Abstrakt
Coraz więcej mówi się dziś nie tylko w psychologii, ale i mediach społecznościowych, czy kampaniach informacyjnych o tzw. osobach wysoko wrażliwych – WWO (ang. the Highly Sensitive Person – HSPs). Osoby te często stawiają sobie ambitne cele, mimo że adaptacja do nowych warunków wiąże się z zalewem neurotycznych przeżyć. Jednym z ich celów jest także rozwój duchowy, dlatego przeżywanie m.in. sakramentu pokuty i pojednania otwiera konflikty emocjonalne i staje się przez to trudną materią. Celem naukowym niniejszego artykułu jest wskazanie szczegółowych wyzwań obecnych na omawianych polach wewnętrznych. Dla osiągnięcia celu zostały użyte metody analityczno-syntetyczne oraz komparatystyczne. Wnioski wskazują m.in. na potrzebę empatycznego słuchania, roztropności i personalistycznego podejścia ze strony duchowych przewodników. Zaś po stronie penitentów potrzebę przełamywania siebie w sferze zaufania i wejścia w proces stałego spowiednictwa czy kierownictwa, co może stać się pomocą by zobaczyć w swojej wrażliwości nie tylko trudność ale i zasób.
Bibliografia
Anabel, Gonzalez. 2023. To (nie) ja. Jak zaakceptować dawne traumy i pójść dalej, tłum. Barbara Łukomska. Łódź: Feeria.
Aron, Elaine N. 2020a. Naucz się kochać wysoką wrażliwość: ćwiczenia, tłum. Aleksandra Haduła. Wydanie I. Łódź: Feeria Wydawnictwo.
Aron, Elaine N. 2020b. The Highly Sensitive Person: How to Thrive When the World Overwhelms You. New York, NY: Citadel.
Aron, Elaine N. 2022. Wysoko wrażliwi i miłość, tłum. Aleksandra Haduła. Wydanie II. Łódź: Feeria Wydawnictwo.
Aron, Elaine N. i Arthur Aron. 1997. „Sensory-processing sensitivity and its relation to introversion and emotionality”. Journal of Personality and Social Psychology, 73: 345–68.
Augustyn, Józef. 2013. „W drodze do Emaus”. W: Sztuka kierownictwa duchowego: poradnik, red. Józef Augustyn. Kraków: WAM.
Barth, Grzegorz. 2012. „Sakrament w teologii”. W: Encyklopedia katolicka, red. Edward Gigilewicz, 17: 892-94. Lublin: TN KUL.
Baryła-Matejczuk, Monika i in. 2022. „Teoretyczne podstawy wysokiej wrażliwości – systematyczny przegląd literatury”. Przegląd Psychologiczny, 65(3): 7-25. DOI: https://doi.org/10.31648/przegldpsychologiczny.8249
Flipo, Claude. 2013. „Towarzyszenie duchowe w tradycji Kościoła”. W: Sztuka kierownictwa duchowego: poradnik, red. Józef Augustyn. Kraków: WAM.
Franciszek. 2020. Fratelli Tutti. Roma: Libreria Editrice Vaticana.
Gaca, Adam. 2015. „Rola sakramentu pokuty w życiu osób korzystających ze spowiedzi na podstawie badań ankietowych”. Teologia i Moralność, 10, 2(18): 117-36. DOI: https://doi.org/10.14746/tim.2015.18.2.8
Giertych, Wojciech. 2013. „Formacja sumienia w kierownictwie duchowym”. W: Sztuka kierownictwa duchowego: poradnik, red. Józef Augustyn. Kraków: WAM.
Grzywocz, Krzysztof. 2013. „Współczucie w kierownictwie duchowym”. W: Sztuka kierownictwa duchowego, red. Józef Augustyn. Kraków: WAM.
Grzywocz, Krzysztof. 2017. W duchu i przyjaźni. Kraków: Salwator.
Gulla, Bożena i Krystyna Golonka. 2021. “Exploring Protective Factors in Wellbeing: How Sensory Processing Sensitivity and Attention Awareness Interact With Resilience.” Frontiers in Psychology, 12: 751679-751679. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.751679
Jan Paweł II. 2007. „Sakrament pokuty w życiu Kościoła”. W: Sztuka spowiadania: poradnik dla księży, red. Józef Augustyn, 25-30. Psychologia i Formacja. Kraków: WAM.
Pierzchała, Michał. 2022. „The Role of Empathy in the Church’s Fraternal Dialog with the World in the Teaching of Pope Francis”. Perspektywy Kultury, 39(4): 299-312. DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2022.3904.20
Ponce-Valencia, Alicia, Diana Jiménez-Rodríguez, this link will open in a new window Link to external site, Agustín Javier Simonelli-Muñoz, this link will open in a new window Link to external site, Juana Inés Gallego-Gómez, this link will open in a new window Link to external site, i in. 2022. „Adaptation of the Highly Sensitive Person Scale (HSP) and Psychometric Properties of Reduced Versions of the Highly Sensitive Person Scale (R-HSP Scale) in Spanish Nursing Students”. Healthcare, 10(5): 932. DOI: https://doi.org/10.3390/healthcare10050932
Prusak, Jacek. 2013. „Krzywdy w konfesjonale. Jak im zapobiegać? Jak leczyć?”. W: Sztuka kierownictwa duchowego, red. Józef Augustyn. Kraków: WAM.
Pruś, Artur. 2021. Jak wysoko wrażliwa osoba czuje się w Kościele? – Część II. Dostęp: 20.08.2021. https://deon.pl/inteligentne-zycie/jak-wysoko-wrazliwa-osoba-czuje-sie-w-kosciele---czescii,1529225.
Szpunar, Magdalena. 2018. (Nie)potrzebna wrażliwość. Kraków: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej UJ.
Tomasz z Akwinu. 1967. Suma teologiczna, tłum. Andrzej Głażewski. T. 16: Miłość (II-II qu. 23--46). London.
Trå, Hilde Visnes, Frode Volden i Reidulf G. Watten. 2022. “High Sensitivity: Factor structure of the highly sensitive person scale and personality traits in a high and low sensitivity group. Two gender–matched studies.” Nordic Psychology, 0(0): 1-23.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Michał Pierzchała
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.