Abstrakt
The article consists of two parts connected with each other logically. In the first one the author presents the basics of the cognitive theory of metaphor by Lakoff and Johnson. Whereas in the second, basing on the theses above, she perfoms an analysis of translation strategies of metaphor on the basis of the contemporary Italian prose (Baricco, Ammaniti). The translation processes described include such phenomena as: word for word translation, demethaphoring, cancellation of metaphor and literary translation.Bibliografia
Ambroso S., Trecci A. (1999), « La traduzione della metafora », in: P. Pierini, L'atto del tradurre. Aspetti teorici e pratici della traduzione, Roma : Bulzoni Editore.
Ammaniti N. (1996), Fango, Milano : Mondatori.
Ammaniti N. (1999), Ti prendo e ti porto via, Milano : Mondatori.
Ammaniti N. (2001), Błoto (trad. di D. Duszyńska), Warszawa : Muza.
Ammaniti N. (2002), Zabiorę cię ze sobą (trad. di D. Duszyńska), Warszawa : Muza.
Baricco A. (1993), Oceano mare, Milano : Rizzoli.
Baricco A. (1996), Seta, Milano : Rizzoli.
Baricco A. (1997), Castelli di rabbia, Milano : Rizzoli.
Baricco A. (1998), Jedwab (trad. di H. Kralowa), Warszawa : Czytelnik.
Baricco A. (1999), City, Milano : Rizzoli.
Baricco A. (2000), City (trad. di J. Ugniewska), Warszawa : Czytelnik.
Baricco A. (2001), Ocean morze (trad. di H. Kralowa), Warszawa : Czytelnik.
Baricco A. (2006), Zamki z piasku (trad. di H. Kralowa), Warszawa : Czytelnik.
Cicerone M.T. (1993), « Qual è il miglior oratore », in: Nergaard S. (a cura di), La teoria della traduzione nella storia (trad. di G. Tissoni), Milano : Bompiani.
Dirven R., Verspoor M. (a cura di), (1999), Introduzione alla linguistica: un approccio cognitivo, Bologna : Clueb.
Gaeta L., Nuraghi S. (2003), Introduzione alla linguistica cognitiva, Roma : Carocci.
Garzanti in versione elettronica
Jäkel O. (2003), Metafora w abstrakcyjnych domenach dyskursu: kognitywno-lingwistyczna analiza metaforycznych modeli aktywności umysłowej, gospodarki i nauki (trad. di M. Banaś, B. Drąg), Kraków : Universitas.
Jonasson K. (1994), Le nom propre. Constructions et interprétations, Paris : A. Michel.
Krzeszowski T. (2005), « Aksjologiczne aspekty metafor », in: W. Kubiński, R. Kalisz, E. Modrzejewska, Językoznawstwo kognitywne. Wybór tekstów, Gdańsk : Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Lakoff G. (1991), « Una figura del pensiero », in: C. Cacciari, Teorie della metafora. L’acquisizione, la comprensione, e l’uso del linguaggio figurato, Milano : Cortina Editore.
Lakoff G., Johnson M. (1998a), Metafora e vita quotidiana (trad. di P. Violi), Milano : Bompiani.
Lakoff G., Johnson M. (1998b), Elementi di linguistica cognitiva (trad. di M. Casonato, M. Cervi), Urbino : Quattro Venti.
Lorusso A.M. (2005), Metafora e conoscenza: da Aristotele al cognitivismo, Milano : Bompiani.
Łagoda K. (2006), « Niccoló Ammaniti. Nobilitacja kanibala », in: H. Serkowska, Literatura włoska w toku, Wrocław : Ossolineum.
Manetti G. (2005), « Aristotele e la metafora. Conoscenza, similarità, azione, enunciazione », in: A.M. Lorusso, Metafora e conoscenza: da Aristotele al cognitivismo, Milano : Bompiani.
Nergaard S. (a cura di), (1993), La teoria della traduzione nella storia, Bompiani: Milano.
Newmark P. (1988), La traduzione: problemi e metodi (trad. di F. Flangini), Milano : Garzanti.
Pirazzini D. (1997), Cinque miti della metafora nella Übersetzungswissenschaft. Problemi di traduzione delle immagini figurate nella coppia di lingue: Tedesco (Lingua di Partenza) - Italiano (Lingua d’arrivo), Peter Lang : Europäischer Verlag.
Rollo A. (2004), La linguistica cognitiva: dalie teorie alla grammatica, Lecce : Adriatica editrice salentina.
Scarpa F. (1989), La traduzione della metafora, Roma : Bulzoni.
Słownik języka polskiego PWN in versione elettronica
Stockwell P. (2006), Poetyka kognitywna (trad. di A. Skucińska), Kraków : Universitas.
Świątek J. (1998), W świecie powszechnej metafory, Kraków : PAN.
Tabakowska E. (2001), Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu (trad. di A. Pokojska), Kraków : Universitas.
Traini S. (2001) La connotazione, Milano : Bompiani.
Ugniewska J. (2006), « Alessandro Baricco, czyli jak uwieść czytelnika », in: H. Serkowska, Literatura włoska w toku, Wrocław : Ossolineum.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).