Abstrakt
The aim of this paper is to show what sort of translation problems appear in the adjective-substantive collocations in Polish and German. A special class of collocations is represented by lexicalised and idiomatised syntagmas. These units include characteristic attributive perspectives specified by the two languages and the two culture communities. This phenomeneon refers to conventional valuing, attributions and métaphorisations of concepts represented in substantives used. In this way collocations form and fix the cultural profiles of reality. Because of that they can be regarded as cognitive formulas which need to be reprofiled in a concrete translation process through their projection on the target language and culture. As a result of these cognitive and linguistic operations the translator identifies the convergences and divergences as determined by the language system and the text between both the two languages. He secondly constructs equivalent attributive profile of the concept transferred into the target text, thus guaranteeing the reciprocity of perspectives between both of the texts. The essay classifies the cases and types of disparities between Polish and German adjeck-tive-substantive collocations, showing how they can be reprofiled according to linguistic and cultural requirements of the target text. This class of translation problems is only a subfield of the larger domain, but the main mechanism of the important translation transfer can be already demonstrated and exemplified basing on these specific translation units.Bibliografia
Bartmiński, J., 1993. O profilowaniu w słowniku etnolingwistycznym. In: Philologia slavica. K 70-letiju akademika N.I. Tolstogo. Moskwa, 12-19.
Czirko, L., 1989. Kookurretizanalyse der deutschen Gegenwartssprache. Studien zur deutschen Sprache. Bd. 16. Tübingen: G. Narr.
Czirko. L., 1997. Pronominale Attribute von Mann und Frau in der deutschen Schriftsprache. In: Sprachreport. Informationen und Meinungen zur deutschen Sprache. 12-14.
Dobrovolskij, A., 1998. Idiome im mentalen Lexikon. Ziele und Methoden der Phraseologie forschung. Trier: Wissenschaftlicher Verlag.
Gładysz, M., 1999. Lexikalische Kollokationen im Deutschen und Polnischen. Praca doktorska obroniona w Uniwersytecie Śląskim.
Gładysz, M., 1999. Didaktische Implikationen der Kollokationsforschung. In: M. Heinemann, E.
Kucharska, E. Tomiczek (eds.) Im Blickfeld: Didaktik des Deutschen als Fremdsprache. 2. deutsch-polnische Nachwuchskonferenz zur Giottodidaktik 14. - 17. Mai 1998 in Karpacz. Wrocław: WWO, 16-32.
Grzegorczykowa, R., 1998. Profilowanie a inne pojęcia opisujące hierarchiczną strukturę znaczenia. In: J. Bartmiński, R. Tokarski (eds.) Profilowanie w języku i w tekście. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 9-19.
Klappenbach, R., Steinitz, W. (red.) 1980. Wörterbuch der deutschen Gegenwartssprache. Berlin: Akademie-Verlag.
Koniuszaniec, G., 1997. Kollokationen im Bereich der Tautonymie. In: Studia Germanica 23. 97-103.
Langacker, R., 1995. Wykłady z gramatyki kognitywnej - Kazimierz 1993. H. Kardela (red.). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Sommerfeldt, K.-E., Schreiber, H., 1974. Wörterbuch zur Valenz und Distribution deutscher Adjektive. Leipzig: VEB Bibliographisches Institut.
Wahrig, G., (red.) 1973. Großes Deutsches Wörterbuch. Rheda: Verlag für Wissen und Bildung.
Wilss, W., 1997. Adjektiv/Substantiv-Kollokationen. Ein Beitrag zum Verständnis von Textbausteinen. In: N. Grbić, M. Wolf (eds.) Text-Kultur-Kommunikation: Translation als Forschungsaufgabe; Festschrift aus Anlaß des 50jährigen Bestehens des Instituts für Übersetzer-und Dolmetscherausbildung an der Universität Graz. Tübingen: Stauffenburg-Verlag, 67-85.
Żmudzki, J., 1995. Konsekutivdolmetschen - Handlungstransfer und transferierende Handlung, In: F. Grucza (eńs.) Kwartalnik Neofilologiczny. Warszawa 1995, 55-71.
Żmudzki, J., 1997. Über einige Aspekte der Textualität in der Rezeptionsperspektive des Konsekutivdolmetschers. In: G. Antos, H. Tietz (eds.) Die Zukunft der Textlinguistik. Traditionen, Transformationen, Trends. Tübingen: Niemeyer-Verlag, 179-193.
Żmudzki, J., 1998. Konsekutivdolmetschen - Handlungen, Operationen, Strategien. Frankfurt/M, Berlin, Zürich, Wien, Paris, New York: Peter Lang Verlag.
Żmudzki, J., 1999. Zum Schweigen des Konsekutivdolmetschers. In: H. Eggert, J. Golec (eds.)... wortlos der Sprache mächtig. Stuttgart-Weimar: Verlag J.B. Metzler, (283-301).
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Glottodidactica są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Glottodidactica udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Glottodidactica pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).