Słowa kluczowe
Descriptio Moldaviae
Mołdawia
język mołdawski
język rumuński
historia języka rumuńskiego
literatura rumuńska
Jak cytować
Abstrakt
Głównym celem artykułu jest przedstawienie polskiego tłumaczenia tekstu De lingua Moldavorum wraz z komentarzem. Tekst napisany został przez Dimitrie Cantemira na początku XVIII wieku na zamówienie Akademii w Berlinie. Tłumaczenie zostało dokonane z tekstu oryginału na język polski. Jest to pierwsza próba przybliżenia tekstu Dimitrie Cantemira polskiemu czytelnikowi. Tekst został opatrzony komentarzem z uwagami gramatycznymi, leksykalnymi i kulturowymi.
Bibliografia
Opracowania
Avram M., Sala M., Faceți cunoștință cu limba română, Cluj 2001.
Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 1985.
Cantemir D., Descrierea Moldovei, Bucuresci 1875.
Cantemir D., Descrierea Moldovei, traducere de Petre Pandrea, Chișinău 2001.
Cantemir D., Descriptio Moldaviae, Bucuresci 1872.
Călinescu G., Istoria Literaturii române de la origini pînă în prezent, București 1982.
Ciobanu Ș., Istoria Literaturii Române vechi, Chișinău 1992.
Cioranescu A., Diccionario etimoloógico rumano, Madrid 1966.
Costin M., Latopis Ziemi Mołdawskiej i inne utwory historyczne, tłum. I. Czamańska, Poznań 1998.
Coteanu I., Structura și evoluția limbii române (de la origini pînă la 1860), București 1981.
Demel J., Historia Rumunii, Wrocław 1986.
Gołąb Z., Heinz A., Polański K., Słownik terminologii językoznawczej, Warszawa 1970.
Korpanty J., Słownik łacińsko-polski, tom 1–2, Warszawa 2001.
Mańczak W., Języki romańskie, Kraków 1969.
Mańczak W., Polski słownik etymologiczny, Kraków 2017.
Mirska Lasota H., Mały słownik pisarzy rumuńskich, Warszawa 1975.
Mirska Lasota H., Porawska J., Wielki słownik rumuńsko-polski, Kraków 2009.
Misterski H., Recepcja polskich zapożyczeń leksykalnych w dokumentach słowiańsko-mołdawskich, Poznań 1976.
Nowicka-Rusek E., Pasterze w mieście. Rola miasta w konstrukcji tożsamości bałkańskich Arumunów [w:] Metropolie mniejszości, mniejszości w metropoliach, Warszawa 2011, s. 111–138, 2011.
Patota G., Lineamenti di grammatica storica dell’italiano, Bologna 2002.
Prati A., Vocabolario etimologico italiano, Torino 1951.
Pușcariu S., Etimologisches Wörterbuch der rumänishen Sprache, I. Lateinisches Element, Heidelberg 1905.
Țarălungă E., Dimitrie Cantemir, 2004.
Źródła internetowe
Cantemir D., Descriptio Moldaviae, https://la.wikisource.org/wiki/Descriptio_Moldaviae [dostęp: 02.12.2021].
Dexonline, https://dexonline.ro/ [dostęp: 03.06.2021].
Elektroniczny słownik łaciny średniowiecznej w Polsce, https://elexicon.scriptores.pl/pl/# [dostęp: 03.06.2021].
Milewski D., Mirona Costina „Historyja” – czyli co Jan III powinien wiedzieć o Mołdawii i Wołoszczyźnie, https://www.wilanow-palac.pl/mirona_costina_historyja_czyli_co_jan_iii_powinien_wiedziec_o_moldawii_i_woloszczyznie.html [dostęp: 03.06.2021].
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.