Słowa kluczowe
intercultural communicative competence
foreign language teaching
culture teaching
teachers’ practices
teachers’ opinions
Jak cytować
Abstrakt
Interkulturową kompetencję komunikacyjną (IKK) definiuje się jako zespół umiejętności (w tym biegłość w języku docelowym) potrzebnych do skutecznego i stosownego przeprowadzania interakcji z osobami językowo i kulturowo różnymi (Fantini 2020: 5). Rozwój IKK u uczniów przez Radę Europy (2022) został uznany za jeden z kluczowych elementów nauczania języka obcego (J2). Niniejszy artykuł prezentuje wyniki badania przeprowadzonego wśród nauczycieli języka angielskiego w szkołach podstawowych, którego celem było poznanie stosowanych przez respondentów praktyk dydaktycznych w nauczaniu i ocenianiu IKK, a także ich opinii na temat zawartości podręczników i motywowania uczniów w zakresie rozwijania IKK zarówno w klasie, jak i poza nią. Dane ilościowe i jakościowe zostały zebrane za pomocą kwestionariusza (n = 39) oraz wywiadów z pięcioma nauczycielami języka angielskiego. Wyniki pokazują, że większość respondentów stara się traktować priorytetowo integrację IKK podczas lekcji języka angielskiego i dąży do jej rozwijania u uczniów. Jednakże mniej niż połowa z nich przywiązuje równie duże znaczenie do IKK, jak do nauczania języka. Ponadto, większość respondentów koncentruje się na nauczaniu cech narodowych w celu rozwijania IKK. kultura, interkulturowa kompetencja komunikacyjna, nauczanie języków obcych w Polsce, nauczanie kultury, praktyki nauczycieli, opinie nauczycieli.
Finansowanie
The author acknowledges that this work was supported by “Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza” at Adam Mickiewicz University [grant number 076/34/UAM/0049].
Bibliografia
Aleksandrowicz-Pędich, L. (2005). Międzykulturowość na lekcjach języków obcych. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Ang, S. / Van Dyne, L. / Koh, C. / Ng, K.-Y. / Templer, K.J. / Tay, C. / Chandrasekar, N.A. (2007). Cultural intelligence: Its measurement and effects on cultural judgment a decision making, cultural adaptation and task performance. Management and Organization Review, 3(3), 335–371. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1740-8784.2007.00082.x
Balcerkiewicz, M. / Kułaczkowska, B. (2010). Spotkania na granicy różnych światów – poznanie siebie i innych. Praca z filmem na zajęciach języka obcego w ramach rozwoju kompetencji interkulturowej. In: M. Mackiewicz (ed.), Kompetencja interkulturowa w teorii i praktyce edukacyjnej (pp. 175–184). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej.
Bennett, M.J. (1986). A developmental approach to training for intercultural sensitivity. International Journal of Intercultural Relations. Special Issue: Theories and Methods in Cross-Cultural Orientation, 10(2), 179–196. DOI: https://doi.org/10.1016/0147-1767(86)90005-2
Byram, M. (2021). Teaching and assessing intercultural communicative competence: Revisited (2nd ed.). Bristol, Blue Ridge Summit: Multilingual Matters. DOI: https://doi.org/10.21832/9781800410251
Byram, M. / Barrett, M. / Ipgrave, J. / Jackson, R. / del Carmen Méndez García, M. (2009). Autobiography of intercultural encounters. https://rm.coe.int/autobiography-of-interculturalencounters/16806bf02d
Byram, M. / Risager, K. (1999). Language teachers, politics, and cultures. Clevedon: Multilingual Matters.
Chen, G.-M. / Starosta, W. (2000). The development and validation of the Intercultural Sensitivity Scale. Human Communication, 3, 1–15. DOI: https://doi.org/10.1037/t61546-000
Council of Europe (2011). European Language Portfolio. Intercultural experience and awareness. https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=09000016804932c1
Council of Europe (2012). Intercultural competence for all: Preparation for living in a heterogeneous world. https://rm.coe.int/intercultural-competence-for-all/16808ce20c
Council of Europe (2022). The importance of plurilingual and intercultural education for democratic culture. https://rm.coe.int/prems-013522-gbr-2508-cmrec-2022-1-et-expose-motifs-couv-a5-batweb/1680a967b4
Czura, A. (2016). Major field of study and student teachers’views on intercultural communicative competence. Language and Intercultural Communication, 16(1), 83–98, DOI: https://doi.org/10.1080/14708477.2015.1113753
Deardorff, D.K. (2006). Identification and assessment of intercultural competence as a student outcome of internationalization. Journal of Studies in International Education, 10(3), 241–266, DOI: https://doi.org/10.1177/1028315306287002
Derenowski, M. (2015). Teaching culture in the FL senior high school classroom. Coursebook evaluation and teachers’and learners’views. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Dörnyei, Z. (2007). Research methods in applied linguistics. Quantitative, qualitative, and mixed methodologies. Oxford: Oxford University Press.
