Abstrakt
It is a well-known fact that the etymology of the French lexicon is mostly Latin. But this apparently obvious consideration hides a signifi cant amount of unsure, if not biased, etymologies. This paper aims fi rst at criticizing the laxity of the etymological method : use of reconstructed vulgar Latin and old Frankish etymons upon unclear principles, huge distortions of meaning, phonetic irregularities, ignorance of the historical context, etc. In a second time, this paper aims at showing that the neglected Gaulish substratum can sometimes afford better explanations to some of these doubtful and impressionistic etymologies, and proposes new etymologies based upon attested Gaulish etymons.Bibliografia
Abalain, Hervé (2000): Histoire de la langue bretonne. Paris : Gisserot.
Alinei, Mario (2001): « The Celtic Origins of Latin Rota ». Studi Celtici III : 13-29.
Bammesberger, Alfred (1999): « Die Runeninschrft von Bergakker: Versuch einer Deuteung ». In: Alfred Bammesbernger, Pforzen und Bergakker. Neue Untersuchungen zu Runeninschriften.Historiche Sprachforschung 41: 180-185.
Blasco Ferrer, Eduardo (2010): Paleosardo. Le radici linguistiche della Sardegna neolitica. De Gruyter : Berlin.
Bonnard, Henri (1992): Synopsis de phonétique historique. Paris : Sedes.
Bourcier, Edouard (1930): Précis Historique de phonétique française. Paris : Klincksiek.
Clackson James; Geoffrey Horrocks (2007): The Blackwell History of the Latin Language. Malden : Blackwell Publishing.
De la Chaussée, François (1974): L’initiation à la phonétique historique de l’ancien français. Paris : Klincksieck.
Delamarre, Xavier (2003): Dictionnaire de la langue gauloise. Paris : Errance.
Diez, Friedrich (1874): Grammaire des langues romanes, vol. II. Paris : Morel-Fatio.
Dottin, George (1918): La Langue Gauloise : grammaire, textes et glossaire. Paris : Klincksiek.
Eska, Joseph F., David E. Evans (1993): « Continental Celtic ». In : Martin J. Ball (éd.). The Celtic Languages. London : Routledge, 26-63.
Greimas, Algirdas J. (2001): Dictionnaire de l’ancien français. Paris : Larousse.
Gröber, Gustav (1989): Vulgärlateinische Substrate romanische Wörter. Archiv für lateinische Lexikographie und Grammatik. Strasbourg : S.N.L.
Guiraud, Pierre (1983): Dictionnaire des étymologies obscures. Paris : Payot.
Köbler, Gerhard (2006): Neuenglisch-althochdeutsches Wörterbuch. http://www.koeblergerhard.de/germanistischewoerterbuecher (consulté le 11/12/2011).
Lambert, Pierre-Yves (2003): La langue gauloise. Paris : Errance.
Lane, Geo S. (1933): « The Germano-Celtic Vocabulary ». Language 9-3 : 244-264.
Lejeune, Michel (1971): « Documents gaulois et para-gaulois de Cisalpine ». Études Celtiques 12 : 357-500.
MacAulay, Donald (1992): The Celtic Languages. Cambridge : Cambridge University Press.
Mees, Bernard (2002): « The Bergakker Inscription and the Beginnings of Dutch ». In : Theo Vennemann, Amsterdamer Beitrage zur Alteren Germaninstik 56. Amsterdam : Rodopi, 23-26.
Malkiel, Yakov (1993): Etymology. Cambridge : Cambridge University Press.
Mihaila, Gheorghe (1980): « Les attestations les plus anciennes des mots autochtones en roumain ». In : Actes du IIe Congrès international de thraçologie. Bucarest : Editura Academiei, 75-84.
Mańczak, Witold (1994): Proto-Roman et Origines des langues romanes. Amsterdam : Benjamins.
Pokorny, Julius (1966): Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern : Francke.
Quentel, Gilles (2011): « La Néologie Onomatopéique dans l’étymologie du français ». Revue Romane 46 (1) : 89-104.
Quentel, Gilles (2012): « Early Linguistic Contacts between Celtic and Germanic : Lexical
Aspects ». In : Andrej Kątny (éds.), Sprachkontakte in Zentraleuropa. Frankfurt am Main : Peter Lang Edition, 175-185.
Salmons, David (2004): « How (non-)Indo-European is the Germanic Lexicon? And what does that mean? ». In : Irma Hyvärinen, Petri Kallio, Jarmo Korhonen (éds.) Etymologie, Entlehnungen und Entwicklungen: Festschrift für Jorma Koivulehto zum 70. Geburtstag. Helsinki : Société Néophilologique, 311-332.
Smyers, Louis (1858): Essai sur l’état actuel de l’industrie ardoisière en France. Paris : Poulet-Malassis & De Broise.
Temminck, Coenraad J. (1840): Manuel d’ornithologie. Paris : Dufour.
Untermann, Jürgen. (1997): Monumenta Linguarum Hispanicarum. IV Die tartessischen, keltiberischen und lusitanischen Inschriften. Wiesbaden : Reichert.
Zink, Gaston (1986): Phonétique historique du français. Paris : PUF
Sources Électroniques
Source électronique 1 :
Köbler, Gerhard (2006): Neuenglisch-althochdeutsches Wörterbuch. http://www.koeblergerhard.de/germanistischewoerterbuecher .Consulté le 11 décembre 2011.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).