Słowa kluczowe
spowiedź dzieci
parametry religijności
rozwój religijności
emocje moralne
spowiednik
rodzic
wolność religii
Jak cytować
Abstrakt
Niniejszy artykuł analizuje rolę spowiedzi dzieci w kontekście wychowania moralnego. Celem pracy jest zbadanie, czy sakrament pokuty i pojednania stanowi pomoc, czy też potencjalne zagrożenie w procesie formacji młodego człowieka. Autor posłużył się metodami analityczną i krytyczną, odwołując się do tradycji Kościoła katolickiego, psychologicznych i pedagogicznych aspektów rozwoju dziecka, roli rodziców i spowiedników, a także wybranych regulacji prawnych. W artykule omówiono m.in. wiek rozeznania dobra i zła, znaczenie doświadczenia religijnego i moralnego w wieku wczesnoszkolnym oraz rolę rodziny i spowiednika w przygotowaniu dziecka do sakramentu. Podjęto także refleksję nad odpowiedzialnością Kościoła i państwa w zapewnieniu odpowiednich warunków dla przeżywania spowiedzi przez dzieci. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o wychowawczy sens spowiedzi dzieci, zachęcając do refleksji nad jej miejscem w formacji młodego człowieka.
Bibliografia
Abeyta, Andrew. 2018. „The Need for Meaning and Religiosity: An Individual Differences Approach to Assessing Existential Needs and the Relation with Religious Commitment, Beliefs, and Experiences”. Personality and Individual Differences, 123: 6-13.
Betlejewski, Rafał. 2022. „Zakaz spowiedzi dla dzieci poniżej 16. roku życia”. Dostęp: 27.12.2024. https://secure.avaaz.org/community_petitions/pl/sejm_rp_zakaz_spowiedzi_dla_dzieci_ponizej_16_roku_zycia/.
Dohnalik, Jan. 2020. „Wiek rozeznania w Kodeksie Prawa Kanonicznego (kan. 891 i 989) w świetle tradycji kanonicznej”. Roczniki Nauk Prawnych, 30(1): 153-172. DOI: https://doi.org/10.18290/rnp20301-9
Dohnalik, Jan. 2023. Spowiedź uwalnia od nadmiernego ciężaru poczucia winy. Dostęp: 01.12.2024. https://catolico.stacja7.pl/spowiedz-dzieci-2-uwalnia-od-nadmiernego-poczucia-ciezaru-winy/.
Escriva.org. 2024. Nie ustawać w głoszeniu prawdy. Dostęp: 09.12.2024. https://escriva.org/pl/carta-29/45/.
Europejska Konwencja Praw Człowieka. 1952. Dostęp: 19.12.2024. https://www.google.com/search?client=firefoxbd&q=Konwencja+Praw+Cz%C5%82owieka%2C+1952.
Ferfecki, Wiktor. 2024. Posłowie zajmą się zakazem spowiedzi nieletnich. Petycja już w Sejmie”. Dostęp: 28.12.2024. https://www.rp.pl/polityka/art41596371-poslowie-zajma-sie-zakazem-spowiedzi-nieletnich-petycja-juz-w-sejmie.
Galbas, Adrian. 2024. Absurdalne i kuriozalne. Hierarcha o zakazie spowiedzi dzieci. Dostęp: 29.12.2024. https://dorzeczy.pl/opinie/671728/zakaz-spowiedzi-dzieci-abp-galbas-absurdalne-i-kuriozalne.html.
Hardy, Sam A. i Brian J. Willoughby. 2017. „Religiosity and Chastity among Single Young Adults and Married Adults”. Psychology of Religion and Spirituality, 9(3): 285-295. DOI: https://doi.org/10.1037/rel0000112
Hispanus, Vincentius. 1981. „Apparatus in Concilium Quartum Laterense, in constitutio 21, v. postquam ad annos”. W: Constitutiones Concilii Quarti Lateranensis una cum Comentariis glossatorum, red. Antonio García y García, 287-384. Monumenta Iuris Canonici. Series A: Corpus Glossatorum, vol. 2. Città del Vaticano: Biblioteca Apostolica Vaticana.
Jan Paweł II. 1984. Reconciliatio et Paenitentia: Adhortacja apostolska o pojednaniu i pokucie w dzisiejszym posłannictwie Kościoła. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Katechizm Kościoła Katolickiego. 1994. Poznań: Pallottinum.
Kodeks Prawa Kanoniczego. 2022. Poznań: Pallottinum.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. 1964. Dostęp: 18.12.2024. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19640090059.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dostęp: 08.12.2024. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19970780483.
Kowalska, Faustyna. 2020. Dzienniczek. Miłosierdzie Boże w duszy mojej. Kraków: Misericordia.
