Dobroczynność w Rosji w świetle publikacji w czasopismach i almanachach literackich pierwszej połowy XIX wieku
PDF (Język Polski)

Schlagworte

charity
Russia
organizations
periodicals
capital city
province

Zitationsvorschlag

Dąbrowska, M. (2020). Dobroczynność w Rosji w świetle publikacji w czasopismach i almanachach literackich pierwszej połowy XIX wieku. Studia Rossica Posnaniensia, 45(2), 55–65. https://doi.org/10.14746/strp.2020.45.2.3

Abstract

The article presents the publications in the periodical “Zhurnal Imperatorskogo chelovekolubivogo obshchestva” and the literary almanac Podarok bednym in the light of the development of charity in Russia (motives, forms, results): 1. The publications of Alexander Sturdza (About social charity, About private charity), Pyotr Shalikov etc.; 2. The charity institutions in the capital and the provinces; 3. The charity initiatives of women and the Russian writers. “Zhurnal Imperatorskogo chelovekolubivogo obshchestva” (the monthly magazine) was published in St. Petersburg from 1817 to 1826. It contained, among other elements, information and reports about the activity of philanthropists and charity institutions, and literary works (Hymn to love for a man by Pyotr Shalikov). Podarok bednym was published in Odessa in 1834 (the motto was a quotation from the Aeneid by Vergil: “Miseris succurrere disco”) by a women’s benevolent society. It contained the commentaries and works of belles-lettres. The paper compares “Zhurnal Imperatorskogo chelovekolubivogo obshchestva” and Podarok bednym (the “common places”, for instance the articles by Alexander Strudza About social charity published in “Zhurnal Imperatorskogo chelovekolubivogo obshchestva” in 1817 and in Podarok bednym in 1834). It presents also the discussions about charity in the Russian periodicals in the first half of the 19th century.

https://doi.org/10.14746/strp.2020.45.2.3
PDF (Język Polski)

Literaturhinweise

Belinskij, Vissarion. „Odesskij alʹmanah na 1840 god. Odessa 1839”. Polnoe sobranie sočinenij. T. 4: Statʹi i recenzii 1840–1841. Moskva, Izdatelʹstvo Akademii nauk SSSR, 1954, s. 120.

Bugrov, Konstantin, Mihail Kiselev. Estestvennoe pravo i dobrodetelʹ. Integraciâ evropejskogo vliâniâ v rossijskuû političeskuû kulʹturu XVIII veka. Ekaterinburg, Izdatel’stvo Ural’skogo universiteta, 2016.

Ènciklopediâ blagotvoritelʹnosti Sankt-Peterburg. Web. 28.08.2019. http://encblago.lfond.spb.ru/showObject.do?object=2815935782.

Georgevskij, Pavel. Prizrenie bednyh i blagotvoritelʹnostʹ. Sankt-Peterburg, 1894.

Grafa Šeremeteva… 1817: [B.p.] „Grafa Šeremeteva Strannopriimnyj Dom v Moskve”. Duh žurnalov, Ili sobranie vsego, čto estʹ lučšego i lûbopytnejšego vo vseh drugih žurnalah, po časti istorii, politiki, gosudarstvennogo hozâjstva, literatury, raznyh iskusstv, selʹskogo domovodstva i proč, kn. 11, 1817, s. 31–36.

Kireevskij, Ivan. „O russkih pisatelʹnicah. (Pisʹmo k Anne Petrovne Zontag)”. Podarok bednym, al’manah na 1834 god, izdannyj Novorossijskim ženskim obŝestvom prizreniâ bednyh. 1834, s. 120–151.

„Kratkaâ istoričeskaâ vypiska ob ožidaemoj v 1835 godu komete”. Podarok bednym, al’manah na 1834 god, izdannyj Novorossijskim ženskim obŝestvom prizreniâ bednyh. 1834, s. 159–174.

Lâhnickij, Ignacy, Antoni Marcinovskij, Kazimierz Kontrym. „Izveŝenie: O povremennom izdanii na polʹskom âzyke v Vilʹne, vyhodâŝem v sem godu, pod nazvaniem: Dzieie dobroc(z) ynności krajowey i zagranicznej to estʹ: Otečestvennye i inostrannye miloserdnye deâniâ..., izdavaemye v polʹzu Doma dlâ bednyh, soderžimogo Vilenskim obŝestvom blagotvoreniâ... S polʹsk. per. V. Anastasevič”. Žurnal Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva, č. 11, mart, 1820, s. 370–379.

Maksimov, Evgenii. Proishoždenie niŝestva i mery borʹby s nim. Sankt-Peterburg, 1901.

