Межъязыковые омонимы в лексико-семантической группе „Религия” (на примере польского и русского языков)
PDF (Русский)

Słowa kluczowe

interlingual homonymy
semantic relations
exclusion relations
inclusion relations
overlapping relations

Jak cytować

Didenko, N. (2020). Межъязыковые омонимы в лексико-семантической группе „Религия” (на примере польского и русского языков). Studia Rossica Posnaniensia, 45(2), 221–234. https://doi.org/10.14746/strp.2020.45.2.17

Abstrakt

The paper aims to present the types of semantic relations which hold between the interlingual homonyms existing in the semantic field of “people’s spiritual life”. The primary type of the relations among the studied lexical units is exclusion (the presence of a religious component in the semantics of a word of one of the studied languages and the lack of such a component in the other language). Because of the significant number of the examples of this type of relation, the words were divided into three thematic groups: 1) concepts (пассия – pasja), 2) objects (арка – arka), 3) people (лектор – lektor). The relation type of inclusion (with the shared religious semantics, one of the homonyms has an additional meaning related to this area) was observed in a few pairs (катафалк – katafalk). The relation type of overlapping (with the shared religious semantics, each of the homonyms has an additional meaning) in a given lexical field was not identified. No relation of overlapping in a given lexical field and only a few cases of the inclusion relation can prove that the resources of Russian and Polish homonymous words belonging to the religious theme of the Orthodox and Catholic Churches contrast with one another in quite an unobvious way. It is conditioned by both linguistic as well as cultural factors.

https://doi.org/10.14746/strp.2020.45.2.17
PDF (Русский)

Bibliografia

Charkiewicz, Jarosław et al. Specyfika polskiej terminologii prawosławnej. Koncepcja normatywizacji pisowni. Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2016.

Forstner, Dorothea. Świat symboliki chrześcijańskiej. Per. Wanda Zakrzewska, Paweł Pachciarek, Ryszard Turzyński. Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX, 1990.

Grosbart, Zygmunt. Teoretyczne problemy przekładu literackiego w ramach języków bliskopokrewnych (na materiale języka polskiego i języków wschodniosłowiańskich). Łódź, Uniwersytet Łódzki, 1984.

Kusal, Krzysztof. „Tipy semantičeskih otnošenij v sfere russko-polʹskoj mežʺâzykovoj omonimii”. Žmogus ir žodis. Svetimosios kalbos. Mokslodarbai, 3, 2005, s. 23–29.

Kusal’, Kšištof. Russko-polʹskaâ mežʺ âzykovaâ omonimiâ kak leksikografičeskaâ problema. Sankt--Peterburg, Izdatelʹstvo Sankt-Peterburgskogo universiteta, 2006.

Rutkowski, Krzysztof. „Polsko-rosyjskie homonimy i paronimy międzyjęzykowe – propozycja kla-syfikacji”. Studia Wschodniosłowiańskie, 12, 2012, s. 305–319.

Rybicka, Halina. Losy wyrazów obcych w języku polskim. Warszawa, PWN, 1976.

Rygorowicz-Kuźma, Anna. „Nazwy nabożeństw prawosławnych w języku polskim”. Studia Wschodniosłowiańskie, 13, 2013, s. 117–125.

Rygorowicz-Kuźma, Anna. „Terminologia prawosławna w języku polskim (na przykładzie nazw osób duchownych)”. Acta Polono-Ruthenica, 16, 2011, s. 403–413.

Rygorowicz-Kuźma, Anna. „Terminologia prawosławna w rosyjsko-polskich słownikach ogólnych”. Acta Polono-Ruthenica, 19, 2014, s. 261–271.

Rygorowicz-Kuźma, Anna. „Terminologia prawosławna w rosyjsko-polskich słownikach specjali-stycznych”. Studia Wschodniosłowiańskie, 15, 2015, s. 405–414.

Stasin’ska, Polina. Mežʺâzykovaâ omonimiâ v russko-polʹskom sopostavlenii. Zielona Góra, Wy-dawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1990.

