Słowa kluczowe
edukacja
demokaracja
wspólnota wiedzy
Jak cytować
Abstrakt
Spoglądając na problem wspólnotowości podejmuję się próby rozważenia zagadnień go konstruujących, z którymi pojawiają się wątki odnoszące się do nowoczesności i wskazania dotyczące samej edukacji, głównie jej roli w realizacji społecznej spójności i działań na rzecz rozwoju demokracji.
Kwestia wspólnotowości nie pozostaje poza zasięgiem idei i wpływów społecznych, kulturowych, wymaga ciągłego rozpoznawania i rozumnego współkreowania. O jej istotności rozstrzyga niewątpliwie podejście do edukacji jako dobra wspólnego.
Swoisty rys namysłu nad potrzebą osiągania wspólnotowości, jej potwierdzaniem w edukacji (za sprawą edukacji) stanowi też zachętę do wejścia w problematykę (dez)integracji społecznej, nie przypadkowo wypełnianą wątkami dotyczącymi funkcjonowania określonej wspólnoty-społeczności wiedzy.
Bibliografia
Alheit, Peter. 1994. Zivile Kultur. Verlust Und Wiederaneignung der Moderne. Frankfurt/ Main: Campus.
Barbier, Jean-Marie. 2006. Analiza działania społecznego w polu kształcenia i pracy socjalnej, tłum.
Grażyna Karbowska. Katowice: Wyd. „Śląsk” BPS.
Bauman, Zygmunt. 1994. Dwa szkice o moralności ponowoczesnej. Warszawa: Instytut Kultury.
Bauman, Zygmunt. 1995. Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń: UMK.
Bauman, Zygmunt. 2006. Płynna nowoczesność. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bauman, Zygmunt. 2003. Razem Osobno. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bauman, Zygmunt. 2001. Wieczność w opałach, czyli o wyzwaniach pedagogicznych płynnej nowoczesności. Teraźniejszość. Człowiek. Edukacja. Numer Specjalny: Normatywizm – etyczność
– zaangażowanie. Współczesne dyskusje o praktyczności pedagogiki, 11-32.
Bauman, Zygmunt. 2008. Wspólnota. W poszukiwaniu bezpieczeństwa w niepewnym świecie, tłum. Janusz Margański. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bilińska-Suchanek, Ewa. 2013. Nauczyciel i opór (wobec) systemu edukacji. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Bruner, Jerome. 2006. Kultura edukacji, tłum. Tamara Brzostowska-Tereszkiewicz. Kraków: Universitas.
Dewey, John. 1939. Creative Democracy – The Task Before Us. An address given at a dinner in honour of John Dewey. New York: American Education Press October 20.
Dewey, John. 1996. [wyd. oryg. 1927]. Die Ӧff entlichkeit Und Ihre Probleme. Bodenheim: Verlag: Berlin: Philo.
Elliott, Anthony. 2011. Współczesna teoria społeczna, tłum. Paweł Tomanek. Warszawa: PWN.
Etzioni, Amitai. 2004. Wspólnota responsywna: perspektywa komunitariańska. W: Komunitarianie. Wybór tekstów, red. Piotr Rymarczyk i Tadeusz Szubka, 182-191. Warszawa: Aletheia.
Giddens, Anthony. 2008. Konsekwencje nowoczesności, tłum. Ewa Klekot. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Giddens. Anthony. 2002. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. Alina Szulżycka. Warszawa: PWN.
Giddens, Anthony. 1999. Trzecia droga. Odnowa socjaldemokracji, tłum. Hanna Jankowska. Warszawa: Książka i Wiedza.
Giddens, Anthony. 2001. Poza lewicą i prawicą. Przyszłość polityki radykalnej, tłum. Jacek Serwański. Poznań: Zysk i s-ka.
Glenn, Charles L. 1995. Wolność edukacyjna w Europie Środkowo-Wschodniej. Edukacja 4. Integracja w świecie powszechnej migracji. Otwarte pytania pedagogiki społecznej, red. Janusz Surzykiewicz i Marek Kulesza. 2008. Warszawa: UW.
