Problematyka dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w polskim postępowaniu cywilnym

Abstrakt

Celem artykułu jest omówienie problematyki dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w polskim postępowaniu cywilnym, z uwzględnieniem takich zagadnień, jak: definicja pojęć „dowód” i „dowód uzyskany sprzecznie z prawem”, konieczność rozstrzygnięcia konfliktu dóbr w związku z wykorzystaniem dowodu uzyskanego sprzecznie z prawem oraz poglądy judykatury dotyczące możliwości wykorzystania takich dowodów w procesie. Pomimo braku uregulowania tych kwestii w prawie cywilnym procesowym – Kodeksie postępowania cywilnego – polska doktryna procesu cywilnego ma znaczący dorobek naukowy związany z dowodami uzyskanymi sprzecznie z prawem. Niezależnie od teoretycznych rozważań dokonano przeglądu stanowisk prezentowanych w orzecznictwie polskich sądów powszechnych i Sądu Najwyższego na temat zakazu lub braku zakazu wykorzystywania tego rodzaju dowodów w procesie, na podstawie których można wysunąć wniosek, że nie istnieje jednolita linia orzecznicza opowiadająca się za całkowitym, częściowym lub brakiem zakazu wykorzystania dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w praktyce sądowej. W związku z powyższym należy stwierdzić, że nie jest możliwe przeprowadzenie precyzyjnego podziału pomiędzy dowodami uzyskanymi sprzecznie z prawem, które mogą lub nie mogą być wykorzystane w procesie, gdyż jest to kwestia podlegająca ocenie w każdym odrębnym stanie faktycznym przez sąd jako organ procesowy.