Słowa kluczowe
preaching
spirituality
Middle ages
allegory
moralization
non-human turn
Jak cytować
Abstrakt
Living world and nature has been perceived through the book metaphor revealing God presence in his creation. Thus, early medieval scientific texts has been composed in order to be used in preaching and spiritual context, to illustrate faith discourses. But despite of these orientations, one could read in texts a different perception of living world, especially plants beings. Then, without neglecting the deep allegorical dimension of these discourses, one can imagine ecocritical readings that pay close attention to the relationships human and plants could elaborate in medieval ecosystems, at least, literary one.
Bibliografia
Baldassarri, F. & Blank, A. (éds.) (2021). Vegetative Powers, The roots of life in ancient, medieval and early modern natural philosophy. Cham : Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-69709-9
Bird Rose, D. (2019). Vers des Humanités écologiques. Marseille : Wild Project.
Bourgain, P. & Huchard, V. (2002). Jardin médiéval, un musée imaginaire : Cluny, des textes et des images, un pari. Paris : PUF.
Bultot, R. (éd.) (1981). Les Genres littéraires dans les sources théologiques et philosophiques médiévales : critique et exploitation, Actes du colloque international de Louvain-la-Neuve, 25-27 mai 1981. Louvain-La-Neuve : Institut d’études médiévales.
Cardelle de Hartmann, C. & Pérez Rodríguez, E. (2010). Text im Wandel und editorische Praxis : der lateinische Contemptus sublimitatis (Dialogus creaturarum) in der handschriftlichen Überlieferung. In R. Forster & R. Günthart (éds.), Didaktisches Erzählen. Formen literarischer Belehrung in Orient und Okzident (pp. 21-40). Frankfurt am Main : Peter Lang.
Carvallo, S. & Macé, A. (éds.) (2023). Analogies végétales dans la connaissance de la vie de l’Antiquité à l’Âge classique. Besançon : Presses universitaires de Franche-Comté. DOI: https://doi.org/10.4000/books.pufc.51621
Chavannes-Mazel, Cl. & IJpelaar, L. (éds.) (2023). The Green Middle Ages : The depiction and use of plants in the Western world 600-1600. Amsterdam : Amsterdam University Press. DOI: https://doi.org/10.1515/9789048557745
Clément-Royer, M. (2008). Contes d’arbres, d’herbes et d’épée : approches du végétal dans le roman arthurien des XIIe et XIIIe siècles (thèse de doctorat). Université Rennes 2.
Coste, F. (2010). Philippe Descola en Brocéliande. L’Atelier du Centre de recherches historiques, 6. https://journals.openedition.org/acrh/1969. DOI: https://doi.org/10.4000/acrh.1969
Dahan, G. (1999). L’Exégèse chrétienne de la Bible en Occident médiéval : XIIe-XIVe siècle. Paris : Le Cerf.
Delègues, Y. (1987). Les Machines du sens. Fragments d’une sémiologie médiévale. Paris : Éditions des cendres.
Delmas, S. (2017). La réception des encyclopédies naturelles dans les sermons au XIIIe siècle. Quelques exemples, Rursus, 11. http://journals.openedition.org/rursus/1340. DOI: https://doi.org/10.4000/rursus.1340
Delort, R. (1993). Les Animaux ont une histoire. Paris : Le Seuil.
Descola, Ph. (2005). Par-delà Nature et culture. Paris : Gallimard.
Dittmar, P.-O. (2009). Le propre de la bête et le sale de l’homme. In G. Bartholeyns et al. (éds.), Adam et l’Astragale (pp. 153-172). Paris : Éditions de la Maison des sciences de l’homme. DOI: https://doi.org/10.4000/books.editionsmsh.1732
Forot, A. (2023). Du Végétatif au végétal, l’essor d’un nouvel intérêt pour la plante à la fin du Moyen Âge. Paris : Honoré Champion.
Gagliano, M., Ryan, J.C. & Vieira, P. (éds.) (2017). The Language of plants : Science, philosophy, literature. Mineapolis : University of Minnesota Press.
Grässe, Th.J.G. (éd.) (1965). Die beiden ältesten lateinischen Fabelbücher des Mittelalters, des Bischofs Cyrillus Speculum sapientiae und des Nicolaus Pergamenus Dialogus creaturarum. Hildesheim : G. Olms.
Hallé, F. (2014). Éloge de la plante : pour une nouvelle biologie. Paris : Points.
Hasenohr, G. (1996). Le « Dit de l’arbre ». In L. Rossi, Ch. Jacob-Hugon & U. Bähler (éds.), Ensi firent li ancessor, Mélanges de philologie médiévale offerts à Marc-René Jung, vol. II (pp. 559-572). Alessandria : Edizioni dell’Orso.
Hasenohr, G. & Longère, J. (éds.) (1981). Culture et travail intellectuel dans l’Occident médiéval. Paris: Édition du CNRS.
Hiernaux, Q. & Timmermans, B. (éds.) (2018). Philosophie du végétal. Paris : Vrin.
Pastoureau, M. (2007). L’Ours, histoire d’un roi déchu. Paris : Le Seuil.
Ruelle P. (éd.) (1985). Le Dialogue des créatures. Traduction par Colart Mansion (1482) du Dialogus creaturarum (XIVe siècle). Bruxelles : Palais des Académies.
Vigneron F. (éd.) (2023). Le Livre des prouffitz champestres et ruraulx de Pierre de Crescens. Introduction et texte (livres I-VIII), vol. 1. Paris : Champion. DOI: https://doi.org/10.4000/books.pur.189574
Viveiros de Castro, E. (2021). Le hochet du chaman est un accélérateur de particules. In Le Regard du jaguar, introduction au perspectivisme amérindien (pp. 11-65). Trad. P. Delgado. Bordeaux : La Tempête.
Weijers, O. (1996). Le Maniement du savoir. Pratiques intellectuelles à l’époque des premières universités (XIIIe-XIVe siècles). Turnhout : Brépols. DOI: https://doi.org/10.1484/M.SA-EB.5.106237
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Viviane Genest
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).