Słowa kluczowe
hermeneutics of affirmation
interpretation
contemporary prose
experience
Jak cytować
Abstrakt
The paper is an attempt to reflect on whether hermeneutics can still be a cognitively fruitful approach in literary studies, especially in respect of contemporary output. The authoress analyses two currents in the literature, which could be named integrating and eristic. They seem to correspond with two paradigms in hermeneutics: affirmative, concentrating on “brightening an existence”, and radical, emphasizing “weakness”, “flux”, “collapsing” etc. A key issue is the doubt whether applying the name “hermeneutics” is not in itself misleading, as it concerns diametrically opposed points of view. The authoress proposes her own understanding of hermeneutics as a perspective of reading literature, which “cling on” to the protagonists’, author’s and interpreter’s experience. She also invokes the metaphors of scaffolding and house building, where the home is marked with an unrelenting “uneasiness” and lacks strong foundations, but does convey the situation of incessant common constructing the accidental and demanding protection of meaning.
Bibliografia
CYTOWANA PROZA
Bator Joanna, Ciemno, prawie noc, Warszawa 2013.
Dehnel Jacek, Lala, Warszawa 2006.
Oryszyn Zyta, Ocalenie Atlantydy, Warszawa 2012.
Pilch Jerzy, Wiele demonów, Warszawa 2013.
Tulli Magdalena, Tryby, Warszawa 2003.
Tulli Magdalena, W czerwieni, Warszawa 1999.
Tulli Magdalena, Włoskie szpilki, Warszawa 2011.
Woolf Virginia, Do latarni morskiej, przeł. K. Klinger, Warszawa 1962.
HERMENEUTYKA I VARIA
Assmann A., Cztery formy pamięci, przeł. K. Sidowska, [w:] A. Assmann, Między historią a pamięcią. Antologia, red. M. Saryusz-Wolska, Warszawa 2013, s. 39–57.
Baran B., Fenomenologia amerykańska. Studium z pogranicza, Kraków 1990.
Burzyńska A., Kariera narracji. O zwrocie narratywistycznym w humanistyce, [w:] Narracja i tożsamość, t. 2: Antropologiczne problemy literatury, red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2004, s. 7–27.
Burzyńska A., Markowski M.P., Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006.
Caputo J.D., Demythologizing Heidegger, Bloomington–Indianapolis 1993.
Caputo J.D., Radical Hermeneutics. Repetition, Deconstruction and the Hermeneutic Project. Indianapolis 1987.
Chrząstowska B., Wysłouch S., Poetyka stosowana, Warszawa 2000.
Culler J., Teoria literatury, przeł. M. Bassaj, Warszawa 1998.
Czajka Ł., Święta anarchia. Wprowadzenie do radykalnej hermeneutyki Johna D. Caputo, Poznań 2014.
Czapliński P., Mapa, córka nostalgii, [w:] P. Czapliński, Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych, Kraków 2001, s. 105–128.
Dybel P., Oblicza hermeneutyki, Kraków 2012.
Dziuban Z., Obcość, bezdomność, utrata. Wymiary atopii współczesnego doświadczenia kulturowego, Poznań 2009.
Gadamer H.-G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1993.
Gadamer H.-G., Kim jestem Ja i kim jesteś Ty, [w:] H.-G. Gadamer, Czy poeci umilkną?, oprac. J. Margański, przeł. M. Łukasiewicz, Bydgoszcz 1998, s. 67–165.
Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, przeł. i wstęp B. Baran, Warszawa 2007.
Gadamer H.-G., Sztuka i naśladownictwo, przeł. M. Łukasiewicz, [w:] H.-G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, wybór, oprac. i wstęp K. Michalski, Warszawa 1979, s. 128–141.
Grondin J., Wprowadzenie do hermeneutyki filozoficznej, przeł. L. Łysień, Kraków 2007.
Heidegger M., Budować, mieszkać, myśleć, [w:] M. Heidegger, Odczyty i rozprawy, przeł. J. Mizera, Kraków 2002, s. 127–143.
Januszkiewicz M., Kim jestem ja, kim jesteś ty? Etyka, tożsamość, rozumienie, Poznań 2012.
Jarzębski J., Kariera „autentyku”, [w:] J. Jarzębski, Powieść jako autokreacja, Kraków 1984, s. 337–364.
Jarzębski J., „Traktat o łuskaniu fasoli” W. Myśliwskiego, http://www.instytutksiazki.pl/ksiazki-detal,literatura-polska,1957,traktat-o-luskaniu-fasoli.html [dostęp: 16.07.2016].
Koziołek R., Teoria literatury jako akt wiary, [w:] Teoria nad-interpretacją?, red. J. Olejniczak, M. Baron, P. Tomczok, Katowice 2012, s. 12–29.
Kozłowski G., A Huelle powtarza za morzem…, <http://ksiazki.wp.pl/page,2,rid,2906,tytul,A-Huelle-powtarza-za-morzem,recenzja.html?ticaid=116f94> [dostęp: 7.7.2016].
Kuligowski P., Humanistyka jako hermeneutyka, Wrocław 2007.
Leśniewski N., O hermeneutyce radykalnej, Poznań 1998.
Markowski M.P., Czarny nurt: Gombrowicz, świat, literatura, Kraków 2004.
Markowski M.P., Historia i metafizyka, [w:] Teraźniejszość i pamięć przeszłości. Rozumienie historii w literaturze polskiej XX i XXI wieku, red. H. Gosk, A. Zieniewicz, Warszawa 2006, s. 32–45.
Marquard O., Pytanie o pytanie, na które odpowiedzią jest hermeneutyka, [w:] O. Marquard, Rozstanie z filozofią pierwszych zasad. Studia filozoficzne, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1994, s. 120–150.
Potępa M., Nihilizm i hermeneutyka w filozofii G. Vattimo, [w:] Uniwersalny wymiar hermeneutyki, red. A. Przyłębski, Poznań 1997, s. 81–108.
Ricoeur P., Czas i opowieść, t. 2: Konfiguracja w opowieści fikcyjnej, przeł. J. Jakubowski, Kraków 2008.
Ricoeur P., Konflikt hermeneutyk: epistemologia interpretacji, przeł. J. Skoczylas, [w:] P. Ricoeur, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, oprac. S. Cichowicz, Warszawa 1985, s. 124–146.
Ricoeur P., O interpretacji. Esej o Freudzie, przeł. M. Falski, Warszawa 2008.
Ricoeur P., O sobie samym jako innym, przeł. B. Chełstowski, oprac. M. Kowalska, Warszawa 2003.
Ricoeur P., Przyswojenie, [w:] P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja. Wybór pism, wybór i wstęp K. Rosner, przeł. P. Graff, K. Rosner, Warszawa 1989, s. 272–289.
Ricoeur P., Tożsamość osobowa, [w:] P. Ricoeur, Filozofia osoby, przeł. M. Frankiewicz, Kraków 1992, s. 33–44.
Sadkowski W., Proza świata. Szkice do obrazu powieściopisarstwa wieku XX, Warszawa 1999.
Sheppard R., Problematyka modernizmu europejskiego, przeł. P. Wawrzyszko, [w:] Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, red. R. Nycz, Kraków 1998, s. 71–140.
Szulakiewicz M., Filozofia jako hermeneutyka, Toruń 2004.
Vattimo G., Koniec nowoczesności, przeł. M. Surma-Gawłowska, wstęp A. Zawadzki, Kraków 2006.
Zawadzki A., Literatura a myśl słaba, Kraków 2009.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).