Abstrakt
This paper explores the dialogical relationship between a researcher’s epistemological stance and his representations of research writing in the field of language and culture didactics. It emphasizes the importance of considering the relationship of these two processes in the professional development of novice researchers. Drawing on the epistemological aspects of the French conception of foreign language didactics fr. didactique-didactologie des langues-cultures), understood as an autonomous academic discipline, the author analyses meta-didactic papers by two French scholars Christian Puren and Véronique Castellotti. The analysis corroborates the influence of the researchers’ epistemological stances on their representations of research writing within the discipline.
Bibliografia
Boch, F., Grossmann, F. & Rinck, F. (2015). Écrire en tant qu’apprenti-chercheur. In F. Boch & C. Frier (éds.), Écrire dans l’enseignement supérieur. Des apports de la recherche aux outils pédagogiques (pp. 194-228). Grenoble : ELLUG. DOI: https://doi.org/10.4000/books.ugaeditions.1438
Bronckart, J-P. (2011). Le statut épistémologique de la didactique des langues et de la littérature : entre les sciences sociales et les « humanités ». In M.P. Núñez Delgado & J. Riendra (éds.), La investigación en didáctica de la lengua y de la literatura : situación actual y perspectivas de futuro (pp. 31-57). Madrid : Sociedad Española de Didáctica de la Lengua y la Literatura.
Castellotti, V. (2012). Recherches qualitatives : épistémologie, écriture, interprétations en didactique des langues. In C. Goï (éd.), Quelles recherches qualitatives en sciences humaines ? Approches interdisciplinaires de la diversité (pp. 29-44). Paris : L’Harmattan.
Castellotti, V. (2014). L’écriture de la recherche comme traduction, entre tradition(s) et trahison. Ou d’une traduction à d’autres. In E. Razafimandimbimanana & V. Castellotti (éds.), Chercheur-e-s et écritures qualitatives de la recherche (pp. 227-248). Paris : EME-Intercommunications.
Castellotti, V. (2017). Pour une didactique de l’appropriation. Diversité, compréhension, relation. Paris : Didier. DOI: https://doi.org/10.14375/NP.9782278090594
Dakowska, M. (2015). In Search of Processes of Language Use in Foreign Language Didactics. Frankfurt am Main: Peter Lang. DOI: https://doi.org/10.3726/978-3-653-05171-1
Dakowska, M. (2018). Professor Grucza as the founder of glottodidactics. Kwartalnik Neofilologiczny, LXV, 4. 655-658.
Demaizière, F. & Narcy-Combes, J.-P. (2007). Du positionnement épistémologique aux données de terrain. Les Cahiers de l’Acedle, 4. http://journals.openedition.org/rdlc/4850. DOI: https://doi.org/10.4000/rdlc.4850
Galisson, R. (1986). Éloge de la Didactologie/Didactique des Langues et des Cultures (maternelles et étrangères) - D/DLC. Études de linguistique appliquée, 64, 97-110.
Galisson, R. (1989). Problématique de l’autonomie en didactique des langues. Langue française, 82, 95-115. DOI: https://doi.org/10.3406/lfr.1989.6384
Galisson, R. (2002). Didactologie: de l’éducation aux langues-cultures à l’éducation par les langues-cultures. Études de Linguistique Appliquée, 128, 497-510. DOI: https://doi.org/10.3917/ela.128.0497
Galisson, R. & Puren, C. (1999). La formation en questions. Paris : CLE International.
Germain, C. (2022). Didactologie et didactique des langues. Deux disciplines distinctes. Louvain-la-Neuve : EME Editions.
Gremmo, M.-J. & Gérard, L. (2008). Accompagner les apprentis-chercheurs : jeux et enjeux de la direction de mémoire. Recherche et Formation, 59, 43-58. DOI: https://doi.org/10.4000/rechercheformation.621
Maingueneau, D. & Cossutta, F. (1995). L’analyse des discours constituants. Langages, 117, 112-125. DOI: https://doi.org/10.3406/lgge.1995.1709
Morin, E. (1990 [1982]). Science avec conscience. Paris : Seuil.
