Abstract
The transformations in Russian satirical literature conditioned by the difficult emigration situation were reflected in the works of Arkady Averchenko, one of the most significant satirists of pre-revolutionary Russia. In his short stories created in exile, the writer showed the problems and dilemmas that his fellow-countrymen had to face abroad, mainly in Constantinople and Prague. The feeling of homelessness, loneliness and uprooting that accompanied the emigrants constantly intensified the need for self-identification in a foreign culture, which was demonstrated in manifesting their national distinctiveness, confronting new customs and idealizing the Russian past. By immortalizing the mood, spiritual life and living conditions as well as a specific metamorphosis of Russian emigrants, Averchenko did not forget about their vices. Therefore, the short stories of the emigration period, in which the writer willingly combined elements of comedy and tragedy, were saturated with self-irony, pain and bitter reflection, skillfully hidden under the mask of humour and satire.
References
Averčenko, Arkadij. Rasskazy cinika. Moskva, Izdatelʹstvo Dmitrij Sečin, 2015.
Averčenko, Arkadij. Zapiski Prostodušnogo. Moskva, T8RUGRAM, 2018.
Averin, Boris Valentinovič, Nikolaj Aleksandrovič Karpov, Svetlana Dmitrievna Titarenko, red. Literatura russkogo zarubežʹâ (1920–1940). Sankt Peterburg, Filologičeskij fakulʹtet SPBGU, 2013.
Błuszkowski, Jan. Stereotypy a tożsamość narodowa. Warszawa, Dom Wydawniczy Elipsa, 2005.
Bondareva, Alena. „Ave – čelovek smeûŝijsâ!”. Russkoe zarubežʹe. Velikie sootečestvenniki. 100 sudeb russkoj èmigracii v XX veke. Red. Nikolaj Aleksandrovič Aničkin. Moskva, Âuza – katalog, 2018, s. 13–17.
Egorova, Nataliâ Sergeevna. „Tvorčestvo A. T. Averčenko v češskom literaturovedenii”. Vestnik TGU, nr 5 (121), 2013, s. 138–144.
Figes, Orlando. Taniec Nataszy. Z dziejów kultury rosyjskiej. Przeł. Władysław Jeżewski. Warszawa, Wydawnictwo Magnum, 2011.
Ikitân, Lûdmila Nodarievna. „Komičeskie èffekty v povesti A. T. Averčenko Podhodcev i dvoe drugih”. Gumanitarnaâ paradigma, nr 1 (8), 2019, s. 54–69.
Ippolitov, Sergej Sergeevič, Sergej Vladimirovič Karpenko, Efim Iosifovič Pivovar. Rossijskaâ èmigraciâ v Konstantinopole v načale 1920-h godov. Web. 04.09.2019. http://www.fedy-diary.ru/library-pages/auditorium-n-f-bugaj-20-50-e-gody-pereseleniya-i-deportacii-evrejskogo-naseleniya-v-sssr/s-s-ippolitov-s-v-karpenko-e-i-pivovar-rossijskaya-emigraciya-v-konstantinopole-v-nachale-1920-x-godov/.
Kasack, Wolfgang. Leksykon literatury rosyjskiej XX wieku. Od początku stulecia do roku 1916. Przeł. Bronisław Kodzis. Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996.
Kiejzik, Lilianna, red. Niemarksistowska filozofia rosyjska. Antologia tekstów filozoficznych XIX i pierwszej połowy XX wieku. Część pierwsza. Łódź, Ibidem, 2001.
Kruk, Mikołaj. „Listy satyryczne Arkadiusza Awierczenki”. Satyra w literaturach wschodniosłowiańskich III. Red. Wanda Supa. Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 1999.
Letka-Spychała, Olga. „Obraz «człowieka prostodusznego» w twórczości Arkadija Awierczenki”. Twórczość rosyjskiej zagranicy – satyra i memuarystyka. Red. Tatiana Marczenko, Iwona Anna Ndiaye, Dmitrij Nikołajew. Olsztyn, Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej UWM, 2018, s. 49–56.
Milenko, Viktoriâ Dmitrievna. „A. T. Averčenko v Belgrade: novye fakty i neizvestnye teksty”. Gumanitarnaâ paradigma, nr 3 (6), 2018a, s. 77–89.
Milenko, Viktoriâ Dmitrievna. „Nečto vrode lekcii o ûmore: neizvestnaâ rukopisʹ A. T. Averčenko”. Gumanitarnaâ paradigma, nr 4 (7), 2018b, s. 48–63.
Mânovska, Ioanna. „Parodijnyj pereskaz Don-Aminado ob èmigracii i èmigrantah”. Studia Rossica Posnaniensia, nr 39, 2014, s. 219–229.
Nikolaev, Dmitrij Dmitrievič. „Rasskaz A. T. Averčenko Bez počvy i žurnal «Sketing-ring»: poètika i kontekst”. Gumanitarnaâ paradigma, nr 1 (8), 2019, s. 18–31.
Sabennikova, Irina Vâčeslavovna. Rossijskaâ èmigraciâ (1917–1939): sravnitelʹno-tipologičeskoe issledovanie. Moskva–Berlin, Direkt-Mediâ, 2015.
Škarovskij, Mihail Vitalʹevič. „Cerkovnaâ žiznʹ russkih emigrantov v rajone Konstantinopolâ i na Lemnose v načale 1920-h gg.”. Web. 04.09.2019. https://radonezh.ru/analytics/tserkovnaya--zhizn-russkikh-emigrantov-v-rayone-konstantinopolya-i-na-lemnose-v-nachale-1920-kh--gg-46606.html.
Spiridonova, Lidiâ Alekseevna. „Averčenko Arkadij Timofeevič”. Russkoe zarubežʹe. Zolotaâ kniga èmigracii. Pervaâ tretʹ XX veka. Ènciklopedičeskij biografičeskij slovarʹ. Red. Valentin Valentinovič Šelohaev. Moskva, ROSSPÈN, 1997. Web. 26.09.2019. https://lib.druzya.org/enciklopedia/.view-emigrate.txt.full.html.
Šubin, Roman. „Obraz duraka v tvorčestve V. M. Šukšina”. Rosja w dialogu kultur. T. 2. Red. Bożena Żejmo. Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2015, s. 443–454.
Tolstoj, Ivan. „Zametki o russkoj Prage”. Novyj Žurnal, nr 251, 2008. Web. 06.09.2019. https://magazines.gorky.media/nj/2008/251/zametki-o-russkoj-prage.html.
Želtova, Nataliâ Ûrievna. „Poètika russkogo nacionalʹnogo haraktera v èmigrantskoj proze A. T. Averčenko”. Vestnik TGU, nr 8 (124), 2013, s. 205–209.