Słowa kluczowe
apteka
antykoncepcja
sprzeciw sumienia
współpraca w złu
zgorszenie
świadectwo
katolicka teologia moralna
Jak cytować
Abstrakt
Refleksję teologiczną sprzeciwu sumienia farmaceutów można podejmować na wielu płaszczyznach. W niniejszym opracowaniu rozpoczynamy ją od zdefiniowania samego zakresu sprzeciwu poprzez omówienie środków farmakologicznych; których dystrybucja rodzi poważne zastrzeżenia moralne. Analiza ta dotyczy nie tyle sposobu ich działania; ale głównie skutków jakie za sobą niesie ich używanie nie tylko w aspekcie zdrowotnym; społecznym czy psychologicznym; ale także duchowym. Wiąże się to z oceną moralną dopuszczalności praktyk; w których są stosowane etycznie kontrowersyjne środki (dotyczy to głównie aborcji; antykoncepcji; eutanazji i wspomaganego samobójstwa).; Obiekcje sumienia farmaceutów zostały również rozpatrzone w kontekście katolickiej nauki o współdziałaniu w czynach złych oraz zagrożeń z wynikających z takiej współpracy ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wywołania zgorszenia.; Poza tym podjęto próbę rozstrzygnięcia kwestii godziwości i obowiązywalności w sumieniu prawa dopuszczającego do obrotu i nakazującego dystrybucję środków; które nie mają innego celu jak grzech. Sprzeciw sumienia farmaceutów jest wyrazem poszanowania godności każdego człowieka; jak też przeciwstawienia się łamaniu podstawowych praw; jakimi są: prawo do życia oraz prawo do działania zgodnie z wewnętrznym przekonaniem. Na koniec zwrócono uwagę na obowiązujący także farmaceutę wymóg dawania świadectwa o prawdzie moralnej w odniesieniu do ostatecznego celu życia człowieka; jakim jest zjednoczenie z Bogiem.; Dopiero takie kompleksowe spojrzenie daje rzeczywisty obraz konfliktu moralnego farmaceuty wynikającego z; zobowiązywania go do sprzedaży środków; których stosowanie jest sprzeczne z jego sumieniem.Bibliografia
Agulles P., La objection de conciencia farmacéutica en España, Roma 2006.
Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników Międzynarodowego Kongresu Farmaceutów
Katolickich: Farmaceuta ma prawo do sprzeciwu sumienia, (29.10.2007 r.), „L’Osservatore Romano” (PL) 12 (2007).
Benedykt XVI, Przemówienie z okazji zgromadzenia generalnego Papieskiej Akademii „Pro Vita”: Gdy człowiek postępuje wbrew sumieniu, rani samego siebie, (26.02.2011 r.), „L’Osservatore Romano” (PL) 4 (2011).
Benedykt XVI, Przemówienie z okazji zgromadzenia ogólnego Papieskiej Akademii „Pro Vita”: Bioetyka i naturalne prawo moralne, (13.02.2010r.), „L’Osservatore Romano” (PL) 5 (2010).
Davidson L.A., Pettis C.T., Joiner A.J. i inni., Religion and conscientious objection: A survey of pharmacists’ willingness to dispense medications, w: „Social Science & Medicine” 71 (2010).
Dziuba A. F., Służyć życiu, Niepokalanów 2012.
Fisher A., Cooperation in evil: understanding the issues, w: H. Watt, Cooperation, Complicity and Conscience, Problems in healthcare, science, law and public policy, London 2005.
Grisez G., May pharmacists dispense pills to be used for ending human lives?, w: The Way of the Lord Jesus, t.3: Difficult moral questions, Quincy 1997.
Jan Paweł II, Dzieła zebrane, w: Modlitwy i rozważania, cz.1, t. XV, Niedzielna Modlitwa Maryjna 1978-1992, Kraków 2009.
M. Prusak, Wpływ środków antykoncepcyjnych na wczesny rozwój zarodka ludzkiego, w: Problem kontroli urodzeń i antykoncepcji. Krytyczno-porównawcza analiza dyskursów, „Studia Humanistyczne Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego we
Wrocławiu”, red. B. Płonka-Syroka, A. Szlagowska, 7 (2013).
May W. E., The Quandry of Catholic pharmacists, Is it moral to sell contraceptices, abortifacients?, Washington 16.02.2011, http://www.zenit.org/en/articles/the-quandry-of-catholic-pharmacists [05.09.2013].
Melina L, La cooperazione con azioni moralmente cattive contro la vita umana, w: Commento interdisciplinare alla “Evangelium vitae”, Pontificia Accademia per la vita, red. E. Sgreccia, R. L. Lucas, Vaticano 1997.
Monge M.A. (red.), Etyka w medycynie, Ujęcie interdyscyplinarne, Warszawa 2012.
Orzeszyna J., Antykoncepcja, w: Encyklopedia bioetyki, Personalizm chrześcijański, Głos Kościoła, red. A. Muszala Radom 2005.
Papieska Akademia „Pro Vita”, Komunikat dotyczący wprowadzenia do powszechnej sprzedaży na terenie Republiki Włoskiej pigułki wczesnoporonnej „Dzień Po” (31.10.2000r.), w: W trosce o życie, Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło, t. 2, Tarnów 2012.
Papieska Akademia „Pro Vita”, Komunikat dotyczący wprowadzenia do powszechnej sprzedaży na terenie Republiki Włoskiej pigułki wczesnoporonnej „Dzień Po” (31.10.2000 r.), w: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło t. 2, Tarnów 2012.
Prusak M., Antykoncepcja doraźna, Życie i Płodność 2 (2011).
Rudziewicz A., Świętość życia, w: Encyklopedia Bioetyki, Personalizm chrześcijański Głos Kościoła, red. A. Muszala, Kraków 2005.
Sgreccia E., Dispensazione al pubblico dei mezzi contraccettivi e/o abortivi, w: „Medicina e Morale” 4 (1989).
Stein R., Pharmacists’ rights at front of new debate, „Washington Post” 2005.
Szatkowski M., The findings of a survey regarding to the right of a pharmacist to refuse dispensing medicine to a patient based on personal beliefs, w: http://rxethics.org/Szatkowski%20Edited%20PDF.pdf [05.09.2013].
Ślipko T., Prawo naturalne jako podstawa odrzucenia moralnej dopuszczalności antykoncepcji w wypowiedziach Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, w: Memoriał Krakowski, Uzasadnienie katolickiej nauki dotyczącej podstaw moralnych życia małżeńskiego, Wprowadzenie do Encykliki Humanae vitae, red. B. Sadowska, Poznań 2012.
Święty Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna. Prawo, I-II, q. 90–105, t. 13. Londyn 1986.
The Pontifical Academy for Life, Moral reflections on vaccines prepared from cells derived from aborted human fetuses (09.06.2005r.), w: „The National Catholic Bioethics Quarterly” 6 (2006) z. 3.
Wicclair M., Pharmacies, pharmacists and conscientious objection, w: „Kennedy Institute of Ethics Journal” 16 (2006), z. 3.
Woodall G.J., Sprzeciw sumienia a etyka lekarska, „Życie i płodność” 1 (2008).
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Teologia i Moralność są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Teologia i Moralność udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w Teologii i Moralności pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).