Abstrakt
The article addresses the problem of intersemiotic translation: translating images into words. The first part deals with the issue of image hermeneutics. Following this, eye tracking research is briefly described and museum audio description for the blind and visually impaired is introduced. A case study of Self-portrait of Dora Maar is carried out, highlighting the importance of sight in the artist’s work. The text tries to answer the following questions: Who and using which techniques and strategies should translate images into words for recipients with visual disabilities, so that the translation is satisfactory and adapted to their perception? How to provide a visually impaired person with an aesthetic experience without imposing our own perception of the image on them?
Bibliografia
Ascott, R. (1998). Consciousness reframed: Art and consciousness in the post‐biological era. Digital Creativity, 9 (1), 5-6. DOI : 10.1080/14626269808567099.
Boehm, G. (2014). O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów. Kraków : TAiWPN Universitas.
Buswell, G.T. (1935). How People Look at Pictures: A Study of the Psychology of Perception in Art. Chicago : University of Chicago Press.
Chmiel, A. & Mazur, I. (2014). Audiodeskrypcja. Poznań : Wydział Anglistyki UAM.
Coutrot, A., Binetti, N., Harrison, C., Mareschal, I. & Johnston, A. (2016). Face exploration dynamics differentiate men and women. Journal of Vision, 16 (14), 1-19. DOI : 10.1167/16.14.16.
Fliescher, M. (2017). La pratique visuelle de l’Iconique. Regards croisés, 7, 45-54. Retrouvé sur : http://hicsa.univ-paris1.fr/page.php?r=93&id=592&lang=fr.
Hutchinson, R. (2020). Museums for all: towards engaging, memorable museum experiences through inclusive audio description. Thèse de doctorat, London : University of Westminster.
Hutchinson, R. & Eardley, A. (2018). Museum audio description: the problem of textual fidelity. Perspectives, 27 (1), 42-57. DOI : 10.1080/0907676X.2018.1473451.
Koide, N., Kubo, T., Nishida, S., Shibata, T. & Ikeda, K. (2015). Art Expertise Reduces Influence of Visual Salience on Fixation in Viewing Abstract-Paintings. PLoS ONE, 10 (2), 1-14. DOI : 10.1371/journal.pone.0117696.
Kołodziej, M., Majkowski, A., Francuz, P., Rak, R.J. & Augustynowicz, P. (2018). Identifying experts in the field of visual arts using oculomotor signals. Journal of Eye Movement Research, 11 (3), 1-10. DOI : 10.16910/jemr.11.3.3.
Krejtz, K., Duchowski, A., Krejtz, I., Szarkowska, A. & Kopacz, A. (2016). Discerning Ambient/Focal Attention with Coefficient K. ACM Transactions on Applied Perception, 13 (3), 1-20. DOI : 10.1145/2896452.
Mazur, I. (2020). Audio Description: Concepts, Theories and Research Approaches. In Ł. Bogucki & M. Deckert (eds.), The Palgrave Handbook of Audiovisual Translation and Media Accessibility (pp. 227-247). Cham : Palgrave Macmillan. DOI : 10.1007/978-3-030-42105-2.
Neves, J. (2012). Multi-sensory approaches to (audio)describing the visual arts. MonTI. Monografías de Traducción e Interpretación, 4, 277-293. DOI : 10.6035/MonTI.2012.4.12.
Randaccio, M. (2018). Museum Audio Description: Multimodal and ‘Multisensory’ Translation: A Case Study from the British Museum. Linguistics and Literature Studies, 6 (6), 285-297. DOI : 10.13189/lls.2018.060604.
Snyder, J. (2007). Audio Description: The Visual Made Verbal. The International Journal of the Arts in Society: Annual Review, 2 (2), 99-104. DOI : 10.18848/1833-1866/CGP/v02i02/35358.
Sochoń, J. (1995). Hermeneutyka – wstępne rozpoznania. Warszawskie Studia Teologiczne, 8, 219-232.
Szarkowska, A., Jankowska, A., Krejtz, K. & Kowalski, J. (2016). Open Art: Designing Accessible Content in a Multimedia Guide App for Visitors with and without Sensory Impairments. In A. Matamala & P. Orero (eds.), Researching Audio Description (pp. 301-320). London : Palgrave Macmillan. DOI : 10.1057/978-1-137-56917-2_16.
Taylor, C. & Perego, E. (2021). New approaches to accessibility and audio description in museum environments. In S. Braun & K. Starr (eds.), Innovation in Audio Description Research (pp. 33-54). London/New York : Routledge.
Toury, G. (1986). Translation. A Cultural-Semiotic Perspective. In T.A. Sebeok (ed.), Encyclopedic Dictionary of Semiotics, 2 (pp. 1111-1124). Berlin : Mouton de Gruyter.
Vanmalderen, L. (1982). Un glossaire de la sémiologie de l’image. Communication et langages, 54 (4), 10-24. DOI : 10.3406/colan.1982.1516.
VocalEyes (n.d.). Audio Description and Access for Blind and Partially Sighted Visitors. Training manual for museum staff. London : VocalEyes.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).