Malinovskij, Aleksei. „Opisanie godičnogo dejstviâ v Dome strannopriimnom grafa Šeremeteva, proishodivšego 1819 goda fevralâ v 23 denʹ, i Otčet za minuvšij 1818 god”. Žurnal Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva, č. 7, mart, 1819, s. 314–321.

Nemcevič, Ûlian. „O zavedenii dlâ bednyh, sostoâŝih pod prizreniem Varšavskogo blagotvoritelʹnogo obŝestva, v tamošnem franciskanskom monastyre”. Žurnal Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva, č. 10, noâbr’, 1819, s. 196–201.

Nemcevič, Ûlian. „O zavedenii dlâ bednyh, sostoâŝih pod prizreniem Varšavskogo blagotvoritelʹnogo obŝestva, v tamošnem franciskanskom monastyre”. Žurnal Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva, č. 10, noâbr’, 1819, s. 196–201.

O Imperatorskom Čelovekolûbivom obŝestve”. Žurnal Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva, č. 1, iûl’, 1817, s. 1–19.

„Ob očiŝenii Goroda Vilʹny ot niŝih... S polʹskogo V. Anastasevič”. Žurnal Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva, č. 13, avgust, 1820, s. 1–19.

„Obʺâvlenie o izdanii Žurnala Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva”. Duh žurnalov, Ili sobranie vsego, čto estʹ lučšego i lûbopytnejšego vo vseh drugih žurnalah, po časti istorii, politiki, gosudarstvennogo hozâjstva, literatury, raznyh iskusstv, selʹskogo domovodstva i proč, kn. 21, 1817, s. 61–66.

„Obozrenie Žurnala Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva. Knižki pervoj”. Duh žurnalov, Ili sobranie vsego, čto estʹ lučšego i lûbopytnejšego vo vseh drugih žurnalah, po časti istorii, politiki, gosudarstvennogo hozâjstva, literatury, raznyh iskusstv, selʹskogo domovodstva i proč, kn. 34, 1817a, s. 121–132.

„Obozrenie Žurnala Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva. Knižki vtoroj”. Duh žurnalov, Ili sobranie vsego, čto estʹ lučšego i lûbopytnejšego vo vseh drugih žurnalah, po časti istorii, politiki, gosudarstvennogo hozâjstva, literatury, raznyh iskusstv, selʹskogo domovodstva i proč, kn. 37, 1817b, s. 149–159.

Persiani, Ivan. „Opisanie bogougodnyh zavedenij, nahodâŝihsâ v gorode Odesse”. Žurnal Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva, č. 1, sentâbr’, 1817, s. 254–260.

Prohorova, Irina. „Al’manah Podarok bednym (1834) i gendernyj podhod v istoriko-žurnalistskih issledovaniâh”. Mediaskop, 3, 2016. Web. 03.01.2019. http://www.mediascope.ru/node/2162.

Puškin, Aleksandr. „Ob alʹmanahe Severnaâ lira”. Sobranie sočinenij v 10 tomah. T. 6: Kritika i publicistika. Moskva, GIHL, 1962, s. 269.

Rejtblat, Abram. „Literaturnyj alʹmanah 1820–1830-h gg. kak sociokulʹturnaâ forma”. Novye bezdelki. Sbornik statej k 60-letiû V.È. Vacuro. Red. S. I. Panov. Moskva, Novoe literaturnoe obozrenie, 1995–1996, s. 167–181.

Rozmanova, Tatyana. „Kulʹtura obŝeniâ izvestnyh blagotvoritelej v ih obŝestvennoj i blagotvoritelʹnoj deâtelʹnosti”. Web. 31.08.2019. http://old.tusur.ru/export/sites/ru.tusur.new/ru/science/events/social/section/sec_2/2-23.pdf.

Šalikov, Petr. „Gimn Čelovekolûbiû, petyj v denʹ godičnogo toržestva v Strannopriimnom Dome Grafa Šeremeteva. 23 Fevralâ 1819 goda”. Sočineniâ knâzâ Šalikova. T. 2: Stihi. Moskva, 1819a, s. 128–129.

Šalikov, Petr. „Gimn Čelovekolûbiû, petyj v denʹ godičnogo toržestva v Strannopriimnom Dome Grafa Šeremeteva. 23 Fevralâ 1819 goda”. Žurnal Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva, č. 7, mart, 1819b, s. 315–316.

Smirnov-Sokolʹskij, Nikolaj. Russkie literaturnye alʹmanahi i sborniki XVIII–XX vv. Moskva, Kniga, 1965.