Narcy-Combes, J.-P. (2006). La didactique de L2 à la croisée des chemins. Recherches en didactique des langues et des cultures, 2. DOI: https://doi.org/10.4000/rdlc.5746
Narcy-Combes, J.-P. & Narcy-Combes, M.-F. (2019). Cognition et personnalité dans l’apprentissage des langues. Relier théories et pratiques. Paris : Didier. DOI: https://doi.org/10.14375/NP.9782278093984
Orchowska, I. (2017). De la spécificité épistémologique du discours méta-glottodidactique. Entre autonomie intellectuelle des chercheurs et leur appartenance à la communauté scientifique polonaise. Studia Romanica Posnaniensia, 44 (2), 27-45. DOI: https://doi.org/10.14746/strop.2017.442.002
Orchowska, I. (2020). Favoriser le développement de la conscience épistémologique des étudiants lors de l’approprition de l’écrit glottodidactique en français et en polonais. Le cas des étudiants polonais d’ethnolinguistique. Glottodidactica, 47 (1), 91-111. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/gl/article/view/23264/21871. DOI: https://doi.org/10.14746/gl.2020.47.1.06
Puren, C. (2001a). Pour une didactique complexe. In M. Marquillo Marruy (éd.), Questions d’épistémologie en didactique du français (langue maternelle, langue seconde, langue étrangère), Les Cahiers FoReLL – Formes et Représentations en Linguistique, Littérature et dans les arts de l’Image et de la Scène, 15, 21-29.
Puren, C. (2001b). Présentation. Études de linguistique appliquée. Revue de didactologie et de lexiculturologie des langues-cultures, 123-124, 263-265. DOI: https://doi.org/10.3917/ela.123.0263
Puren, C. (2001c). Processus et stratégies de formation à la recherche en didactique des langues-cultures. Études de linguistique appliquée. Revue de didactologie et de lexiculturologie des langues-cultures, 123-124, 393-418. DOI: https://doi.org/10.3917/ela.123.0393
Puren, C. (2009). Variations sur le thème de l’agir social en didactique des langues-cultures. In É. Rosen (éd.), La perspective actionnelle et l’approche par les tâches en classe de langue (pp. 154-167). Paris: CLE international-FIPF.
Puren, C. (2019a). L’épistémologie de la didactique des langues-cultures, une épistémologie complexe pour discipline complexe. In A.-M. O’Connell & C. Chaplier (éds.), Épistémologie à usage didactique, Langues de spécialité (secteur LANSAD) (pp. 187-195). Paris : L’Harmattan.
Puren, C. (2019b). L’interculturel, une composante parmi d’autres de la compétence culturelle. Neofilolog, 52 (2), 213-226. DOI: https://doi.org/10.14746/n.2019.52.2.2
Puren, C. (2021). L’écriture de la recherche en didactique des langues cultures, chapitre 1 du cours en ligne « Écriture de la recherche ». https://www.christianpuren.com/cours-ecriture-de-la-rechercheen-dlc/chapitre-1-recherche-et-%C3%A9criture-de-la-recherche/.
Puren, C. (2022). Criticism of the Dominant Academic Standards of “Scientific Communication” in the Didactics of Languages-Cultures. ESBB 9 (1), 14-22.
Razafimandimbimanana, E. & Castellotti, V. (éds.) (2014). Chercheur(e)s et écriture(s) de la recherche. Paris : EME-Intercommunications.
Wojciechowska, B. & Karpińska-Szaj, K. (2022). Expertise en écriture académique – entre acculturation et conscience disciplinaire. Studia Romanica Posnaniensia, 49 (2), 7-19. DOI: https://doi.org/10.14746/strop.2022.492.001
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Izabela Orchowska

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).