Edwards, R. / Usher, R. (2008). Globalisation and pedagogy: space, place and identity. British Journal of Educational Studies, 56(4), 490–92. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8527.2008.419_6.x
Fantini, A.E. (2021). Intercultural communicative competence: A necessary ability for all. World Learning Publications, 4. https://digitalcollections.sit.edu/worldlearning_publications/4
George, D. / Mallery, P. (2016). IBM SPSS Statistics 23 step by step: A simple guide and reference. 14th edition. New York, NY: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315545899
Hughes, G. (1986). An argument for cultural analysis in the second language classroom. In: J.M. Valdes (ed.), Cultural bound: Bridging the culture gap in language teaching (pp. 162–169). Cambridge: Cambridge University Press.
Jenkins, J. (2006). Current perspectives on teaching world Englishes and English as a lingua franca. TESOL Quarterly, 40(1), 157–181. DOI: https://doi.org/10.2307/40264515
Kurtyka, A. (2005). Rozwijanie kompetencji międzykulturowej nauczycieli języków obcych. In: M. Mackiewicz (ed.), Kompetencja interkulturowa w teorii i praktyce edukacyjnej (pp. 83–96). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej.
Kusiak-Pisowacka, M. (2018). Developing intercultural competence in an academic foreign language classroom. Beyond Philology, 15(1), 133–154. DOI: https://doi.org/10.26881/bp.2018.1.07
Little, D. / Goullier, F. / Hughes, G. (2011). The European language portfolio: The story so far (1991–2011). https://rm.coe.int/CoERMPublicComonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=09000016804595a7
Mihułka, K. (2014). Nie lubię Niemców, bo nie – o autorefleksji w postrzeganiu innych. Neofilolog, 42(1), 63–77. DOI: https://doi.org/10.14746/n.2014.42.1.6
Ministry of Education in Poland (2017). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017. Dz.U. 2017 poz. 359. https://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/356
O’Dowd, R. (2012). Intercultural communicative competence through telecollaboration. In: J. Jackson (ed.), The Routledge handbook of language and intercultural communication (pp. 342− 358). Abingdon: Routledge.
Oranje, J. / Smith, L.F. (2017). Language teacher cognitions and intercultural language teaching: the New Zealand perspective. Language Teaching Research, 22(3), 310–329. DOI: https://doi.org/10.1177/1362168817691319
Paprocka-Piotrowska, U. (2007). Stereotyp w dialogu interkulturowym – wprowadzenie do warsztatu. In: M. Jodłowiec / A. Niżegorodcew (eds.), Dydaktyka języków obcych na początku XXI wieku (pp. 287–292). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Reid, E. (2010). Culture – an inevitable part of a foreign language teaching. In: S. Pokrivčáková (ed.), Modernization of teaching foreign languages: CLIL, inclusive and intercultural education (pp. 199–215). Brno: Masaryk University.
Reid, E. (2014). Techniques developing Intercultural communicative competences in English language lessons. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 186, 939–943. DOI: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.04.011
Romanowski, P. (2017). Intercultural communicative competence in English language teaching in Polish state colleges. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
Róg, T. (2014). Intercultural training in contemporary education. In: M. Krawiec (ed.), Cross-curricular dimensions of language learning and teaching (pp. 201–218). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
Róg, T. (2016). Glottodydaktyczne obszary badań nad kompetencją międzykulturową, Neofilolog, 47(2), 133–152. DOI: https://doi.org/10.14746/n.2016.47.2.01
Sercu, L. / Bandura, E. / Castro, P. / Davcheva, L. / Laskaridou, C. / Lundgren, U. / del Mendez, M. / Garcia, C. / Ryan, P. (2005). Foreign language teachers and intercultural competence: An international investigation. Clevedon: Multilingual Matters. DOI: https://doi.org/10.21832/9781853598456
Siek-Piskozub, T. (2013). Enhancing autonomy in the context of an ICC development seminar. In: M. Jodłowiec / E. Mańczak-Wohlfeld (eds.), Exploring the microcosm and macrocosm of language teaching and learning (pp. 217–228). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. UNESCO (2013). Intercultural competences. Conceptual and operational framework. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000219768
Vo, Q.P. (2017). Rethinking intercultural communication competence in English language teaching: A gap between lecturers’perspectives and practices in a Southeast Asian tertiary context. Journal on English Language Teaching, 7(1), 20–29. DOI: https://doi.org/10.26634/jelt.7.1.11404
Wach, A. (2015). Advanced learners’ intercultural experience through computer-enhanced technology: A study of Polish and Romanian students. In: L. Piasecka / M. Adams-Tukiendorf / DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-07686-7_2
P. Wilk (eds.), New media and perennial problems in, foreign language learning and teaching (pp. 21–38). New York, NY: Springer.
Xu, Q. (2011). Role play – an effective approach to developing overall communicative competence. Cross-Cultural Communication, 7(4), 36–39.
Zoni Upton, J. (2021). Critical incidents in the language classroom. Bulletin of Nagoya University of Foreign Studies, 2, 303–312.
Żydek-Bednarczuk, U. (2012). Kompetencja międzykulturowa w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Postscriptum Polonistyczne, 2, 19–30.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Wiktoria Cholewa
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Glottodidactica są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Glottodidactica udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Glottodidactica pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).