Abstrakt
The French politician François Fillon, for a long time considered the frontrunner in the French presidential campaign, saw his strong position crumble to the third in most of the polls, after the circulation of rumors against him and his family also known as Penelopegate. Such rumors were at the heart of the 2017 French and American presidential campaigns. In fact, the terms post truth, fake news and alternative facts could be seen as symbols of the current information crisis, i.e. the mistrust felt by many readers regarding the media. The present study sets out to investigate the argumentation used to deconstruct and reconstruct François Fillon’s ethos after dissemination of such rumors on social media. Drawing on the theoretical framework developed by Amossy (2014 et al.) and Maingueneau (2004 et al.) on the analysis of self-presentation and in particular on the concepts of (re)branding and scenography, we analyze the discursive strategies deployed by discussants in face management of the French politician’s image. Our data include two different genres (tweets and posts on newspaper forums) and our findings corroborate Amossy’s research (2014) on strategies used in such face work management as denial of responsibility (sympathy), victimization (empathy) or face threats against the opponents (anger). We have also observed the use of a catastrophic scenario (fear), which was not present in Amossy’s data.
Bibliografia
Adam, J.-M. (1999). Linguistique textuelle. Des genres de discours aux textes. Paris : Nathan.
Amossy, R. (dir.) (1999). Images de soi dans le discours. La construction de l’ethos. Lausanne-Paris : Delachaux et Niestlé.
Amossy, R. (2002). Ethos. In Charaudeau, P. & Maingueneau, D. (éd.), Dictionnaire d’Analyse du Discours (pp. 238-240). Paris : Seuil.
Amossy, R. (2010). La présentation de soi. Ethos et identité verbale. Paris : Presses Universitaires de France. Retrieved from https://doi.org/10.3917/puf.amoss.2010.01
Amossy, R. (2014). L’ethos et ses doubles contemporains. Perspectives disciplinaires. Langage et société, 149 (3), pp. 13-30. Retrieved from https://doi.org/10.3917/ls.149.0013
Baider, F. (2015). La parole inversée ? Marine Le Pen et son identité-ressource langagière. https://doi.org/10.7202/1035937ar
Barthes, R. (1962). L’ancienne rhétorique. Communications, 16, pp. 172-223.
Benoit, W. L. (1995). Accounts, Excuses, and Apologies: a Theory of Image Restoration Strategies. Albany : University of New York.
Chauvin-Vileno, A. (2002). Ethos et texte littéraire. Vers une problématique de la voix. Semen, 14 [en ligne]. Retrieved from http://semn.revues.org/2509
Eggs, E. (1999). Ethos aristotélicien, conviction et pragmatique moderne. In R. Amossy (éd.), Images de Soi dans le Discours. La construction de l’ethos (pp. 31-59). Lausanne : Delachaux et Niestlé.
Faye, G. (2017). Affaire Fillon : le tueur s’appelle Macron. Publié sur https://fr.novopress.info/204029/affaire-fillon-le-tueur-sappelle-macron-par- guillaume-faye
Goffman, E. (1973) [1959]. La mise en scène de la vie quotidienne, t. I, La Présentation de soi. Paris : Minuit.
Lebaron, F. (2017). Une affaire d’ethos : le cas Fillon et la crise du néolibéralisme. Mémoire des luttes. Retrieved from http://www.medelu.org/Une-affaire-d-ethos-le-cas-Fillon https://doi.org/10.3917/sava.039.0006
Le Bart, C. (2009). L’analyse des livres politiques. Questions de communication [en ligne], 15. Retrieved from http://questionsdecommunication.revues.org/646 ; https://doi.org/10.4000/questionsdecommunication.646
Lewandowska-Tomaszczyk, B. (2017). Incivility and confrontation in online conflict discourse. Lodz Paper in Pragmatics, 13 (2), pp. 297-312. Retrieved from https://doi.org/10.1515/lpp-2017-0017
Longhi, J. (2016a). Le tweet politique efficace comme mème textuel : du profilage à viralité. Travaux de
Linguistique, 73 (2). Retrieved from https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-01483945/document
Longhi, J. (2016b). Performativité et performance du discours politique de François Fillon. Retrieved from http://www.atlantico.fr/decryptage/performativite-et-performance-discours-politique-francoisfillon-2917207.html
Maingueneau, D. (2004). Le discours littéraire. Paratopie et scène d’énonciation. Paris : Armand Colin.
Perelman, C., Olbrechts-Tyteca, L. (1992) (5e éd.). Traité de l’Argumentation. La nouvelle rhétorique. Bruxelles : Éditions de l’Université de Bruxelles.
Rastier, F. (2006). Formes sémantiques et textualité. Langages, 163, pp. 99-114. Retrieved from http://www.revue-texto.net/Inedits/Rastier/Rastier_Formes-semantiques.html ; https://doi.org/10.3917/lang.163.0099; https://doi.org/10.3406/lgge.2006.2686
Woerther, F. (2007). L’Ethos aristotélicien. Genèse d’une notion rhétorique. Paris : Vrin.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).