Między ratio a emotum. Polsko-rosyjskie postrzeganie wzajemne w perspektywie binarnej
PDF

Słowa kluczowe

rationality
binarity
stereotypes
literature
postcolonial studies
Poland
Russia

Jak cytować

Nakoneczny, T. (2021). Między ratio a emotum. Polsko-rosyjskie postrzeganie wzajemne w perspektywie binarnej. Studia Rossica Posnaniensia, 46(2), 147–162. https://doi.org/10.14746/strp.2021.46.2.11

Abstrakt

A characteristic feature of Polish-Russian mutual perception is binarity, manifesting itself in various discursive spaces, from colloquial stereotypes, through popular literature, to sophisticated forms of meta-historical discourse. Asian-Europeanness, Latin-Byzantism/Orthodoxy, collectivism-individualism, and authenticity-falsehood, are just some of the oppositions that organise the social imagination of Poles and Russians in the sphere of their mutual assessments and opinions. The article draws attention to the partial manifestations of such oppositions (literary discourse, postcolonial studies, etc.) in order to show their hidden, dialectical dimension. To achieve this goal, the author refers to the category of ratio and emotum, which refers to a specific current of the European philosophical tradition. Both of these binary categories are the foundation for creating an image of the Other. They also fit into self-defining strategies important for understanding Polish and Russian identity.

https://doi.org/10.14746/strp.2021.46.2.11
PDF

Bibliografia

Bakuła, Bogusław. „Rosyjska wewnętrzna kolonizacja (Alexander Etkind, Internal Colonization. Russia’s Imperial Experience. Cambridge, Polity Press 2011, s. 289)”. Porównania, 15, 2014, s. 341–356.

Bartosiak, Jacek. Rzeczpospolita – między lądem a morzem. O wojnie i pokoju. Warszawa, Zona Zero, 2018.

Czapliński, Przemysław. Poruszona mapa. Wyobraźnia geograficzno-kulturowa polskiej literatury przełomu XX i XXI wieku. Kraków, Wydawnictwo Literackie, 2017.

Duszenko, Konstantin. „Polak i Polka w oczach Rosjan”. Przeł. Andrzej Branny. Narody i stereotypy. Red. Teresa Walas. Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury, 1995, s. 158–164.

Gołębiewska, Maria. „Naturalizacja mitu według Rolanda Barthes’a”. Imperium Rolanda Barthes’a. Red. Anna Grzegorczyk, Agnieszka Kaczmarek, Katarzyna Machtyl. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016, s. 81–93.

Janion, Maria. Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury. Kraków, Wydawnictwo Literackie, 2007.

Jastrzębska, Joanna. „Kolonizacja? Rekolonizacja? Polonizacja? czyli Rosja po polsku”. Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM, 8, 2013, s. 63–78.

Kępiński, Andrzej. „Geneza i funkcjonowanie negatywnego stereotypu Rosji i Rosjanina”. Narody i stereotypy. Red. Teresa Walas. Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury, 1995, s. 153–157.

Klinger, Witold. „Elementy rosyjskie w Mickiewicza Drodze do Rosji”. Pamiętnik Literacki, 3, 1957, s. 160–177.

Krasiński, Zygmunt. Memoriał dla Napoleona III. Web. 10.10.2019. https://polskietradycje.pl/artykuly/widok/279.

Lipatow, Aleksander. „Rosja i Polska – «domowy spór» Słowian czy konflikt mentalności?”. Napis, 6, 2000, s. 245–255. Web. 09.10.2019. https://rcin.org.pl/dlibra/publication/69836/edition/56827/content.

Lipatow, Aleksander. „Stereotypy percepcji narodowej albo dlaczego Rosjanie i Polacy nawzajem się nie rozumieją”. Skomplikowane stosunki Polaków i Rosjan. Red. Michał Dobroczyński,

Joanna Marszałek-Kawa. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005, s. 154–169.

[Mickiewicz, Adam]. Literatura słowiańska wykładana w Kolegium francuzkiem przez Adama Mickiewicza. Tłumaczenie Felixa Wrotnowskiego. Rok drugi, 1841–1842. Web. 17.12.2019. https://archive.org/stream/literaturasowia02mickgoog/ literaturasowia02mickgoog_djvu.txt.

Morawiec, Edmund. Wybrane filozoficzne koncepcje rozumu ludzkiego i racjonalność. Warszawa, Wydawnictwo Liberi Libri, 2014.

Nowak, Andrzej. Metamorfozy Imperium Rosyjskiego 1721–1921. Geopolityka, ody i narody. Kraków, Wydawnictwo Literackie, 2018.

Skórczewski, Dariusz. „Dlaczego Polska powinna upomnieć się o swoją postkolonialność”. Znak, 628, 2007. Web. 15.12.2019. https://www.znak.org.pl/files/Skorczewski.pdf.

Skórczewski, Dariusz. „Hegemon jako idol: propozycja teoretyczna”. Porównania, 19, 2016, s. 58–69.

Skrzypek, Andrzej. Polska–Rosja – stereotypy. Web. 16.09.2019. https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?showContent=true&id=39758.

Słowacki, Juliusz. Poema Piasta Dantyszka herbu Leliwa o piekle. Web. 16.11.2019. https://pl.wikisource.org/wiki/Poema_Piasta_Dantyszka_herbu_Leliwa_o_piekle.

Thompson, Ewa. Trubadurzy imperium. Literatura rosyjska i kolonializm. Przeł. Anna Sierszulska. Kraków, Universitas, 2000.

Thompson, Ewa. Zrozumieć Rosję. Święte szaleństwo w kulturze rosyjskiej. Przeł. Eliza Litak. Warszawa, Teologia Polityczna, 2019.

Ziemkiewicz, Rafał. „W co gra Putin?”. Rzeczpospolita, 29.01.2011. Web. 09.09.2019. https://www.rp.pl/artykul/601920-Ziemkiewicz--W-co-gra-Putin-.html.