Stasińska, Polina. „O nekotoryh tipah semantičeskih otnošenij v predelah russko-polʹskih omonimov”. II Spotkania Językoznawcze „W kręgu semazjologii, leksykologii i terminologii”: materiały z Mię-dzynarowowej Konferencji w Opolu-Szczedrzyku 12–13 września 1986 r. Red. nauk. Stanisław Kochman. Opole, WSP, 1988, s. 263–267.

Szałek, Marek. Słownik homonimów rosyjsko-polskich. Poznań, Ars Nova, 2004.

Sztolberg-Bybluk, Mirosława. Podręczny słownik rosyjsko-polski i polsko-rosyjski terminów chrze-ścijańskich. Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK, 1994.

Voân, Katažina. „Âvlenie omonimii i sravnitelʹnoe âzykoznanie (na materiale russkogo, polʹskogo i finskogo âzykov)”. Sʺpostavitelno ezikoznanie / Sopostavitelʹnoe âzykoznanie / Contrastive linguistics,29, 2004, s. 24–35.

Charkiewicz, Jarosław et al. Specyfika polskiej terminologii prawosławnej. Koncepcja normatywizacji pisowni. Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2016.

Forstner, Dorothea. Świat symboliki chrześcijańskiej. Per. Wanda Zakrzewska, Paweł Pachciarek, Ryszard Turzyński. Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX, 1990.

Grosbart, Zygmunt. Teoretyczne problemy przekładu literackiego w ramach języków bliskopokrewnych (na materiale języka polskiego i języków wschodniosłowiańskich). Łódź, Uniwersytet Łódzki, 1984.

Kusal, Krzysztof. „Tipy semantičeskih otnošenij v sfere russko-polʹskoj mežʺâzykovoj omonimii”. Žmogus ir žodis. Svetimosios kalbos. Mokslodarbai, 3, 2005, s. 23–29.

Kusal’, Kšištof. Russko-polʹskaâ mežʺ âzykovaâ omonimiâ kak leksikografičeskaâ problema. Sankt--Peterburg, Izdatelʹstvo Sankt-Peterburgskogo universiteta, 2006.

Rutkowski, Krzysztof. „Polsko-rosyjskie homonimy i paronimy międzyjęzykowe – propozycja klasyfikacji”. Studia Wschodniosłowiańskie, 12, 2012, s. 305–319.

Rybicka, Halina. Losy wyrazów obcych w języku polskim. Warszawa, PWN, 1976.

Rygorowicz-Kuźma, Anna. „Nazwy nabożeństw prawosławnych w języku polskim”. Studia Wschodniosłowiańskie, 13, 2013, s. 117–125.

Rygorowicz-Kuźma, Anna. „Terminologia prawosławna w języku polskim (na przykładzie nazw osób duchownych)”. Acta Polono-Ruthenica, 16, 2011, s. 403–413.

Rygorowicz-Kuźma, Anna. „Terminologia prawosławna w rosyjsko-polskich słownikach ogólnych”. Acta Polono-Ruthenica, 19, 2014, s. 261–271.

Rygorowicz-Kuźma, Anna. „Terminologia prawosławna w rosyjsko-polskich słownikach specjali-stycznych”. Studia Wschodniosłowiańskie, 15, 2015, s. 405–414.

Stasińska, Polina. Mežʺâzykovaâ omonimiâ v russko-polʹskom sopostavlenii. Zielona Góra, Wy-dawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1990.

Stasińska, Polina. „O nekotoryh tipah semantičeskih otnošenij v predelah russko-polʹskih omonimov”. II Spotkania Językoznawcze „W kręgu semazjologii, leksykologii i terminologii”: materiały z Międzynarodowej Konferencji w Opolu-Szczedrzyku 12–13 września 1986 r. Red. nauk. Stanisław Kochman. Opole, WSP, 1988, s. 263–267.

Szałek, Marek. Słownik homonimów rosyjsko-polskich. Poznań, Ars Nova, 2004.