Jacyno, Małgorzata. 2004. Wszystkie globalne problemy zaczynają się na twoim talerzu. Doświadczenie podmiotowości w warunkach globalizacji. W: Kultura w czasach globalizacji, red. Małgorzta Jacyno, Aldona Jawłowska i Marian Kempny, 105-120. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Kaufmann, Jean-Claud. 2004. Ego. Socjologia jednostki. Inna wizja człowieka i konstrukcji podmiotu, tłum. Krzysztof Wakar. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Klekotko, Marta. 2018. Między lokalnością a wspólnotowością, czyli o wspólnototwórczych właściwościach scen miejskich. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 64, 5-19.
Kostyło, Piotr. 2019. Emile Durkheim i tęsknota za wspólnotowością. Rocznik Pedagogiczny 42, 37-54.
Kotarbiński, Tadeusz. 1987. Pisma etyczne, Wrocław: Ossolineum.
Kwieciński, Zbigniew. 2000. Tropy-ślady-próby. Studia i szkice z pedagogii pogranicza. Poznań–Olsztyn: Edytor.
Kwieciński, Zbigniew. 1990a. O edukację i pedagogikę radykalnie humanistyczną. W: Alternatywna pedagogika humanistyczna, red. Bogdan Suchodolski, 331-337. Wrocław: Ossolineum.
Kwieciński, Zbigniew. 1990b. Pedagogika i edukacja wobec wyzwania kryzysu i gwałtownej zmiany społecznej. W: Ku pedagogii pogranicza, red. Zbigniew Kwieciński i Lech Witkowski, 5-12. Toruń: UMK.
Kwieciński, Zbigniew. 1995. Demokracja jako zadanie edukacyjne i problem dla pedagogiki. W: Pedagogika alternatywna – dylematy teorii, red. Bogusław Śliwerski, 33-47. Łódź–Kraków: Impuls.
Lewowicki, Tadeusz. 1991. Przemiany fi lozofi i edukacyjnej a kształcenie nauczycieli. W: Edukacja nauczycielska wobec zmiany społecznej, red. Henryka Kwiatkowska. Warszawa: PTP.
Lewowicki, Tadeusz. 1994. Przemiany oświaty. Warszawa: Wyd. UW.
Lewowicki, Tadeusz. 1993. Podmiotowość w edukacji. W: Encyklopedia pedagogiczna, red. Wojciech Pomykało, 592-600. Warszawa: Fundacja Innowacja.
Lewowicki, Tadeusz. 2010. Uniwersalizm pedagogiki społecznej – szansa rozwoju jednostek i społeczeństw. W: Czas społeczny akademickiego uczestnictwa w rozwoju i doskonaleniu civilsocjety: księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Radziewiczowi-Winnickiemu w 65. Rocznicę urodzin, red. Ewa Syrek, 97-104. Katowice UŚ.
Lewowicki, Tadeusz. 2012. Tożsamość pedagogiki – tradycja, współczesność, nowa tożsamość? Cieszyński Almanach Pedagogiczny 1, 11-24.
Marody, Mirosława i Anna Giza-Poleszczuk. 2006. W uwięzi więzi (społecznych), Societas/Communitas 1, 21-28.
Marody, Mirosława. 2014. Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Warszawa: Znak.
Marynowicz-Hetka, Ewa. 2010. W nawiązaniu do propozycji zintegrowanego paradygmatu pedagogiki społecznej – ramy dyskusji. W: Edukacja społeczna wobec problemów współczesnego
człowieka i społeczeństwa, red. Jacek Piekarski, Tadeusz Pilch, Wiesław Theiss i Danuta Urbaniak-Zając, 73-91. Łódź: Wyd. UJ.
Melosik, Zbyszko. 2013. Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności. Kraków: Impuls.
Mendel, Maria. 2001. Edukacja społeczna. Partnerstwo rodziny, szkoły i gminy w perspektywie amerykańskiej. Toruń: Adam Marszałek.
Mendel, Maria. 2000. Partnerstwo rodziny, szkoły i gminy. Toruń: Adam Marszałek.
Męczkowska-Christiansen, Astrid. 2014. Edukacja dla demokracji jako demokracja w edukacji. Wokół podstawowych pojęć. W: Demokracja i edukacja. Dylematy, diagnozy, doświadczenia, red. Katarzyna Gawlicz, Paweł Rudnicki, Marcin Starnawski i Tomasz Tokarz, 13-26. Wrocław: DSW.
Mikołajewska, Barbara. 1999. Zjawisko wspólnoty (Wybór tekstów). New Haven [USA, Connecticut]: The Lintonsʼ Video Press.
