Abstrakt
Artykuł dotyczy koncepcji Paula Kirchhofa uproszczenia prawa podatkowego. Została ona przedstawiona w projekcie Bundessteuergesetzbuch: Ein Reformentwurf zur Erneuerung des Steuerrechts (Federalny kodeks podatkowy: projekt reformy dla odnowienia prawa podatkowego [2011]). Projekt uproszczenia prawa podatkowego Kirchhofa jest próbą odpowiedzi na dobrze rozpoznane słabości współczesnych systemów podatkowych i powtarzające się wezwania do ich reformy. Choć kodeks został stworzony z myślą o Niemczech, nieukrywane ambicje heidelberskiego profesora są większe. Zgodnie z nimi jego koncepcja uproszczenia prawa podatkowego może być zastosowana w innych państwach, a częściowo także w regulacjach podatkowych w prawie Unii Europejskiej. Celem artykułu jest zapoznanie czytelnika z motywacjami Kirchhofa, przyjętymi przez niego założeniami, a także podstawowymi regulacjami projektu. W miejsce ponad 30 podatków występujących w prawie niemieckim projekt pozostawia jedynie cztery: podatek dochodowy, podatek od spadków i darowizn, podatek obrotowy oraz podatek akcyzowy. Znacznie ograniczona została liczba wyjątków, zwolnień i regulacji szczególnych. W efekcie zamiast ponad 50 000 paragrafów obowiązującego prawa podatkowego proponowana regulacja zawiera tylko 237 paragrafów. Jest to pierwsze omówienie koncepcji Kirchhofa w polskiej doktrynie prawa. Zdaniem autora artykułu przedstawiony przez Kirchhofa kodeks zasługuje na pozytywną ocenę, może być wzorem dla nadaktywnego ustawodawcy oraz inspiracją dla reform systemów podatkowych we współczesnym świecie. Autor artykułu dostrzega jednak problem uzyskania przez tego rodzaju projekt trwałej akceptacji doktryny prawa, partii politycznych i opinii publicznej.
Bibliografia
Bohsem G., Hulverscheidt C., Der Professor ködert die Politik, Süddeutsche Zeitung 28.06.2011.
Bollmann R., Kirchhof hat keine Chance, Frankfurter Allgemeine Zeitung 3.07.2011.
Borkowska-Bagieńska E., Wypływ kodyfikacji prawa cywilnego na poziom kultury prawnej społeczeństw, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2011, nr 1.
Brzeziński B., Reformy podatkowe (zagadnienia teorii i praktyki), Kwartalnik Prawa Podatkowego 2008, nr 3-4.
Brzeziński B., Zagadnienie reformy prawa podatkowego, [w:] L. Etel (red.), System prawa finansowego, t. 3: Prawo daninowe, Warszawa 2010.
Brzeziński B., Nykiel W., Stan prawa podatkowego w Polsce. Raport 2010, Kwartalnik Prawa Podatkowego 2011, nr 1.
Corneo G., Faigle P., Die Reichen kommen zu leicht davon, Zeit Online 7.07.2011.
Die Freunde und Feinde des Bierdeckels, Süddeutsche Zeitung 28.06.2011.
Engels W. et al., Vorschläge zu einer „Kleinen Steuerreform, Bad Homburg 1983; M. Rose, Vom Steuerchaos zur Einfachsteuer. Der Wegweiser durch die Steuerdebatte, Stuttgart 2003.
Eppler E., Einfach ist nicht gleich gerecht, Süddeutsche Zeitung 4.07.2011.
Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, wyd. 6, Warszawa 2011.
Gwiazdowski R., Reforma podatkowa, Ius et Lex 2005, nr 1.
Kirchhof P., Bundessteuergesetzbuch: Ein Reformentwurf zur Erneuerung des Steuerrechts, Müller, Heidelberg-München-Landsberg-Frechen-Hamburg 2011.
Kirchhof P., Das Gesetz der Hydra, Gebt den Bürgern ihren Staat zurück, München 2008.
Kirchhof P., Der Auftrag zur Kodifikation des Steuerrechts, Zeitschrift für Gesetzgebung 2002, nr 2.
Kirchhof P., Der freie oder der gelenkte Bürger. Die Gefährdung durch Geld, Informationspolitik und durch die Organisationsgewalt des Staats, Stuttgart 2010.
Kirchhof P., Der Weg zu einem neuen Steuerrecht – klar, verständlich, gerecht, München 2005.
Kirchhof P., Einkommensteuergesetzbuch. Ein Vorschlag zur Reform der Einkommen- und Körperschaftsteuer, wyd. 2, Heidelberg 2004.
Kirchhof P., Maßstäbe für eine familiengerechte Besteuerung, Zeitschrift für Rechtspolitik 2003, nr 3.
Kirchhof P., Die staatsrechtliche Bedeutung der Steuerreform, Jahrbuch des öffentlichen Rechts der Gegenwart. Neue Folge 54, 2006.
Kirchhof P. et al., Karlsruher Entwurf zur Reform des Einkommensteuergesetzes, Heidelberg 2001.
Kosikowski C., Naprawa finansów publicznych w Polsce (aspekty prawne), Państwo i Prawo 2011, z. 7-8.
Lang J., Entwurf eines Steuergesetzbuchs, Bonn 1993.
Nowak M., Podatek linowy w Polsce a doświadczenia krajów regionu, Zagadnienia Sądownictwa Konstytucyjnego 2011, nr 2.
Osterloh L., Methodenprobleme im Steuerrecht, Jahrbuch des öffentlichen Rechts der Gegenwart. Neue Folge 58, 2010.
Platforma Obywatelska, Program PO. Polska zasługuje na cud gospodarczy, Warszawa 2007.
Prawo i Sprawiedliwość, Nowoczesna, solidarna, bezpieczna Polska. Program Prawa i Sprawiedliwości. Warszawa 2011.
Schäfers M., Der Steuerprofessor aus Heidelberg, Frankfurter Allgemeine Zeitung 28.06.2011.
Seibel A., Kirchhofs Steuerthesen passen auf einen Bierdeckel, Welt 28.06. 2011.
Seibt G., Schön gesagt, Süddeutsche Zeitung 29.06.2011.
Sobuś M., Uwarunkowania polityczne reform podatkowych w Stanach Zjednoczonych, Kwartalnik Prawa Podatkowego 2005, nr 3-4.
Wagner G.G., Bach S., Es gibt kein Geld für Steuergeschenke!, Tagesspiegel 4.07.2011.
Wróblewski B.P., Die Staatshaftung für legislatives Unrecht in Deutschland, Baden-Baden 2005.
Wróblewski B.P., Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa za działania ustawodawcy. Kształtowanie się koncepcji i instytucji na tle ogólnych reguł odpowiedzialności państwa do połowy XX wieku, Warszawa 2011.
Wróblewski B.P., rec.: Josef Isensee, Paul Kirchhof (Hrsg.) – Handbuch des Staatsrechts der Bundesrepublik Deutschland, Bd. I – Historische Grundlagen, Państwo i Prawo 2005, z. 11.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.