O behawioralnym podejściu do badania prawa, paradoksie, do którego prowadzi i sposobie jego przezwyciężenia

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sty 1, 2013
Słowa kluczowe:
filozofia prawa, teoria prawa, teoria podejmowania decyzji, ekonomiczna analiza prawa, metodologia nauk prawnych, Petrażycki

Main Article Content

Magdalena Małecka
European University Institute

Abstrakt

W artykule przedstawiam podstawowe założenia behawioralnego podejścia do analiz prawa i wykazuję, że akceptacja twierdzeń dotyczących zastosowania nauk behawioralnych do analiz prawa, formułowanych przez zwolenników tego podejścia, prowadzi do paradoksu. We współczesnej refleksji nad prawem, prowadzonej zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej, twierdzi się, że wyniki badań nauk behawioralnych mogą znaleźć zastosowanie w kontekstach prawnych. Odwołania do wiedzy o działaniu mają umożliwić z jednej strony adekwatne wyjaśnienie (przez teoretyków) wpływu prawa na działania, z drugiej zaś – skuteczne wpływanie (przez prawodawców) na zachowania i decyzje adresatów norm prawnych. Analizuję, czy aktualne badania i ustalenia nauk behawioralnych pozwalają na formułowanie tak daleko idących wniosków i rekomendacji dotyczących treści norm prawnych oraz ich oddziaływania na decyzje adresatów norm, jak te spotykane w omawianych i krytykowanych pracach. Pokazuję, w jaki sposób paradoksów można uniknąć, nawiązując do koncepcji teoretycznych Leona Petrażyckiego, a w szczególności metodologicznych aspektów jego rozważań.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Małecka, M. (2013). O behawioralnym podejściu do badania prawa, paradoksie, do którego prowadzi i sposobie jego przezwyciężenia. Nauka I Szkolnictwo Wyższe, (1(41), 19-42. Pobrano z https://pressto.amu.edu.pl/index.php/nsw/article/view/1652
Numer
Nr 1(41) (2013): Trudne czasy humanistyki, trudne czasy socjologii.
Dział
Articles
Biogram autora

Magdalena Małecka, European University Institute

Autorka ukończyła studia doktoranckie w Szkole Nauk Społecznych PAN, jest absolwentką prawa (UAM 2006) i filozofii (UAM 2008) oraz podyplomowych studio z ekonomicznej analizy prawa (LL.M., European Master in Law & Economics, Rotterdam, Ghent, 2010). Przebywała jako visiting researcher na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley (semestr wiosenny 2010). W kwietniu 2013 roku została stypendystką Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (program START). Od września 2013 pracuje w European University Institute we Florencji (program post-doktorski Max Weber).

