Poszukiwanie prawdy moralnej w życiu i twórczości Johna Henry’ego Newmana
PDF (Język Polski)

Schlagworte

John Henry Newman
prawda
prawda moralna

Zitationsvorschlag

Olszanowski, P. (2019). Poszukiwanie prawdy moralnej w życiu i twórczości Johna Henry’ego Newmana. Teologia I Moralność, 13(2(24), 169–182. https://doi.org/10.14746/tim.2018.24.2.9

Abstract

Prawda zajmuje w życiu człowieka istotne miejsce, a sam człowiek wezwany jest ku temu, aby odkryć jej pełnie. Pytania dotyczące prawdy i jej natury pojawiały się już w starożytności i nurtowały umysły najwybitniejszych filozofów, a później z całą konsekwencją wędrowały poprzez przestrzenie wieków aż ku nowożytności. Kwestia prawdy obecna jest w żywy sposób także w nauczaniu Kościoła.

Obecny zakres debaty dotyczący pojęcia prawdy w jej znaczeniu obiektywnym może być różnie formułowany. W zróżnicowanej oraz wieloaspektowej strukturze człowiek, aby odnaleźć swoją tożsamość i przebić się przez degradację pojęciową, potrzebuje jasnych znaków, które ukażą mu właściwy kierunek postępowania i odczytywania rzeczywistości w jej najgłębszym wymiarze. W tym znaczeniu prawda jawi się jako warunek sine qua non w odniesieniu do ludzi, pragnących prowadzić swoje życie zgodnie z wymaganiami zapisanymi na kartach Ewangelii.

Poniższy artykuł podejmuję próbę przybliżenia rzeczywistości prawdy w jej ujęciu moralnym w oparciu o życie i twórczość wybitnego teologa, jakim był John Henry Newman. To postać, którą należy rozpatrywać jako jednego z najwybitniejszych myślicieli XIX wieku, wyjątkowego pisarza oraz wielkiego intelektualisty. Życie tego znamienitego człowiek przepełnione było umiłowaniem prawdy, co wielu badaczy zamyka w kategorii pasji, podkreślając szczególnego rodzaju dyspozycję ukierunkowaną ku prawdzie. Temu, kto sięga po jego dzieła oraz spogląda na jego twórczość daje się poznać jako gorliwy uczeń prawdy, który kochał ją ponad wszystko inne. Fascynująca historia wiary i odwagi angielskiego konwertyty, stała się wyznacznikiem wszelkich podejmowanych przez niego decyzji, a on sam do dziś stanowi inspirację dla wszystkich, którzy pragną kształtować swoje życie w oparciu o fundament, jakim jest Prawda.

https://doi.org/10.14746/tim.2018.24.2.9
PDF (Język Polski)

Literaturhinweise

Andrzejuk A. (2000), Prawda o dobru. Problem filozoficznych podstaw etyki tomistycznej, Warszawa.

Benedykt XVI (2009), Encyklika o integralnym rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie Caritas in veritate, Rzym.

Benedykt XVI (2010), Aktualność Newmana w obliczu kryzysu wiary, „Acta Apostolicae Sedis” 102, s. 642-645.

Benedykt XVI (2011), Musimy trwać w wierze i czynić dobro, „Acta Apostolicae Sedis” 103, s. 33-41.

Ćmiel H. (2008), Teologia moralna szczegółowa, Częstochowa.

Demmer K. (1989), Interpretare e agire. Fondamenti della morale cristiana, Cinisello Balsamo.

Demmer K. (1991), Statuto epistemologico della verità morale, w: La norma nella vita morale del cristiano, red. S. Ronca, Milan, 11-22.

Demmer K. (1996), Wprowadzenie do teologii moralnej, tłum. A. Baron, Kraków.

Dulles A. (1990), From Images to Truth: Newman on Revelation and Faith, „Theological Studies” 51, s. 252-257.

Farrugia E.G., O’Collins G. (2002), Leksykon pojęć teologicznych i kościelnych z indeksem angielsko-polskim, tłum. J. Ożóg, Kraków.

Geissler H. (2004), Exemplary Commitment to the Service of Truth, „L’Osservatore Romano” Tygodniowa edycja w języku angielskim 11/18, s. 3.

Graneris G. (1962), Truth, w: Dictionary of Moral Theology, red. H.J Yannone, Westminster – Maryland, s. 1247-1248.

Jan Paweł II (1982), Przemówienie Kultura i perspektywy przyszłości świata, „L’Osservatore Romano” 3 nr 5, s. 15.

Jan Paweł II (1996), Encyklika o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła „Veritatis splendor”, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 2, Kraków, s. 531-637.

Jan Paweł II (2003), „Fides et ratio”. Tekst i komentarze, red. T. Styczeń, W. Chudy, Lublin.

Jaspers K. (1995), Philosophy of Existence, tłum. R.F. Grabau, wyd. 7, Philadelphia.

Jaspers K. (2003), Way to Wisdom. An Introduction to Philosophy, tłum. R. Manheim, Yale.

Judycki S. (2001), O klasycznym pojęciu prawdy, „Roczniki Filozoficzne” 49, s. 25-62.

Kaczyński E. (2007), Prawda – Dobro – Sumienie. Z zagadnień teologii moralnej, Warszawa.

Katechizm Kościoła katolickiego (2009), wyd. 2, Poznań.

Moskal P. (1994), Bóg a moralność. Nad encykliką „Veritatis splendor”, w: U źródeł tożsamości kultury europejskiej, red. T. Rakowski, Lublin, s. 136-138.

Newman J.H. (1901), Certain Difficulties Felt by Anglicans in Catholic Teaching, t. 1, London–New York–Bombay.

Newman J.H. (1973a), Nadzieja w Bogu Stwórcy, w: J.H. Newman, Rozmyślania i modlitwy, tłum. Z. Kubiak, Warszawa, s. 13-14.

Newman J.H. (1973b), Prowadź mnie, Światło, w: J.H Newman, Rozmyślania i modlitwy, tłum. Z. Kubiak, Warszawa, s. 5.

Newman J.H. (1979), To Jemima Newman (Oriel, March 13, 1829), w: The Letters and Diaries of John Henry Newman, t. 2, red. I. Ker, T. Gornall, Oxford, s. 129-131.

Newman J.H. (2000), Kazania uniwersyteckie, tłum. P. Kostyło, Kraków.

Newman J.H. (2009), Apologia pro vita sua, tłum. S. Gąsiorowski, Warszawa.

Norris T.J. (2014), Kardynał Newman dzisiaj, tłum. B. Moderska, Poznań.

Sancti Thomae de Aquino (1970), Quaestiones disputatae de veritate, q. 1 a. 1 co., w: Opera omnia, t. 22, red. Fratrum Praedicatorum, Rzym.

Skrzypczak R., Wznieśmy toast: za sumienie i za papieża!, „Fronda” 56 (2010), s. 106-113.

Tomasz z Akwinu (1999), Dysputy problemowe. O prawdzie, tłum. A. Białek, Lublin.

Vélez J.R. (2012), Passion for Truth. The Life of John Henry Newman, Charlotte – North Carolina.

Wanat Z. (2017), Obrona życia ludzkiego jako kwestia prawego sumienia, „Teologia i Moralność” 22, s. 53-68.