Keywords
hermeneutics of affirmation
interpretation
contemporary prose
experience
How to Cite
Abstract
The paper is an attempt to reflect on whether hermeneutics can still be a cognitively fruitful approach in literary studies, especially in respect of contemporary output. The authoress analyses two currents in the literature, which could be named integrating and eristic. They seem to correspond with two paradigms in hermeneutics: affirmative, concentrating on “brightening an existence”, and radical, emphasizing “weakness”, “flux”, “collapsing” etc. A key issue is the doubt whether applying the name “hermeneutics” is not in itself misleading, as it concerns diametrically opposed points of view. The authoress proposes her own understanding of hermeneutics as a perspective of reading literature, which “cling on” to the protagonists’, author’s and interpreter’s experience. She also invokes the metaphors of scaffolding and house building, where the home is marked with an unrelenting “uneasiness” and lacks strong foundations, but does convey the situation of incessant common constructing the accidental and demanding protection of meaning.References
CYTOWANA PROZA
Bator Joanna, Ciemno, prawie noc, Warszawa 2013.
Dehnel Jacek, Lala, Warszawa 2006.
Oryszyn Zyta, Ocalenie Atlantydy, Warszawa 2012.
Pilch Jerzy, Wiele demonów, Warszawa 2013.
Tulli Magdalena, Tryby, Warszawa 2003.
Tulli Magdalena, W czerwieni, Warszawa 1999.
Tulli Magdalena, Włoskie szpilki, Warszawa 2011.
Woolf Virginia, Do latarni morskiej, przeł. K. Klinger, Warszawa 1962.
HERMENEUTYKA I VARIA
Assmann A., Cztery formy pamięci, przeł. K. Sidowska, [w:] A. Assmann, Między historią a pamięcią. Antologia, red. M. Saryusz-Wolska, Warszawa 2013, s. 39–57.
Baran B., Fenomenologia amerykańska. Studium z pogranicza, Kraków 1990.
Burzyńska A., Kariera narracji. O zwrocie narratywistycznym w humanistyce, [w:] Narracja i tożsamość, t. 2: Antropologiczne problemy literatury, red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2004, s. 7–27.
Burzyńska A., Markowski M.P., Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006.
Caputo J.D., Demythologizing Heidegger, Bloomington–Indianapolis 1993.
Caputo J.D., Radical Hermeneutics. Repetition, Deconstruction and the Hermeneutic Project. Indianapolis 1987.
Chrząstowska B., Wysłouch S., Poetyka stosowana, Warszawa 2000.
Culler J., Teoria literatury, przeł. M. Bassaj, Warszawa 1998.
Czajka Ł., Święta anarchia. Wprowadzenie do radykalnej hermeneutyki Johna D. Caputo, Poznań 2014.
Czapliński P., Mapa, córka nostalgii, [w:] P. Czapliński, Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych, Kraków 2001, s. 105–128.
Dybel P., Oblicza hermeneutyki, Kraków 2012.
Dziuban Z., Obcość, bezdomność, utrata. Wymiary atopii współczesnego doświadczenia kulturowego, Poznań 2009.
Gadamer H.-G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1993.
Gadamer H.-G., Kim jestem Ja i kim jesteś Ty, [w:] H.-G. Gadamer, Czy poeci umilkną?, oprac. J. Margański, przeł. M. Łukasiewicz, Bydgoszcz 1998, s. 67–165.
Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, przeł. i wstęp B. Baran, Warszawa 2007.
Gadamer H.-G., Sztuka i naśladownictwo, przeł. M. Łukasiewicz, [w:] H.-G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, wybór, oprac. i wstęp K. Michalski, Warszawa 1979, s. 128–141.
Grondin J., Wprowadzenie do hermeneutyki filozoficznej, przeł. L. Łysień, Kraków 2007.
Heidegger M., Budować, mieszkać, myśleć, [w:] M. Heidegger, Odczyty i rozprawy, przeł. J. Mizera, Kraków 2002, s. 127–143.
Januszkiewicz M., Kim jestem ja, kim jesteś ty? Etyka, tożsamość, rozumienie, Poznań 2012.
Jarzębski J., Kariera „autentyku”, [w:] J. Jarzębski, Powieść jako autokreacja, Kraków 1984, s. 337–364.
Jarzębski J., „Traktat o łuskaniu fasoli” W. Myśliwskiego, http://www.instytutksiazki.pl/ksiazki-detal,literatura-polska,1957,traktat-o-luskaniu-fasoli.html [dostęp: 16.07.2016].
Koziołek R., Teoria literatury jako akt wiary, [w:] Teoria nad-interpretacją?, red. J. Olejniczak, M. Baron, P. Tomczok, Katowice 2012, s. 12–29.
Kozłowski G., A Huelle powtarza za morzem…, <http://ksiazki.wp.pl/page,2,rid,2906,tytul,A-Huelle-powtarza-za-morzem,recenzja.html?ticaid=116f94> [dostęp: 7.7.2016].
Kuligowski P., Humanistyka jako hermeneutyka, Wrocław 2007.
Leśniewski N., O hermeneutyce radykalnej, Poznań 1998.
Markowski M.P., Czarny nurt: Gombrowicz, świat, literatura, Kraków 2004.
Markowski M.P., Historia i metafizyka, [w:] Teraźniejszość i pamięć przeszłości. Rozumienie historii w literaturze polskiej XX i XXI wieku, red. H. Gosk, A. Zieniewicz, Warszawa 2006, s. 32–45.
Marquard O., Pytanie o pytanie, na które odpowiedzią jest hermeneutyka, [w:] O. Marquard, Rozstanie z filozofią pierwszych zasad. Studia filozoficzne, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1994, s. 120–150.
Potępa M., Nihilizm i hermeneutyka w filozofii G. Vattimo, [w:] Uniwersalny wymiar hermeneutyki, red. A. Przyłębski, Poznań 1997, s. 81–108.
Ricoeur P., Czas i opowieść, t. 2: Konfiguracja w opowieści fikcyjnej, przeł. J. Jakubowski, Kraków 2008.
Ricoeur P., Konflikt hermeneutyk: epistemologia interpretacji, przeł. J. Skoczylas, [w:] P. Ricoeur, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, oprac. S. Cichowicz, Warszawa 1985, s. 124–146.
Ricoeur P., O interpretacji. Esej o Freudzie, przeł. M. Falski, Warszawa 2008.
Ricoeur P., O sobie samym jako innym, przeł. B. Chełstowski, oprac. M. Kowalska, Warszawa 2003.
Ricoeur P., Przyswojenie, [w:] P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja. Wybór pism, wybór i wstęp K. Rosner, przeł. P. Graff, K. Rosner, Warszawa 1989, s. 272–289.
Ricoeur P., Tożsamość osobowa, [w:] P. Ricoeur, Filozofia osoby, przeł. M. Frankiewicz, Kraków 1992, s. 33–44.
Sadkowski W., Proza świata. Szkice do obrazu powieściopisarstwa wieku XX, Warszawa 1999.
Sheppard R., Problematyka modernizmu europejskiego, przeł. P. Wawrzyszko, [w:] Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, red. R. Nycz, Kraków 1998, s. 71–140.
Szulakiewicz M., Filozofia jako hermeneutyka, Toruń 2004.
Vattimo G., Koniec nowoczesności, przeł. M. Surma-Gawłowska, wstęp A. Zawadzki, Kraków 2006.
Zawadzki A., Literatura a myśl słaba, Kraków 2009.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in Przestrzenie Teorii are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in Przestrzenie Teorii grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in Przestrzenie Teorii since 2015, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).