Bibliografia

  1. Arlen J., Talley E. 2008, Experimental law and economics, Cheltenham: Edward Elgar Publishing
  2. Calabresi G. 1975, Concerning cause and the law of torts. An essay for Harry Kalven, ”The University of Chicago Law Review” (43)
  3. Cartwright N. 2007, Hunting causes and using them, Cambridge University Press
  4. Cooter R., Ulen T. 2009, Ekonomiczna analiza prawa, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck
  5. Eells E. 1991, Probabilistic causality, Cambridge University Press
  6. Ellickson R. 1994, Order without law: how neighbors settle disputes, Cambridge, Mass: Harvard University Press
  7. Faralli C. 2005, The legacy of American legal realism, ”Scandinavian Studies in Law” 48
  8. Fittipaldi E. 2012, Everyday legal ontology. A psychological and linguistic investigation within the frame of Leon Petrazycki’s theory of law, Milan: LED Edizioni Univeritarie
  9. Galbiati R., Vertova P. 2008, Obligations and cooperative behavior in public good games, ”Games and Economic Behavior”, Elsevier 64(1)
  10. Gneezy U., Rustichini A. 2000, A fine is a price, ”The Journal of Legal Studies” 29(1)
  11. Guthrie Ch., 2003, Prospect theory, risk preference, and the law, ”Northwestern University Law Review” 97
  12. Hausman D. 1992, Essays on philosophy and economic methodology, Cambridge University Press
  13. Hume D. 2005, Traktat o naturze ludzkiej, Warszawa: Fundacja Aletheia Jolls Ch., Sunstein C., Thaler R. 1998, A behavioral approach to law and economics, “Stanford Law Review” 5(50)
  14. Kahneman D., Tversky A. 1979, Prospect theory: an analysis of decision under risk, ”Econometrica” 47
  15. Kant I. 2001, Krytyka czystego rozumu, Kęty: Wydawnictwo Antyk
  16. Korobkin R., Ulen T. 2000, Law and behavioral science: removing rationality assumption from law and economics, ”California Law Review” (88), str. 1051-1144
  17. Kotarbiński T., 1969, Petrażyckiego koncepcja twierdzenia adekwatnego na tle dawniejszych doktryn pokrewnych, [w:] Z zagadnień teorii prawa i teorii nauki Leona Petrażyckiego, K. Opałek (red.), Warszawa: PWN
  18. Kurczewski J. 1975, Pojęcia i teorie, [w:] Prawo w społeczeństwie, J. Kurczewski (red.), Warszawa: PWN
  19. Kurczewski J. 1977, O badaniu prawa w naukach społecznych, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
  20. Lande J. 1959, Studia z filozofii prawa, Warszawa: PWN
  21. Landes W.M, Posner R. 1983, Causation in tort law: an economic approach, ”Journal of Legal Studies” 12
  22. Leśniewski S. 1911, Przyczynek do analizy zdań egzystencjalnych, ”Przegląd Filozoficzny” 3(14)
  23. Małecka M. 2012, Czy zastosowanie teorii decyzji do analiz prawa prowadzi do paradoksu?, „Przegląd Filozoficzny Nowa Seria” 2(82)
  24. Neumann von. J, Morgenstern O. 1947, Theory of games and economic behavior, Princeton University Press
  25. Pearl J. 2000, Causality: models, reasoning, and inference, Cambridge University Press
  26. Peterson M. 2009, An introduction to decision theory, Cambridge University Press
  27. Petrażycki L. 1959a, Wstęp do nauki prawa i moralności. Podstawy psychologii emocjonalnej, Warszawa: PWN
  28. Petrażycki L. 1959b, Teoria prawa i państwa t.1, Warszawa: PWN
  29. Petrażycki L. 1959c, Teoria prawa i państwa t.2, Warszawa: PWN
  30. Petrażycki L. 1985, O nauce, prawie i moralności. Pisma wybrane, Warszawa: PWN
  31. Piniewski B., Codagnone, C., Osimo, D. 2011, Nudging lifestyles for better health outcomes: crowdsourced data and persuasive technologies for behavioral change, ”JRC Scientific and Technical Reports”, European Commission
  32. Polinsky A.M., Shavell S. 2007, Handbook of Law and Economics, Amsterdam-Boston: Elsevier North-Holland Publishing Company
  33. Salzberger E. 2007, The economic analysis of law – the dominant methodology for legal research?!, ”University of Haifa Faculty of Law Legal Studies Research Paper” no. 1044382
  34. Shavell S. 1980, An analysis of causation and the scope of liability in the law of torts, ”The Journal of Legal Studies” (9)
  35. Spirtes P., Glymour C., and Scheines R. 1993, Causation, Prediction and Search, New York/Heidelberg: Springer-Verlag
  36. Sunstein C. 2000, Introduction, [w:] Behavioral law & economics, Sunstein C. (red.), Cambridge University Press.
  37. Suppes P. 1970, A probabilistic theory of causality, Amsterdam-Boston: Elsevier North-Holland Publishing Company
  38. Tversky A., Kahneman D. 1974, Judgment under uncertainty: heuristics and biases, ”Science” (185)
  39. Woleński J. 1969, Metodologiczne dążenia Petrażyckiego a współczesna teoria nauki, [w:] Z zagadnień teorii prawa i teorii nauki Leona Petrażyckiego, K. Opałek (red.), Warszawa: PWN
  40. Wróblewski J. 1960, Metodologia etyki Leona Petrażyckiego, „Studia Filozoficzne” 2-3