Słowa kluczowe
chrzest
komunikacja rytualna
teologia moralna
Jak cytować
Abstrakt
W artykule ukazano rytuał religijny, którym jest obrzęd sakramentu chrztu świętego jako środek kształtowania wartości i postaw moralnych. Celem przedstawionych badań jest próba ukazania formacyjnego charakteru rytuału chrzcielnego oraz jego komunikacyjnego charakteru, które uwidaczniają się poprzez analizę części składowych obrzędu chrzcielnego. Dokonana synteza pozwala na lepsze rozumienie poszczególnych znaków, które przywołują konkretne treści chrześcijańskiego orędzia o nawróceniu i wzywają do bardziej świadomego podążania drogą wiary.
Bibliografia
Bartnik, Czesław Stanisław. 2000. Sakramentologia społeczna. Lublin: Standruk.
Benedict XVI. 2011a. Wasze dzieci są cennym darem Pana, który napełnia ich serca swoją miłością. Homilia (9.01.2011). L'Osservatore Romano 3 (331): 16-18.
Benedict XVI. 2011b. Mocą Chrystusa zwyciężajmy zło i czyńmy dobro. Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański" (3.04.2011).L'Osservatore Romano 6 (334): 52.
Cooke, Bernard. 2013. Sakramenty. Między ołtarzem a codziennością. Kraków: WAM.
Czerwik, Stanisław. 1981. Wtajemniczenie chrześcijańskie. Sakrament chrztu. In: Sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego, ed. Józef Kudasiewicz, 9-90, Warszawa: ATK.
Ćmiel, Henryk. 2008.Teologia moralna szczegółowa. Częstochowa: Paulinianum.
Durak, Adam. 2001. Symbole, znaki i gesty w celebracji liturgicznej. Seminare. Poszukiwania naukowe 17: 117-124.
Francis. 2018a. Dzieci i znak krzyża. Katecheza (18.04.2018).L'Osservatore Romano 5 (402): 26-27.
Francis. 2018b. Wychowanie chrześcijańskie jest prawem dzieci. Katecheza (16.05.2018).L'Osservatore Romano 6 (403): 26-27.
Francis. 2018c. Chrzest daje siłę do walki. Katecheza (25.04.2018). L'Osservatore Romano 5 (402): 27-28.
Gennep, Arnold van. 2006. Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, tłum. B. Biały. Warszawa: PIW.
Gryz, Krzysztof. 2020. Personalistyczne ujęcie chrześcijańskiej nauki moralnej w magisterium Soboru Watykańskiego II. Teologia i Moralność 15: 119-142. https://doi.org/10.14746/tim.2020.28.2.07 DOI: https://doi.org/10.14746/tim.2020.28.2.07
Jan PawełJohn Paul II. 1988. Adhortacja apostolska o powołaniu i misji świeckich w Kościele i świecie dwadzieścia lat po soborze watykańskim II "Christifideles laici".
Janiec, Zdzisław. 2007. Komunikacja sakramentalna w liturgii.Anamnesis 50: 65-76.
Katechizm Kościoła katolickiego.1994. Poznań: Pallottinum.
Krakowiak, Czesław. 2015. Egzorcyzmy chrzcielne w liturgii rzymskiej.Seminare. Poszukiwania naukowe 4: 27-39. https://doi.org/10.21852/sem.2015.4.02 DOI: https://doi.org/10.21852/sem.2015.4.02
Lijka, Kazimierz. 2002. Symbolika białej szaty chrzcielnej. Kieleckie Studia Teologiczne1/2: 106-118.
Mariański, Janusz. 1988. Rytuał chrztu w świadomości katolików polskich. In: Rytuał religijny w rodzinie, ed. Władysław Piwowarski i Witold Zdaniewicz, 103-136, Warszawa-Poznań: Instytut Teologii Apostolstwa Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego.
Masłowski, Michał. 2009. Chrzest jako rytuał inicjacji. Znak 654: 99-109.
Nagórny, Janusz. 2011. Sakramenty w życiu moralnym chrześcijanina. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Nowakowski, Marcin. 2010. Czym jest rytuał?.Studia Redemptorystowskie 8: 225-243.
Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych. 2020. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
Obrzędy chrztu dzieci. 2020. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
Pawlik, Jacek Jan. 2011. Co kryje w sobie rytuał?.Nurt SVD 45/2 (130): 11-28.
Piwowarski, Władysław. 1983. Socjologia rytuału religijnego. Roczniki Nauk Społecznych XI (1): 5-84.
Potrzebowski, Grzegorz. 2017. Anamnetyczny charakter obrzędów chrzcielnych. Teologiczne Studia Siedleckie XIV (14): 52-75.
Rothenbuhler, Eric W. 2003. Komunikacja rytualna. Od rozmowy codziennej do celebracji medialnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sinka, Tarsycjusz. 1997. Liturgika. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy.
Sobór Watykański II. 1963. Konstytucja o liturgii świętej "Sacrosanctum Concilium". https://doi.org/10.21906/rbl.2974 DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.2974
Sroczyńska, Maria. 2011. Rytuały religijne w życiu rodzinnym: w świetle badań młodzieży na progu dorosłości. Pedagogika Rodziny1/2: 171-183.
Stasiak, Monika i Żyśko, Szymon. 2022. Koło życia. Jak wyglądają świeckie ceremonie. Tygodnik Powszechny 31: 34-38.
Stawski, Krzysztof. 2008. Obrzędy egzorcyzmów i inne modlitwy błagalne - szafarz i teologia. Teologia i Człowiek 11: 139-157. https://doi.org/10.12775/TiCz.2008.008 DOI: https://doi.org/10.12775/TiCz.2008.008
Syczewski, Tadeusz. 2016. Znaki i symbole chrztu świętego w Kościele łacińskim.Warszawskie Studia Teologiczne XXIX/2: 38-49.
Szafrański, Adam Ludwik. Teologia rytuały rodzinnego. in: Rytuał religijny w rodzinie, red. Władysław Piwowarski i Witold Zdaniewicz, 13-28, Warszawa-Poznań: Instytut Teologii Apostolstwa Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego.
Zadykowicz, Tadeusz. 2020. Chrzest bramą chrześcijańskiej moralności. Inspiracje dokumentu Międzynarodowej Komisji Teologicznej Wiara i sakramenty. Roczniki Teologiczne LXVII, 3: 43-56. https://doi.org/10.18290/rt.20673-3 DOI: https://doi.org/10.18290/rt.20673-3
Zimoń, Henryk. 1997. Badania nad rytuałami.Collectanea Theologica (67) 3: 183-190.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Tomasz Gwoździewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Teologia i Moralność są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Teologia i Moralność udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w Teologii i Moralności pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).