Sztolberg-Bybluk, Mirosława. Podręczny słownik rosyjsko-polski i polsko-rosyjski terminów chrześcijańskich. Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK, 1994.

Voân, Katažina. „Âvlenie omonimii i sravnitelʹnoe âzykoznanie (na materiale russkogo, polʹskogo i finskogo âzykov)”. Sʺpostavitelno ezikoznanie / Sopostavitelʹnoe âzykoznanie / Contrastive linguistics,29, 2004, s. 24–35.

Словари и источники

Ciao, Bella Italiâ. Sobor Svâtogo Petra. Vatikan. Web 20.10.2019. http://www.ciao-bellaitalia.com/2013/11/blog-post_30.html.

Dubisz, Stanisław, red. Uniwersalny słownik języka polskiego. Edycja komputerowa, CD-Rom, 2001.

Fasmer, Maks. Ètimologičeskij slovarʹ russkogo âzyka. Per. i red. Oleg Trubačev. Moskva, Progress 1971.

Gosudarstvo grad Vatikan. Sobor svâtogo Petra. Web 20.10.2019. https://vaticanstate.ru/sobor--svyatogo-petra/.

Hessen, Dymitr, Ryszard Stypuła. Wielki słownik polsko-rosyjski, t. I, II. Warszawa, Wiedza Powszechna, 1996.

Kozielewski, Ignacy. Słownik wyrazów o podobnym brzmieniu a odmiennym znaczeniu w języku rosyjskim i polskim. Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1959.

Kusal, Krzysztof. Rosyjsko-polski słownik homonimów międzyjęzykowych. Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002.

Kuznecov, Sergej. Bolʹšojtolkovyjslovarʹ russkogo âzyka. Web 19.09.2019. http://gramota.ru/slo-vari/info/bts/.

Lewicki, Roman. Chrześcijaństwo: słownik rosyjsko-polski. Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax, 2002.

Markunas Antoni, Uczitiel Tamara. Leksykon chrześcijaństwa: rosyjsko-polski i polsko-rosyjski. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 1999.

Mirowicz, Anatol et al. Wielki słownik rosyjsko-polski. Warszawa, Wiedza Powszechna, 1993.

Novyj slovarʹ inostrannyh slov. Web 20.10.2019. http://www.slovari.ru/search.aspx?s=0&p=3068.

Pravoslavnaâ ènciklopediâ. Red. Patriarh Moskovskij i vseâ Rusi Kirill. Web 21.10.2019. http://www.pravenc.ru/.Rim i Vatikan. Sobor Svâtogo Petra – Basilica di San Pietro. Web 20.10.2019. http://in-rome.ru/attractions/sobor-sv-petra.html.

Szałek, Marek. Słownik homonimów rosyjsko-polskich. Poznań, Ars Nova, 2004.

Sztolberg-Bybluk, Mirosława. Podręczny słownik rosyjsko-polski i polsko-rosyjski terminów chrześcijańskich. Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK, 1994.

Сокращения

Kuznecov, Sergej. Bolʹšoj tolkovyj slovarʹ russkogo âzyka. Web 19.09.2019. http://gra-mota.ru/slovari/info/bts/.

Lewicki, Roman. Chrześcijaństwo: słownik rosyjsko-polski. Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax, 2002.

Fasmer, Maks. Ètimologičeskij slovarʹ russkogo âzyka. Per. i dop. Oleg Trubačev. Mo-skva, Progress, 1971.

Markunas, Antoni, Tamara Uczitiel. Leksykon chrześcijaństwa: rosyjsko-polski i polsko-rosyjski. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 1999.

Novyj slovarʹ inostrannyh slov. Web 20.10.2019. http://www.slovari.ru/search.aspx?s=0&p=3068.

Hessen, Dymitr, Ryszard Stypuła. Wielki słownik polsko-rosyjski, t. I, II. Warszawa, Wiedza Powszechna, 1996.

Mirowicz, Anatol et al. Wielki słownik rosyjsko-polski, t. I, II. Warszawa, Wiedza Powszechna, 1993.