Teleologia autorstwa
PDF

Słowa kluczowe

autor
autorstwo
artysta
sztuka ruchomego obrazu
właściciel praw autorskich
film
media
praca zespołowa
reżyseria
produkcja filmowa
atrybucja

Jak cytować

Hendrykowski, M. (2015). Teleologia autorstwa. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 77(2), 27–34. https://doi.org/10.14746/rpeis.2015.77.2.2

Liczba wyświetleń: 168


Liczba pobrań: 138

Abstrakt

Podstawowy kierunek rozważań poświęconych sytuacji autora w kulturze nowożytnej wyznacza teza, iż fenomen autorstwa stanowi podstawę funkcjonowania i rozwoju kultury Zachodu zarówno w czasach współczesnych, jak i w kontekście jej wielowiekowej tradycji sięgającej świata antyku. Nowe technologie nie wyeliminowały instancji autorskiej, wprost przeciwnie, po raz kolejny w dziejach odkryły nieodzowność autora jako sprawcy utworu artystycznego. Od końca wieku XIX do chwili obecnej jesteśmy świadkami pasjonującego procesu adaptacji tradycyjnej idei autorstwa do potrzeb nowych dziedzin twórczości, których wyrazem stał się utwór audiowizualny. Autorstwo traktowane jako funkcja i własność intelektualna dzieła posiada wymiar symboliczny i autoteliczny, realizując własne zadania i cele w ramach danego systemu kultury. Teleologia autorstwa, z jaką mamy do czynienia w sztuce i nauce, jest źródłem szczególnie cennych wartości społecznych, dlatego powinna stać się obiektem pieczołowitej ochrony i troski państwa. Wprawdzie prawo autorskie wchodzi w skład domeny prawa prywatnego, jednak wyższego rzędu wartość, jaką wnosi wszelka twórczość do życia danej zbiorowości, czyni zarówno wymiar sprawiedliwości, jak i wszelkie instytucje państwowe odpowiedzialnymi za jej mądrą i skuteczną ochronę.
https://doi.org/10.14746/rpeis.2015.77.2.2
PDF

Bibliografia

Auden, W.H. (1968), Poeta i społeczeństwo, przeł. A. Bartling, Twórczość 24(8).

Barthes, R. (2006), Śmierć autora, przeł. M.P. Markowski, w: Teoria literatury XX wieku – Antologia, red. nauk. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków.

Barthes, R., (1968), La mort de l’auteur, „Manteia” 5(4e trimestre).

Błeszyński, J. (2010), Twórczość jako przesłanka ochrony w polskim prawie autorskim w świetle doktryny i orzecznictwa, w: Współczesne problemy prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Edwarda Gniewka, Warszawa.

Caughie, J. (ed.), (1981), Theories of Authorship. A Reader, London-Boston-Henley.

Fukuyama, F. (1992), The End of History and the Last Man, London 1992.

Fukuyama, F. (1996), Koniec historii, przeł. T. Bieroń, M. Wichrowski, Poznań 1996.

Fukuyama, F., (1989), The End of History?, National Interest 16, Summer.

Hendrykowski, M. (1988), Autor jako problem poetyki filmu, Poznań.

Highsmith, C. M., Landphair, T. (1994), The Library of Congress. America’s Memory, Golden, Colorado 1994.

Kumaniecki, K. (1983), Słownik łacińsko-polski, Warszawa.

Kumaniecki, K. (1930), De consiliis personarum apud Euripidem agentium, Archiwum Filologicznego UJ, Kraków.

Lees, D., Berkowitz, S. (1981), The Movie Business. A Primer, New York.

Machała, W. (2012), Utwór. Przedmiot prawa autorskiego, Warszawa.

Michalski, B. (2002), Metafizycy polskiej filozofii: Ingarden, Witkacy, Leszczyński. Spór o istnienie realności, Warszawa.

Miłosz, C. (1980), Traktat poetycki, cz. II: Stolica, w: idem, Wiersze wybrane, Warszawa.

Sokołowska, D. (2013), Prawo twórcy do wynagrodzenia w prawie autorskim, Poznań.

Wysocka, E. (2013), Wirtualne ciało sztuki. Ochrona i udostępnianie dzieł audiowizualnych, Warszawa.