Słowa kluczowe
Franz Schubert
poetry
Màrius Torres
transtextuality
Jak cytować
Abstrakt
This study reviews the presence of the composer Franz Schubert in five poems by Màrius Torres. These texts were written between 1933 and 1938, while Torres consolidated and evolved as a poet. The writer from Lleida performed musical scores with the piano and the Austrian composer, through his Lieder, became a model, something that is evident in the different ways in which transtextuality is present, not only between the songs’ lyrics and Torres’ poems, but also between the musical compositions and these same poems. This study analyzes how, on the one hand, Schubert’s Lieder “Der Erlkönig” and “Der Tod und das Mädchen”, with texts by Johann Wolfgang Goethe and Matthias Claudius respectively, work as a starting point – or hypotext – for three poems by the Catalan poet, “El rei dels verns”, “La Mort i el Jove” and “Paraules de la Mort”, thus converted into hypertexts. On the other hand, Torres’ two poems “Adverbis de Schubert” and “Mai” refer to the Austrian composer from the intertextual relationship with the poem “Jamais” by Alfred de Musset. At the same time Torres mentions Schubert and the Lied “Ständchen” with text by Ludwig Rellstab in “Adverbis de Schubert”, but the Catalan poet hides Schubert’s copresence in “Mai”.
Bibliografia
Boixareu, M. (1968). Vida i obra de Màrius Torres. Barcelona: Selecta.
Bou, E. (1989). Poesia i sistema. La revolució simbolista a Catalunya. Barcelona: Empúries.
Carbó, F. (1995) “Couperin a l’hivern”: una interpretació musical en la poesia de Màrius Torres. Dins N. Garolera (ed.). Textos literaris catalans. Lectures i interpretacions, II (p. 149-160). Barcelona: Columna.
Carbó, F. (2020). “Enamouré d’un nom”. La primera cançó a Mahalta de Màrius Torres. Dins C. Gregori, J. Malé & G. López-Pampló (eds.). Reescriptures literàries (p. 605-629). Barcelona: Publicacions de l’Abadia de Montserrat.
Claudius, M. (2020). Der Tod und das Mädchen. Recuperat de https://www.oxfordlieder.co.uk/song/2616.
Genette, G. (1982). Palimpsestes. La littérature au second degré. París: Seuil.
Genette, G. (1987). Seuils. París: Seuil.
Goethe, J. W. (1990). Der Erlkönig. Dins Heinz Nicolai (ed.). Goethes Gedichte in zeitlicher Folge (p. 248-249). Frankfurt am Main: Insel [Publicat originalment el 1982].
Klein, I. (2017). Màrius Torres i la música. València: Universitat de València [Treball de Final de Màster dirigit per F. Carbó].
Klein, I. (2018). Edició i anàlisi de les composicions musicals de Màrius Torres. Dins J. Camps Arbós, I. Farré Vilalta & J. R. Veny-Mesquida (eds.). La ciutat d’ideals que volíem bastir. Màrius Torres i la literatura del seu temps (p. 217-240). Lleida: Pagès editors & Aula Màrius Torres.
Koralova, V. (2008). The Artistic Phenomenon as an Intermedial Structure in the Arts. Applied Semiotics, 20. Recuperat de https://www.questia.com/library/journal/1G1-181815505/the-interartistic-phenomenon-as-an-intermedial-structure.
Kristeva, J. (1969). Sèméiôtikè. Recherches pour une sémanalyse. París: Seuil.
Lleó, M. (2018). Màrius Torres: entre el barroc i el lied. Dins J. Camps Arbós, I. Farré Vilalta & J. R. Veny-Mesquida (eds.). La ciutat d’ideals que volíem bastir. Màrius Torres i la literatura del seu temps (p. 241-254). Lleida: Pagès editors & Aula Màrius Torres.
Prats, M. (1986). Màrius Torres. L’home i el poeta. Barcelona: Edicions del Mall.
Prats, M. (2010). Introducció. Dins Màrius Torres, Poesies (p. 11-25). Lleida: Pagès editors.
Rabaseda i Matas, J. (2010). I abans del poema, una música. L’Avenç, 253, 68-69.
Sales, J. (2014). Cartes a Màrius Torres. Barcelona: Club editor.
Samoyault, T. (2001). L’intertextualité. Mémoire de la littérature. París: Éditions Nathan.
Schubert, F. (1986). Schwanengesang. D957. Capriccio [CD interpretat per Siegfried Lorenz & Norman Shetler].
Schubert, F. (2008). The Wanderer. Lieder and fragments. EMI [CD interpretat per Ian Bostridge & Leiv Ove Andsnes].
Schubert, F. (2013). Erlkönig. Harmonia mundi [CD interpretat per Matthias Goerne & Andreas Haefliger].
Segre, C. (1982). Intertestuale-interdiscorsivo. Appunti per a una fenomenologia delle fonti. Dins F. Brioschi, C. Di Girolamo & I. Paccagnella (eds.). La parola ritrovata (p. 15-28). Palerm: Sellerio.
Torres, M. (1947). Poesies (ed. de J. Sales). Coyoacán: Quaderns de l’Exili.
Torres, M. (2010a). Poesies de Màrius Torres (ed. de M. Prats). Lleida: Pagès editors.
Torres, M. (2010b). Versions de poesia europea (ed. de P. Ballart & J. Julià). Lleida: Pagès editors.
Torres, M. (2010c). Reculls de poemes 1927-1936. Lleida: Pagès editors & Aula Màrius Torres [Edició facsímil].
Torres, M. (2020a). Corpus Literari Digital de la Càtedra Màrius Torres. Recuperat de www.catedramariustorres.udl.cat/materials/.
Torres, M. (2020b). Correspondència emesa per Màrius Torres: cartes a Mercè Figueras i a Joan Sales.
Recuperat de http://repositori.udl.cat/handle/10459.1/27.
Torres, M. (2020c). Quadern de notes particulars i cites de diversos autors. Recuperat de http://repositori.udl.cat/handle/10459.1/27.
Torres, M. & Figueras, M. (2018). Cartes a Mahalta. Barcelona: Club editor.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).