Królikowski, Janusz. 2005. „Spowiedź dzieci”. W: Sztuka spowiadania. Poradnik dla księży, red. Józef Augustyn i Stanisław Cyran, 225-240. Kraków: WAM.
Kucharczak, Franciszek. 2022. „Do konfesjonału od lat 16?”. Gość Niedzielny, 47: 32-35.
Mickiewicz, Magdalena. 2022. Wprowadzenie zakazu spowiedzi uczyni Polskę państwem totalitarnym. Dostęp: 29.12.2024. https://ordoiuris.pl/ordoiuris.pl/wprowadzenie-zakazu-spowiedzi-uczyni-polske-panstwem-totalitarnym.
Miernik, Urszula. 2023. Poczucie wstydu i winy też są w życiu potrzebne. Dostęp: 19.12.2024. https://catolico.stacja7.pl/spowiedz-dzieci-5-poczucie-wstydu-i-winy-tez-sa-w-zyciu-potrzebne/.
Pacewicz, Piotr. 2023. Spowiedź dziecka jako źródło cierpień. Połowa z nas się bała i wstydziła [SONDAŻ]. Dostęp: 28.12.2024. https://oko.press/spowiedz-dziecka-jako-zrodlo-cierpien-polowa-z-nas-sie-bala-i-wstydzila-sondaz.
Podgórska, Joanna. 2022. Zakaz spowiedzi dla dzieci? Kościół ma się nad czym zastanawiać. Dostęp: 28.12.2024. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/2192066,1,zakaz-spowiedzi-dla-dzieci-kosciol-ma-sie-nad-czym-zastanawiac.read.
Różańska-Danisz, Daria. 2023. Terlikowski o spowiedzi: Nie sądzę, by ośmioletnie dziecko mogło popełnić grzech. Dostęp: 27.12.2024. https://natemat.pl/482348,pierwsza-spowiedz-dzieci-jakie-zmiany-wprowadzic-wywiad-z-tomaszem-terlikowskim.
Rufinus. 1902. Summa decretorum, red. Heinrich Singer, in C. 20 q. 1. Paderborn: Druck und Verlag von Ferdinand Schöningh.
S. Congregatio de Sacramentis. 1911. Decretum De aetate admittendorum ad primam communionem eucharisticam Quam singulari (8 sierpnia 1910), 63-69. Notificationes e Curia Principis Episcopi Cracoviensis, nr V i VI.
Skreczko, Adam. 2006. Kształtowanie obrazu Boga u dziecka. Dostęp: 05.12.2024. https://opoka.org.pl/biblioteka/I/ID/obraz_b.
Sobór Laterański IV (1215). 2004. Konstytucje, tekst łaciński i polski. W: Dokumenty Soborów Powszechnych, t. II, red. Arkadiusz Baron i Henryk Pietras, 220-325. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Stańczuk, Janusz. 2023. Cztery stresy malucha. Dostęp: 29.12.2024. https://catolico.stacja7.pl/cztery-stresy-malucha/.
Strus, Włodzimierz i Sławomir Ślaski. 2007. „Samoświadomość a uczucia i rozumowanie moralne”. Studia Psychologica, 7: 13-36.
Summa „Elegantius in iure divino” seu Coloniensis, red. Gérard Fransen i Stephan Kuttner. 1986. Pars 11, cap. 94, vol. I, t. III. Città del Vaticano: Biblioteca Apostolica Vaticana.
Tatala, Małgorzata i Maria Mańkowska. 2015. „Religious feelings in pre-school children in their own and their mothers’ perception”. Journal for Perspectives of Economic Political and Social Integration, 21(1-2): 15-33. DOI: https://doi.org/10.2478/pepsi-2015-0001
Walesa, Czesław. 2005. Rozwój religijności człowieka, t. 1: Dziecko. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Walesa, Czesław. 2020. „Religijność jako rzeczywistość nieustannie tworzona i przetwarzająca”. W: Konteksty religijności i rodziny, red. Monika Borowska i Jolanta Kraśniewska, 15-60. Kraków: Wydawnictwo UPJPII. DOI: https://doi.org/10.15633/9788374389327.02
Warchala-Kopeć, Magdalena. 2024. Prof. Katarzyna Popiołek: Nie wysyłajcie dzieci do spowiedzi. Mogą zostać zranione na całe życie. Dostęp: 29.12.2024. https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,173910,29324952,prof-katarzyna-popiolek-nie-wysylajcie-dzieci-do-spowiedzi.html?disableRedirects=true.
Zarosa, Katarzyna. 2023. Przygotowanie do spowiedzi zaczyna się w rodzinie. Dostęp: 27.12.2024. https://catolico.stacja7.pl/spowiedz-dzieci-4-przygotowanie-do-spowiedzi-zaczyna-sie-w-rodzinie/.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Szczepan Szpoton
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.