marine animals, especially fishes, living in the Mediterranean Sea.
Bibliografia
A. Adler, Svidae Lexicon, edidit A. Adler, pars III, Stuttgartiae 1967.
A. Adler, Svidae Lexicon, edidit A. Adler, pars IV, Stuttgartiae 1989.
Aelian, On the Characteristics of Animals, vol. II, with an English translation by A.F. Scholfield, London–Cambridge (Mass.) 1959.
Anthologia Graeca epigrammatum Palatina cum Planudea, ed. H. Stadtmueller, Lipsiae 1899.
Atenajos, Uczta mędrców, przekł., wstęp i koment. K. Bartol i J. Danielewicz, Poznań 2010.
Die Kyraniden, ed. D. Kaimakis, Meisenheim am Glan 1976.
Gaio Plinio Secondo, Storia Naturale, vol. IV: Medicina e farmacologia, Libri 28–32, traduzzioni e note di U. Capitani e I. Garofalo, Torino 1986.
Hesychii Alexandrini Lexicon, vol. III, editionem post Kurt Latte continuans recensuit et emendavit P.A. Hansen, Berlin–New York 2005.
Kyranides. O magicznych właściwościach roślin, zwierząt i kamieni, przeł. i oprac. E. Żybert, Wrocław 2013.
Nicandre, OEuvres. Tome II. Les Thériaques. Fragments iologiques antérieurs à Nicandre, texte établi et traduit par J.-M. Jacques, Paris 2002.
Oppian, Halieutika. Poemat o rybach i rybakach, przekł., wprowadzenie i koment. K. Bartol, Poznań 2020.
W.R. Paton, The Greek Anthology, with an English transl. by W.R. Paton, vol. II, London, New York 1919.
Abramowiczówna 1965: Z. Abramowiczówna (red.), Słownik grecko-polski, t. IV, Warszawa 1965.
Adrados 1994: F.R. Adrados (red.), Diccionario griego-español, vol. IV, Madrid 1994.
Arena, Cassia 2016: G. Arena, M. Cassia, Marcello di Side. Gli imperatort adottivi e il potere della medicina, Acireale–Roma 2016.
Arena 2018: G. Arena, Marcello di Side: protomedico urbano o archiatra imperiale?, „Hormos. Ricerche di Storia Antica” 10 (2018), 1–20.
Berkowitz, Squitier 1990: L. Berkowitz, K.A. Squitier, Thesaurus linguae Graecae. Canon of Greek Authors and Works, New York–Oxford 1990.
Chrone-Vakalopoulos, Vakalopoulos 2008: M. Chrone-Vakalopoulos, A. Vakalopoulos, Fishes and Other Aquatic Species in Byzantine Literature: Classification, Terminology and Scientific Names, „Byzantina Symmeikta” 18 (2008), 123–157.
Dalby 2003: A. Dalby, Food in the Ancient World from A to Z, London–New York 2003.
Davis, Pomeroy 2012: M. Davis, S.B. Pomeroy, Marcellus of Side’s Epitaph on Regilla (IG XIV 1389): An Historical and Literary Commentary, „Prometheus. Rivista di studi classici” 38 (2012), 3–34.
Fornaro 2006: S. Fornaro, Marcellus [2], w: H. Cancik, H. Schneider (red.), Brill’s New Pauly. Encyclopaedia of the Ancient World, vol. VIII (Lyd–Mine), Leiden–Boston 2006, 297.
Frank 1974: S. Frank, Wielki atlas ryb, tłum. H. Szelengiewicz, Warszawa 1974.
Georgakopoulos 1998: K. Γεωργακόπουλος, Αρχαίοι Έλληνες ιατροί, Αθήνα 1998.
Grabda, Heese 1991: E. Grabda, T. Heese, Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby – Cyclostomata et Pisces. Koszalin 1991.
Gronau 1994: J. Gronau, Słownik nazw ryb, Kraków 1994.
Heitsch 1964: E. Heitsch, Die griechischen Dichterfragmente der römischer Kaiserzeit, B. II, (Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in Göttingen, Philologisch-Historische Klasse, Dritte Folge, Nr. 58), Göttingen.
Kokoszko 2005: M. Kokoszko, Ryby i ich znaczenie w życiu codziennym ludzi późnego antyku i wczesnego Bizancjum (III–VII w.), Łódź 2005.
Kroll 1930: W. Kroll, Markellos von Side, w: G. Wissowa, W. Kroll (red.). Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, B. XIV, HB. 28, Stuttgart 1930, 1496–1497.
Liddell, Scott 1996: H.G. Liddell, R. Scott, A Greek-English Lexicon, with a revised supplement, Oxford 1996.
Nikolski 1970: G. Nikolski, Ichtiologia szczegółowa, tłum. F. Staff, Warszawa 1970.
Nollé 2015: J. Nollé, Ein Fehler mit Folgen: Marcellus von Side, ein Leibarzt des Kaisers Hadrian?, „Gephyra” 12, 245–249.
Overduin 2018: F. Overduin, The Didactic Aesthetics of Marcellus’ De Piscibus (GDRK 63), „American Journal of Philology” 139.1 (2018), 31–57.
Roscher 1896: W. Roscher, Das von der „Kynanthropie” handelnde Fragment des Marcellus von Side. Leipzig 1896, 4–92.
Rutkowicz 1982: S. Rutkowicz, Encyklopedia ryb morskich, Gdańsk 1982.
Saint-Denis 1947: E. de Saint-Denis, La vocabulaire des animaux marins en latin classique, Paris 1947.
Sinko 1951: T. Sinko, Literatura grecka, t. III, cz. 1, Literatura grecka za cesarstwa rzymskiego (wiek I–III n.e.), Kraków 1951.
Spandagos, Spandagou, Traulou 1996: Β. Σπανδάγος, Ρ. Σπανδάγου, Δ. Τραυλού, Οι ιατροί και οι φαρμακολόγοι της αρχαίας Ελλάδας, Αθήνα 1996.
Tadajczyk 2019: K. Tadajczyk, Ichthyological hapax legomena in Marcellus’ “De piscibus”, „Studia Ceranea” 9 (2019), 701–718.
Tadajczyk, Witczak 2014: K. Tadajczyk, K.T. Witczak, Lekarstwo na zaćmę Aglajasa z Bizancjum, „Farmacja Polska” 70.7 (2014), 367–370.
Tadajczyk, Witczak 2021: K. Tadajczyk, K.T. Witczak, The Mediterranean Spearfish in Ancient Greek and Latin, „Erga-Logoi” 9.2 (2021), 141–161.
Terofal, Militz 1996: F. Terofal, C. Militz, Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy, przekład i adaptacja H. Garbarczyk i E. Nowakowski, Warszawa 1996.
Thompson 1947: A.W. Thompson, Glossary of Greek Fishes, London 1947.
Więcaszek, Antoszek, Keszka 2015: B. Więcaszek, A. Antoszek, S. Keszka, Naukowe, polskie i angielskie nazewnictwo ryb świata w układzie systematycznym, Warszawa–Radom 2015.
Witczak 2015: K.T. Witczak, Anonymus, Sepulcrum Marcelli Sidensis / Anonim, Na grób Markellosa z Side, tłum. K.T. Witczak, „Do-so-mo” 11 (2015), 159.
Wood 1927: F.A. Wood, Greek Fish Names, „American Journal of Philology” 48.4 (1927), 297–325.
Licencja