Słowa kluczowe
protestantyzm
Leszno
proweniencje
XVII – XVIII wiek.
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 340
Liczba pobrań: 303
Abstrakt
Artykuł przedstawia postać diakona parafii luterańskiej w Lesznie Jeremiasa Hentschela (1662–1709), jego piśmienniczą aktywność oraz zbiór książek, które przekazał ufundowanej przez siebie bibliotece parafialnej. Przedmiotem daru była kwota 940 guldenów na budowę pomieszczenia biblioteki oraz 144 dzieła w 25 tomach, które nabył w latach 1682–1687. Woluminy te mają charakterystyczną proweniencję: wytłoczony na pergaminowych okładkach akronim JHLP – Jeremias Hentschel Lesna Polonus. Omawiany zbiór obejmuje liczne dysertacje akademickie wydane w czołowych ośrodkach ortodoksji luterańskiej, głównie w Jenie i Wittenberdze, teksty z zakresu filozofii, historii Kościoła, polemiki z innymi wyznaniami chrześcijańskimi. Teksty niereligijne stanowią margines.Bibliografia
Discessurus ex hac Academia vir-juvenis praestantissimus, Dn. Jeremias Hentschelus, Lesna-Polonus... [Ienae], Literis Nisianis 1687.
Der ewige Sabath..., Gedruckt zur Lissa durch Benjamin Friedrich Held 1706.
Die von Gott... bey volckreicher Leich-Bestattung des... Samuel Hentschels... in einer Abdanckungs-Rede..., Gedruckt zur Lissa durch Michael Bukken 1690.
Ein dreifaches Weinstocks-Bild durch Versammlung..., Breslau, In der Baumannischen Erden Buchdruckerey, druckts Johann Jancker Factor 1709.
Gesamlete Liebes-Thränen, bey dem früh-zeitigen, höchst-schmertzlichen Absterben des... Martha Elisabeth Heldin, gebohrnen Weinbergin... aus herzlichen Mittleiden überreichet..., Gedruckt zur Lissa durch Michael Bukken 1691.
Grab- und Ehren-Wahl..., Gedruckt zur Lissa durch Michael Bukken 1693.
Harms H., Lissas Neubürger zwischen ersten und zweiten Stadtbrande (1661–1701), „Deutsche Wissenschaftliche Zeitschrift im Wartheland” 1942, z. 5/6, s. 259–284.
Harms H., Eine Schülerliste der lutherischen Lateinschule in Lissa i. W. von 1676, „Deutsche Wissenschaftliche Zeitschrift für Wartheland” 1943, z. 7–8, s. 209–226.
Die heilige Gottes-Gelessenheit gläubiger Seelen... der... Susannae Catharinae Herrmannin..., gebohrnen Linckin... bey Ihren Grabe..., Gedruckt zur Lissa durch Michael Bukken 1691.
Herrmann Z., Die von Gott uns anbefohlene Himmels-Sorge..., Gedruckt zur Lissa durch Michael Bukken 1690.
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 5: Województwo poznańskie, z. 12: Powiat leszczyński, red. T. Ruszczyńska, A. Sławska Warszawa 1975.
Kohte J., Geschichte der protestantischen Kirchenbaues in der Provinz Posen, „Zeitschrift der Historischen Gesellschaft für die Provinz Posen” 1897, t. 12, 1–32.
Kohte J., Die Kreuz-Kirche in Lissa, ein Denkmal des protestantischen Kirchenbaues, „Mitteilungen”, Historische Gesellschaft für Posen 1935, z. 3, s. 22–34.
Smend G., Evangelisches Schulwesens in Lissa. Ein Beitrag zur Entwicklung der Volkschule in der Provinz Posen, Lissa [s.a.].
Smend G., Die Kreuzkirche in Lissa. Ein Beitrag zu ihrer Baugeschichte, Lissa 1910.
Smend G., Die Ordinationen in der lutherischen Kirche Grosspolens, „Aus Posens Kirchlicher Vergangenheit” R. IV, 1914, s. 1–43.
Statut für das der evangelisch-lutherischen Kreuz-Kirche zu Lissa gehörige, durch Vereinigung mit dem St. Jeremias-Hospital erweiterte St. Georgen-Hospital, Lissa 1881.
Szymańska K., Dom ze słów... Wspólnota luterańska w Lesznie w XVII i XVIII wieku w świetle własnej spuścizny literackiej (rekonesans), w: Rzeczpospolita domów, t. 3: Domy Boże, red. K. Krawiec-Złotkowska, Słupsk 2012, s. 551–562.
Szymańska K., Losy księgozbiorów historycznych parafii ewangelickich w Lesznie, w: Dziedzictwo utracone – dziedzictwo odzyskane, red. A. Kamler, D. Pietrzkiewicz, Warszawa 2014, s. 201–221.
Szymańska K., Katalog starych druków Muzeum Okręgowego w Lesznie, Leszno 2001.
Thomas Ch.S., Lesna erudita Lutherana, „Deutsche Wissenschaftliche Zeitschrift für Polen” 1938, z. 35, s. 143–161.
Trauer-Frost über dem höchst-schmertzlichen tödtlichen Hintritt..., Gedruckt zur Lissa durch Benjamin Friedrich Held 1706.
Einen treuen Freund im Bilde des... Caspar Gräbers... am Tage seiner volckreichen Beerdigung..., Gedruckt zur Lissa durch Michael Bukken 1700.
Urban W., Hentschel Samuel, w: Polski słownik biograficzny, t. 9, Wrocław 1960–1961, s. 426–427.
Was besser als Gold bey... Leich-Bestattung des... Abraham Goldammers... an seiner Grab-Stäte..., Gedruckt zur Lissa durch Michael Bukken 1694.
Wohlmeinende Frost-Zeilen..., Gedruckt zur Lissa durch Benjamin Friedrich Held 1706.
Wotschke Th., Lissaer Studenten bis 1800, „Deutsche Wissenschaftliche Zeitschrift für Polen” 1930, z. 19, s. 123–141.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Kamila Szymańska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.