Abstract
This article is an attempt to reflect on Poles' attitude towards the Russian language. Its aim is to reconstruct various “Polish views of Russian” in their objective dimension (with no intention to evaluate or criticise). Three stereotypical pictures of the Russian language present in the Polish common consciousness recreated by the author are based on range of language material. The description of “the three pictures of Russian in the Polish head” (“Polish common knowledge about Russian”) indicates the instrumentality of this language, which occurs in three hypostases. For the first image it is the usual instrumentality of communication (rossicum is an addition and an excess of information within a Polish text), for the second image the instrumentality acquires unambiguously pragmatic features and the rossicum becomes an instrument of effective action, and for the third picture the instrumentality of Russian elements sets in motion the symbolic-cognitive (creating a sense) function of Russian in Polish text.References
Brysacz P., Patrząc na Wschód. Przestrzeń, człowiek, mistycyzm, Białystok 2013, s. 54.
Cieński M., Mrożek i stereotypy: „Miłość na Krymie” — wersja francuska, [w:] Język–stereotyp–przekład, pod red. E. Skibińskiej i M. Cieńskiego, Wrocław 2002, s. 57–67.
Groński R. M., Rany Julek!, „Polityka”, 13.X.2001, s. 93.
Językowy obraz słowa w działaniu, czyli podstawowe założenia potocznej pragmatyki, [w:] Językoznawstwo kognitywne II. Zjawiska pragmatyczne, pod red. W. Kubińskiego i D. Stanulewicz,
Gdańsk 2001, s. 81–94.
Niewiara A., Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku, Katowice 2000.
Pisarkowa K., „Miłość na Krymie” — ale po niemiecku, [w:] tejże, Pragmatyka przekładu. Przypadki poetyckie, Kraków 1998, s. 190–200.
Sarnowski M., O jednym ze sposobów bytowania rossików w języku i kulturze polskiej, „Acta Polono-Ruthenica”, Olsztyn 2009, t. XIV, s. 487–496.
Sarnowski M., O niektórych aspektach polsko-rosyjskiego dialogu międzykulturowego: „rossica” w strategicznej pozycji tekstu gazetowego, „Studia Rossica Posnaniensia” 2010, vol. XXXV, s. 249–257.
Sarnowski M., Potoczne sądy o języku rosyjskim a stereotyp Rosjanina w kulturze polskiej, [w:] Sapientia ars vivendi. Księga Jubileuszowa ofiarowana Profesor Annie Dąbrowskiej,
pod red. A. Burzyńskiej-Kamienieckiej i A. Libury, Wrocław 2013, s. 141–155.
Sarnowski M., Uwagi o perspektywach i zakresie badań nad oddziaływaniem języka rosyjskiego na polski, [w:] Ogród nauk filologicznych. Księga Jubileuszowa poświęcona Profesorowi
Stanisławowi Kochmanowi, red. naukowa M. Balowski i W. Chlebda, Opole
, s. 583–589.
Sołtys P., Wrzućcie piątaka grajkowi, „Polityka”, 13.05–19.05.2015, nr 20, s. 91.
Szwedowska J., Trzy zimy, czyli sześć lat, rozmowa z M. Wilkiem, „Rzeczpospolita”, 29–30.X.2005, s. 13.
Ulewicz B., „Gazeta Wyborcza. Turystyka”, 27–28.06.2009, s. 18 (tytuł krajoznawczego reportażu o bałtyckich plażach Mierzei Kurońskiej pod Kaliningradem).
Wilk M., Lotem gęsi. Dziennik północny, Noir sur Blanc, Warszawa 2012, s. 154, 205.
Wilk M., Wołoka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2011, s. 142–143.
Włodek L., „Gazeta Wyborcza. Magazyn”, 23–24.VI.2012, s. 36–37 (tytuł krajoznawczego reportażu o górskich szlakach Ałtaju i Pamiru).