Słowa kluczowe
cystersi w średniowieczu
Innocenty VII
Pomuk
Nepomuk
Czechy XV wieku
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 327
Liczba pobrań: 235
Abstrakt
W zbiorach rękopisów średniowiecznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu zidentyfikowano w 2008 roku pergaminowy dokument papieża Innocentego VII z 1404 roku, adresowany do arcybiskupa Pragi i odnoszący się do przywilejów kościelnych opactwa cystersów w Pomuku (Nepomuku) w Czechach. To obecnie najstarszy dokument (sensu stricto) w zbiorach Biblioteki. Stan jego zacho wania wskazuje, że został wykorzystany wtórnie przez nieznaną introligatornię jako obleczenie drewnianej okładki kodeksu, być może również cysterskiego. List Innocentego VII typu littera exsecutoria (tj. zawierający papieskie polecenie – mandatum) ma szczególną wartość źródłową jako jeden z nielicznych ocalałych dokumentów z archiwum klasztoru w Pomuku, zniszczonego i rozproszonego w okresie wojen husyckich w Czechach. Artykuł zawiera edycję łacińską omawianego dokumentu.Bibliografia
Źródła
Acta summorum pontificum res gestas Bohemicas aevi praehussitici et hussitici illustrantia, cz. 1, wyd. Jaroslav Eršil, Praha 1980.
Mateusz z Krakowa, O praktykach Kurii Rzymskiej, wyd., przeł. W. Seńko, Kęty 2007.
Literatura przedmiotu
Bylina S., Czeska myśl reformatorska w drugiej połowie XIV wieku i jej echa na Śląsku, „Zeszyty Naukowe KUL” 1978, nr 3–4, s. 63–83.
Charvátová K., Manorial farms of Cistercian abbeys of mediaeval Bohemia, w: Historia i kultura cystersów w dawnej Polsce i ich europejskie związki, red. J. Strzelczyk, Poznań 1987.
Charvátová K., Propter laudabilia abbatum merita. The Kings of Bohemia and the Cistercian Order, w: In Tal und Einsamkeit. 725 Jahre Kloster Fürstenfeld. Die Zisterzienser im alten Bayern, t. 3, red. K. Wollenberg, Fürstenfeldbruck 1990.
Charvátová K., Der Bau der Zisterzienserklöster in Böhmen, w: Cystersi w kulturze średniowiecznej Europy, red. J. Strzelczyk, Poznań 1992.
Charvátová K., Dĕjiny cisterckého řádu w Čechách 1142–1420. 1. svazek: Fundace 12. stoleti, Praha 1998.
Charvátová K., Libal D., Pojsl M., Řád cisterciáků v českých zemich ve středověku, Praha 1994.
Charvátová K., Early Cistercian economy in Bohemia (about 1150–1300): the mysterious affair of the granges, „Quaestiones medii aevi novae” 2004, t. 9, s. 283–296.
Chłopocka H., Schich W., Die Ausbreitung des Zisterzienserordens östlich von Elbe und Saale, w: Die Zisterzienser. Ordensleben zwischen Ideal und Wirklichkeit, red. K. Elm, P. Joeriβen, H.J. Roth, Bonn 1980.
Čechura J., Mikulaš z Husi a Zelená Hora (Klašter Pomuk na počatku husitství), „Minulostí západočeského kraje” 1982, t. 18, s. 199–209.
Čechura J., Wirtschaftsmodell der Zisterzienserklöster in Böhmen, w: Historia i kultura cystersów w dawnej Polsce i ich europejskie związki, red. J. Strzelczyk, Poznań 1987.
Eberl I., Cystersi. Historia zakonu europejskiego, Kraków 2011.
Elm K., Feige P., Der Verfall des zisterziensischen Ordenslebens im späten Mittelalter, w: Die Zisterzienser. Ordensleben zwischen Ideal und Wirklichkeit. Ergänzungsband, red. K. Elm, P. Joeriβen, Köln 1982.
Machilek F., Stiftergedächtnis und Klosterbau in der Chronik des Heinrich von Saar, w: In Tal und Einsamkeit. 725 Jahre Kloster Fürstenfeld. Die Zisterzienser im alten Bayern, t. 3, red. K. Wollenberg, Fürstenfeldbruck 1990.
Rabikauskas P., Diplomatica pontificia (Praelectionum lineamenta), Roma 1970.
Ribbe W., Die Wirtschaftstätigkeit der Zisterzienser im Mittelalter: Agrarwirtschaft, w: Die Zisterzienser. Ordensleben zwischen Ideal und Wirklichkeit. Ergänzungsband, red. K. Elm, P. Joeriβen, Köln 1982.
Rösener W., Grangienwirtschaft und Grundbesitzorganisation südwestdeutscher Zisterzienserklöster vom 12. Bis 14. Jahrhundert, w: Die Zisterzienser. Ordensleben zwischen Ideal und Wirklichkeit. Ergänzungsband, red. K. Elm, P. Joeriβen, Köln 1982.
Schimmelpfenning R., Zisterzienser, Papsttum und Episkopat im Mittelalter, w: Die Zisterzienser. Ordensleben zwischen Ideal und Wirklichkeit. Ergänzungsband, red. K. Elm, P. Joeriβen, Köln 1982.
Szulc A., Bohemica w zbiorach rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, w: Na styku kultury polskiej i czeskiej: dziedzictwo, kontynuacje, inspiracje, red. M. Balowski, Poznań 2011.
Šmahel F., Husitská revoluce, t. 2: Kořeny české reformace, Praha 1993.
Vlček P., Sommer P., Foltýn D., Encyklopedie českých klásterů, Praha 1998.
Wollenberg K., Die Zisterzienser in Altbayern, Franken und Schwaben – ein Überblick, w: In Tal und Einsamkeit. 725 Jahre Kloster Fürstenfeld. Die Zisterzienser im alten Bayern, t. 3, red. K. Wollenberg, Fürstenfeldbruck 1990.
Licencja
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.