Schlagworte
sound
synaesthesia
Russian
Polish
Zitationsvorschlag
Abstract
The aim of the article is to present the ways of conceptualization of sound in Polish and Russian musical critical texts. For the purpose of the article 145 examples in Polish and 145 examples in Russian were analyzed. The material has been divided into three groups based on the type of sense: a visual approach to sound impressions, a tactile approach to sound impressions and a tastebased approach to sound impressions. The analyzed research material was presented with the use of the linguistic worldview methodology, and grouped into categories. The results of the comparative analysis showed a multiplicity of similarities in the types of categories, as well as in the types of synaesthetic metaphors. The largest groups of conceptualizations are those with Aristotelian origin: QUALITY, SUBSTANCE and SHAPE. Synaesthetic metaphors based on the visual approach to sound impressions proved to be the most widespread. The analyzed texts have provided a huge variety of conceptualizations and synaesthetic metaphors in Polish and Russian musical critical texts which constitute a part of the linguistic worldview of sound.
Literaturhinweise
Adamowski, Jan et al., red. Słownik ludowych stereotypów językowych: zeszyt próbny. Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1980.
Apresjan, Jurij. „Naiwny obraz świata a leksykografia”. Przeł. Joanna Berej, Anna Pajdzińska. Etnolingwistyka, 6, 1994, s. 5–12.
Arystoteles. Dzieła wszystkie. T. 1. Przeł. Kazimierz Leśniak. Warszawa, PWN, 1999.
Bańko, Mirosław. Słownik onomatopei, czyli wyrazów dźwięko- i ruchonaśladowczych. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
Bartmiński, Jerzy. Językowe podstawy obrazu świata. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2006.
Bartnicka-Dąbkowska, Barbara. Słownictwo pism Stefana Żeromskiego. T. 4: Świat dźwięków. Kraków, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2002.
Day, Sean Andrew. Synaesthetic metaphors in English. West Lafayette, Indiana, Purdue University, 1995.
Day, Sean Andrew. „Synaesthesia and Synaesthetic Metaphors”. Psyche, 2 (32), 1996. Web. 21.02.2020. https://www.researchgate.net/profile/Sean_Day/publication/215974628_Synaesthesia_and_synaesthetic_metaphors/links/0975879ea17c9c578bd7f822/Synaesthesiaand-synaesthetic-metaphors.pdf.
Doroszewski, Witold, red. Słownik języka polskiego. T. 2. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.
Efremova, Tatʹâna F. Novyj slovarʹ russkogo âzyka. Tolkovo-slovoobrazovatelʹnyj. Moskva, Russkij âzyk, 2000. Web. 09.04.2021. https://dic.academic.ru/dic.nsf/efremova/168198/%D0%97%D0%B2%D1%83%D0%BA.
Ènciklopediâ Krugosvet. Web. 24.08.2019. https://www.krugosvet.ru/enc/gumanitarnye_nauki/lingvistika/YAZIKOVAYA_KARTINA_MIRA.html.
Evtugova, Natalʹâ N. Semantiko-kognitivnoe issledovanie nominativnogo polâ zvučaniâ kak fragmenta nemeckoj âzykovoj kartiny mira. Omsk, 2010. Web. 24.08.2019. http://cheloveknauka.com/semantiko-kognitivnoe-issledovanie-zvuchaniya-kak-fragmenta-nemetskoy-yazykovoykartiny-mira
Grochowski, Maciej. „O założeniach eksplikacji znaczeń czasowników percepcji słuchowej”. Studia Linguistica Polono-Jugoslavica, 7, 1993, s. 57–64.
Grzesiak, Romuald. Semantyka i składnia czasowników percepcji zmysłowej. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983.
Hanslick, Eduard. O pięknie muzycznym. Przyczynek do rewizji estetyki sztuki dźwięków. Przeł. Joanna Giel. Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017.
Kaczyński, Tadeusz. Messiaen. Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984.
Kandyński, Wasyl. Punkt i linia a płaszczyzna. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986.
Kładoczny, Piotr. Semantyka nazw dźwięków w języku polskim. T. 1–2. Łask, Oficyna Wydawnicza Leksem, 2012.
Kozarzewska, Emilia. „Grupy semantyczne nazw dźwięków w języku polskim”. Poradnik Językowy, 5, 1976, s. 239–247.
Kuraškina, Nataliâ A. Zvukooboznačeniâ kak reprezentaciâ zvukosfery v âzyke: na materiale anglijskih, francuzskih i russkih antropo- i ornitofonov. Ufa, 2007. Web. 24.08.2019. https://www.dissercat.com/content/zvukooboznacheniya-kak-reprezentatsiya-zvukosfery-v-yazykena-materiale-angliiskikh-frantsuz.
Livenec, Irina S. Koncept VOZDUH v lingvokulʹturologičeskom aspekte: na materiale tekstov K. Paustovskogo i M. Šolohova. Belgorod, 2 007. Web. 24.08.2019. https://www.dissercat.com/content/kontsept-vozdukh-v-lingvokulturologicheskom-aspekte-na-materiale-tekstov-kpaustovskogo-i-m-.
Lubocha-Kruglik, Jolanta. Semantyczna kategoria perceptywności i jej wykładniki w języku polskim i rosyjskim. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2010.
Mańczyk, Augustyn. Wspólnota językowa i jej obraz świata. Zielona Góra, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1982.
Niesporek-Szamburska, Bernadeta. Językowy obraz pór roku i tradycji kulturowych w twórczości dzieci. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2004.
Ožegov, Sergej I., red. Slovarʹ russkogo âzyka. Moskva, Russkij âzyk, 1990.
Ramachandran, Vilayanur S., Edward M. Hubbard. „Synaesthesia – A window into perception, thought and language”. Journal of Consciousness Studies, 8 (12), 2001, s. 3–34.
Rogowska, Aleksandra. „U źródeł synestezji: podstawy fizjologiczne i funkcjonalne”. Przegląd Psychologiczny, 45 (4), 2002, s. 465–473.
Serebrennikov, Boris A., red. Rolʹ čelovečeskogo faktora v âzyke. Âzyk i kartina mira. Moskva, Nauka, 1988.
Sławiński, Janusz, red. Słownik terminów literackich. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008.
Stefanovskaâ, Svetlana V. „Zvukovaâ kartina mira”. Vestnik Irkutskogo gosudarstvennogo lingvističeskogo universiteta, 4, 2009, s. 117–121. Web. 09.10.2019. http://cyberleninka.ru/article/n/zvukovaya-kartina-mira.
Śledziński, Stefan, red. Mała encyklopedia muzyki. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960.
Urbańczyk, Stanisław, red. Encyklopedia wiedzy o języku polskim. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978.
Żurowski, Sebastian. „Wokół problemu definiowania pojęcia dźwięk”. Linguistica Copernicana, 1 (1), 2009, s. 143–155.
Żurowski, Sebastian. Wyrażenia percepcji słuchowej w języku polskim. Analiza semantyczna. Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012.