Słowa kluczowe
FRWH
folk horror
ghost
Spanish contemporary novel
Catalan contemporary novel
Jak cytować
Abstrakt
This work discusses the novels I gave you eyes and you looked towards darkness by Irene Solà and Woodworm by Layla Martínez in order to reveal the directions taken by feminist narratives of the uncanny in the Iberian context. We address several concepts, such as the Feminist Rereading of the Witch Hunts or the Witchcraft Narratives. The latter allows to trace the founding attributes of the modern witch prototype, which associates women with the abject, scatological, diabolical, and immodest, especially in relation to their sexuality. While establishing continuity with previous works studying the representations of the haunted house, in Solà’s and Martínez’s novels the house is a highly complex locus, housing ghosts, spirits, old witches, and aberrant events. Since our analysis is concerned with feminist uses of the uncanny and monstrosity, it leads to rethink home as a space for women’s confinement. Finally, certain elements of the so-called folk horror contribute to delineate the ways in which the rural landscape becomes a significant element of this Iberian uncanny. We explore as well how the rural setting and natural surroundings engage in a precise dialogue with the archetype of the old witch, potentially embodied by various characters in both novels.
Bibliografia
Ayete Gil, M. & Molina Gil, R. (2024). Las literaturas de la ruralidad en España: entre la politización y el desplazamiento. Encrucijadas. Revista crítica de ciencias sociales, 24 (2), b2403, 1-10. https://recyt.fecyt.es/index.php/encrucijadas/article/view/112224/81260
Bodin, J. (2001). On the demon-mania of witches. Toronto: Centre for Reformation and Renaissance Studies.
Cabré-Verdiell, R. (2025). Que morin els fills dels altres. Barcelona: Males Herbes.
Castell i Granados, P. (2022). La cacera de bruixes a Catalunya. Estudis i documents (1830-2020). Barcelona: Diputació de Barcelona.
Castell i Granados, P. (ed.) (2024). La cacera de bruixes a les Valls d’Àneu. Andorra: Anem Editors. Clark, S. (1997). Thinking with demons. The idea of Witchcraft in early modern Europe. Oxford: Oxford University Press.
Correa, A. (2022). Carcoma: el fenómeno literario que bate la tierra y despierta fantasmas. Vogue Spain, 9.02. https://lc.cx/_t1_C6
Creed, B. (1986). Horror and the Monstrous-feminine: an Imaginary Abjection. Screen, 27 (1), 44-71. DOI: https://doi.org/10.1093/screen/27.1.44
De Benito Mesa, I. (2024a). La bruja como dispositivo de memoria en Carcoma (2021), de Layla Martínez. Brumal. Revista de Investigación sobre lo Fantástico, 12 (2), 159-177. DOI: https://doi.org/10.5565/rev/brumal.1177
De Benito Mesa, I. (2024b). Narrativas del akelarre: condiciones de posibilidad para lo fantástico en la relectura feminista de la caza de brujas. Brumal. Revista de Investigación sobre lo fantástico, 12 (1), 175-197. DOI: https://doi.org/10.5565/rev/brumal.966
De Benito Mesa, I. (2025a). La Relectura Feminista de la Caza de Brujas (RFCB). Análisis de un fenómeno cultural y sus manifestaciones en la narrativa hispánica actual (2014-2023) (Tesi doctoral). Disponible a RODERIC (Universitat de València), https://roderic.uv.es/items/04279cf2-817d-495f- 8950-4cf4a39cf5fd
De Benito Mesa, I. (2025b). Terror en la casa de la bruja. Espacialidad en Carcoma y Temporada de huracanes. Anclajes, 29 (1), 1-14. DOI: https://doi.org/10.19137/anclajes-2025-2911
De Cascante, J. (ed.) (2021). El gran libro de Satán. Barcelona: Blackie Books.
De Lancre, P. (1612). Tableau de l’inconstance des mauvais anges et démons. Biblioteca Virtual del Patrimonio Bibliográfico. https://lc.cx/2V3PjT
Díez Cobo, R. M. (2020). Arquitecturas del hogar invertido: reescribiendo la casa encantada. Brumal. Revista de Investigación sobre lo Fantástico, 8 (1), 135-155. DOI: https://doi.org/10.5565/rev/brumal.633
Freud, S. (1992). Obras completes, t. XVII. Buenos Aires: Amorrortu.
Guàrdia i Serentill, M. (2021). “No eren bruixes, eren dones”. Pikara Magazin. https://www.pikaramagazine.com/2021/03/no-eren-bruixes-eren-dones/
Kramer, H. & Sprenger, J. (2004). Malleus Maleficarum. El martillo de las brujas. Valladolid: Maxtor.
Ludmer, J. (1984). Tretas del débil. Dins P. E. González & E. Ortega (eds.), La sartén por el mando. Encuentro de escritoras latinoamericanas (p. 47-54). Puerto Rico: Ediciones Huracán.
Martínez, L. (2021). Carcoma. Málaga: Amor de Madre.
Ros Ferrer, V. (2023). Reparación, catarsis, venganza. Un análisis de Carcoma, de Layla Martínez. Orillas. Rivista d’Ispanistica, 12, 87-99. https://lc.cx/sEGUNv
Tausiet, M. (2019). Malas madres. De brujas voraces a fantasmas letales. Amaltea. Revista de mitocrítica, 11, 57-69. DOI: https://doi.org/10.5209/amal.63073
Solà, I. (2019). Canto jo i la muntanya balla. Barcelona: Anagrama.
Solà, I. (2023). Et vaig donar ulls i vas mirar les tenebres. Barcelona: Anagrama.
Stephens, W. (2002). Demon lovers. Witchcraft, sex, and the crisis of belief. Chicago & Londres: The University of Chicago Press.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Iris de Benito Mesa
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).