Moss, Peter. 2014. Docenić demokrację w przedszkolu. W: Demokracja i edukacja. Dylematy, diagnozy, doświadczenia, red. Katarzyna Gawlicz, Paweł Rudnicki, Marcin Starnawski i Tomasz
Tokarz, 26-34. Wrocław: DSW.
Nancy Jean-Luc. 1991. Inoperative Community. Minneapolis: Minnesota University Press.
Novak, Michael. 1998. Wolne osoby i dobro wspólne. Kraków: Znak.
Piekarski, Jacek. 2007. U podstaw pedagogiki społecznej. Zagadnienia teoretyczno-metodologiczne. Łódź: Wyd. UŁ.
Pilch, Tadeusz. 2010. Od wspólnoty do osamotnienia… W: Edukacja społeczna wobec problemów
współczesnego człowieka i społeczeństwa, red. Jacek Piekarski, Tadeusz Pilch, Wiesław Theiss i Danuta Urbaniak-Zając, 57-73. Łódź: Wyd. UŁ.
Putnam, Robert. 1995. Demokracja w działaniu, tłum. Jacek Szacki. Kraków: Fundacja im. S. Batorego.Radziewicz-Winnicki, Andrzej. 2008. Pedagogika społeczna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Rejman, Krzysztof. 2007. Kapitał społeczny w teorii społeczeństwa obywatelskiego. W: Społeczeństwo obywatelskie. Modele teoretyczne i praktyka społeczna, red. Edward Balawajder. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Segiet, Waldemar. 2018. O integracji społecznej w warunkach refl eksyjnej nowoczesności. W: Tożsamość i edukacja. Społeczne konstrukcje i reprezentacje, red. Agnieszka Cybal-Michalska,
Zbyszko Melosik, Tomasz Gmerek i Waldemar Segiet, 61-76. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Segiet, Waldemar. 2020. Budowanie wspólnoty zadaniem edukacyjnym. Kultura – Społeczeństwo - Edukacja, 18(2), 27-40.
Shapiro, Alan. 1993. Zmiana w edukacji i kryzys lewicy. W stronę postmodernistycznego dyskursu edukacyjnego. W: Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach, red. Zbigniew Kwieciński i Lech Witkowski. Warszawa: IBE.
Skarga, Barbara. 2009. Tercet metafi zyczny. Kraków: Znak.
Smolińska-Theiss, Barbara. 2018. Pedagogika społeczna – pedagogika społecznie zaangażowana. Wokół inicjatyw i ruchów społecznych, Pedagogika Społeczna, 4(70), 9-16.
Sośnicki, Kazimierz. 1933. Podstawy wychowania państwowego. Lwów: Dobra Prasa.
Szacki, Jerzy. 2005. Indywidualizm i kolektywizm. W: Encyklopedia socjologii. Suplement, praca zbiorowa. Warszawa: Ofi cyna Naukowa.
Szawiel, Tadeusz. 2001. Społeczeństwo obywatelskie. W: Budowanie demokracji. Podziały społeczne, partie polityczne i społeczeństwo obywatelskie w postkomunistycznej Polsce, red. Mirosława Grabowska i Tadeusz Szawiel, 128-131. Warszawa: PWN.
Szymański, Mirosław. J. 2005. Nierówności społeczne w polskim szkolnictwie. W: Edukacja – szkoła – nauczyciele. Promowanie rozwoju dziecka, red. Józef Kuźma i Janusz Morbitzer, 171-177. Kraków: Wyd. Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Śliwerski, Bogusław. 2013. Polska edukacja wobec demokracji jako idei, wartości, ustroju. Konferencja: Edukacja w Polsce: diagnoza, modele, prognozy. Tezy referatów. PAN, Komitet Prognoz „Polska 2000 plus”, Komitet Nauk Pedagogicznych. Warszawa 23 styczeń 2013r. Śliwerski, Bogusław. 2009. Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Theiss, Wiesław. 2018. Helena Radlińska: powrót do źródeł i tradycji w ponowoczesnym świecie, Pedagogika Społeczna, 4 (70), 113-123.
Trutkowski, Cezary. 2002. Teoria społecznych reprezentacji i jej zastosowania. W: Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, red. Mirosława Marody, 327-356. Warszawa: Scholar.