Hegel w Polsce
Okładka czasopisma Teologia i Moralność, tom 20, nr 2(39), rok 2025, tytuł Niemiecki idealizm i polska myśl. Perspektywa żydowska i chrześcijańska.
PDF (English)

Słowa kluczowe

heglizm w Polsce
polska filozofia romantyczna
Cieszkowski
marksizm i Hegel
filozofia dziejów

Jak cytować

Panasiuk, R. (2025). Hegel w Polsce. Teologia I Moralność, 20(2(39), 135–142. https://doi.org/10.14746/TIM.2025.39.2.10

Abstrakt

Filozofia Hegla dotarła do Polski pod koniec lat 30. XIX wieku i stała się centralnym punktem dyskursu filozoficznego epoki romantyzmu. Po nieudanych powstaniach polscy myśliciele zaadaptowali heglizm do rozwiązywania kryzysów narodowych, koncentrując się na filozofii dziejów i kładąc nacisk na aktywizm, dobrowolność i odrodzenie narodowe. August Cieszkowski i Edward Dembowski zaadaptowali historyczny idealizm Hegla, aby podkreślić przyszłą emancypację i zaangażowanie materialne. Jednak wpływ Hegla osłabł wraz z rozwojem pozytywizmu i marksizmu. Późniejsze, powojenne reinterpretacje marksizmu, szczególnie w latach 50. i 60. XX wieku, ożywiły zainteresowanie badaczy. Myśliciele tacy jak Tadeusz Juliusz Kroński, Bronisław Baczko i Zbigniew Kuderowicz badali wkład Hegla w etykę, estetykę i filozofię polityczną. W międzyczasie tłumacze, tacy jak Adam Landman, udostępnili jego dzieła w języku polskim. Pomimo dominacji analitycznej Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, wpływ Hegla utrzymywał się poprzez selektywną reinterpretację, a nie ścisłe przestrzeganie zasad. Wpływ Hegla w Polsce odzwierciedla ewoluujący dialog między systemami filozoficznymi a potrzebami społeczno-politycznymi bezpaństwowego, a później powojennego narodu.

https://doi.org/10.14746/TIM.2025.39.2.10
PDF (English)