Sturdza, Aleksandr. „O blagotvoritelʹnosti obŝestvennoj”. Podarok bednym, al’manah na 1834 god, izdannyj Novorossijskim ženskim obŝestvom prizreniâ bednyh, 1834b, s. 19–43.

Sturdza, Aleksandr. „O blagotvoritelʹnosti obŝestvennoj”. Žurnal Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva, č. 2, dekabr’, 1817b, s. 364–384.

Sturdza, Aleksandr. „O častnoj blagotvoritelʹnosti”. Podarok bednym, al’manah na 1834 god, izdannyj Novorossijskim ženskim obŝestvom prizreniâ bednyh, 1834a, s. 1–18.

Sturdza, Aleksandr. „O častnoj blagotvoritelʹnosti”. Žurnal Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva, č. 2, noâbr’, 1817a, s. 218–231.

Svodnyj katalog serialʹnyh izdanij Rossii (1801–1825). Red. Evgenij Sokolinskij. T. 2: G–Ž. Sankt-Peterburg, Rossijskaâ nacionalʹnaâ biblioteka, 2000.

Turgenev, Aleksei. „Pervyj otčet Sanktpeterburgskogo Ženskogo patriotičeskogo obŝestva”. Žurnal Imperatorskogo Čelovekolûbivogo obŝestva, č. 2, noâbr’, 1817, s. 158–179.

V.V.V. „«Podarok Bednym. Alʹmanah na 1834-j god». Odessa 1834”. Severnaâ pčela, 128, 1834, s. 509.

Vlasov, Pavel. Blagotvoritelʹnostʹ i miloserdie v Rossii. Moskva, Centrpoligraf, 2001.

Dąbrowska, Magdalena. „Problematyka pedagogiczna w kręgu zainteresowań wydawców rosyjskich przełomu XVIII i XIX wieku («okres nowikowowski» – «okres karamzinowski»)”. Red.

Iwona Michalska, Grzegorz Michalski. Działalność instytucji wydawniczych na rzecz oświaty i edukacji w XIX i początkach XX wieku. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014a, s. 73–86.

Dąbrowska, Magdalena. „Tematyka medyczna w czasopismach rosyjskich przełomu XVIII i XIX wieku”. Książka. Biblioteka. Informacja. Między podziałami a wspólnotą V. Red. Jolanta Dzieniakowska, Monika Olczak-Kardas. Kielce, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, 2016, s. 259–272.

Dąbrowska, Magdalena. „Wasilij Anastasiewicz jako popularyzator literatury polskiej w Rosji początku XIX wieku. Wokół czasopism Severnyj vestnik, Korifej, ili Klûč literatury i Ulej”.

Literatura polska w świecie. T. 5: Mapowanie. Opisy. Interpretacje. Red. Romuald Cudak. Katowice, Wydawnictwo Gnome, 2014b, s. 264–374.

Leś, Ewa. Zarys historii dobroczynności i filantropii w Polsce. Warszawa, Prószyński i S-ka, 2001.

Niemcewicz, Julian. O więzieniach publicznych czyli Domach pokuty rzecz krótka. Warszawa, 1818.

Outram, Dorinda. Panorama Oświecenia. Przeł. Joanna Kolczyńska. Warszawa, Arkady, 2008.

Radiszczew, Aleksander. Podróż z Petersburga do Moskwy. Przeł. Seweryn Pollak. Oprac. Wiktor Jakubowski. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1954.

„Rozporządzenie względem ubogich na ulicach żebrzących w Wilnie”. Dzieje dobroczynności krajowej i zagranicznej z wiadomościami ku wydoskonaleniu jej służącymi, pismo periodyczne, z polecenia J.W. Rimskiego-Korsakowa, gubernatora wojennego litewskiego, jenerała piechoty i kawalera, na dochód domu ubogich Towarzystwa Wileńskiego Dobroczynności wydane, nr 6, 1820, s. 280–282.

Skrunda, Wiktor. Na marginesach wielkiej literatury. Ewolucja rosyjskich almanachów literackich lat 1794–1852. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1974.

Sokołow, Aleksander. Dobroczynność w Rosji Carskiej. Od czasów dawnych do początku XX wieku. Przeł. Krystyna Bogucka. Warszawa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, 2013.

Sokołow, Aleksander. Rosyjska dobroczynność w zwierciadle historii. Przedrewolucyjna historiografia działalności dobroczynnej i dobroczynnych instytucji. Polska red. nauk. Julian Auleytner. Przeł. Anna Malinowska. Sankt Petersburg–Warszawa, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2002.

Wergiliusz Publiusz, Maro. 1981. Eneida. Przeł. Tadeusz Karyłowski. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1981.