O behawioralnym podejściu do badania prawa, paradoksie, do którego prowadzi i sposobie jego przezwyciężenia
Main Article Content
Abstrakt
W artykule przedstawiam podstawowe założenia behawioralnego podejścia do analiz prawa i wykazuję, że akceptacja twierdzeń dotyczących zastosowania nauk behawioralnych do analiz prawa, formułowanych przez zwolenników tego podejścia, prowadzi do paradoksu. We współczesnej refleksji nad prawem, prowadzonej zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej, twierdzi się, że wyniki badań nauk behawioralnych mogą znaleźć zastosowanie w kontekstach prawnych. Odwołania do wiedzy o działaniu mają umożliwić z jednej strony adekwatne wyjaśnienie (przez teoretyków) wpływu prawa na działania, z drugiej zaś – skuteczne wpływanie (przez prawodawców) na zachowania i decyzje adresatów norm prawnych. Analizuję, czy aktualne badania i ustalenia nauk behawioralnych pozwalają na formułowanie tak daleko idących wniosków i rekomendacji dotyczących treści norm prawnych oraz ich oddziaływania na decyzje adresatów norm, jak te spotykane w omawianych i krytykowanych pracach. Pokazuję, w jaki sposób paradoksów można uniknąć, nawiązując do koncepcji teoretycznych Leona Petrażyckiego, a w szczególności metodologicznych aspektów jego rozważań.
Downloads
Download data is not yet available.
Article Details
Jak cytować
Małecka, M. (2013). O behawioralnym podejściu do badania prawa, paradoksie, do którego prowadzi i sposobie jego przezwyciężenia. Nauka I Szkolnictwo Wyższe, (1(41), 19-42. Pobrano z https://pressto.amu.edu.pl/index.php/nsw/article/view/1652
Dział
Articles
Referencje
- Arlen J., Talley E. 2008, Experimental law and economics, Cheltenham: Edward Elgar Publishing
- Calabresi G. 1975, Concerning cause and the law of torts. An essay for Harry Kalven, ”The University of Chicago Law Review” (43)
- Cartwright N. 2007, Hunting causes and using them, Cambridge University Press
- Cooter R., Ulen T. 2009, Ekonomiczna analiza prawa, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck
- Eells E. 1991, Probabilistic causality, Cambridge University Press
- Ellickson R. 1994, Order without law: how neighbors settle disputes, Cambridge, Mass: Harvard University Press
- Faralli C. 2005, The legacy of American legal realism, ”Scandinavian Studies in Law” 48
- Fittipaldi E. 2012, Everyday legal ontology. A psychological and linguistic investigation within the frame of Leon Petrazycki’s theory of law, Milan: LED Edizioni Univeritarie
- Galbiati R., Vertova P. 2008, Obligations and cooperative behavior in public good games, ”Games and Economic Behavior”, Elsevier 64(1)
- Gneezy U., Rustichini A. 2000, A fine is a price, ”The Journal of Legal Studies” 29(1)
- Guthrie Ch., 2003, Prospect theory, risk preference, and the law, ”Northwestern University Law Review” 97
- Hausman D. 1992, Essays on philosophy and economic methodology, Cambridge University Press
- Hume D. 2005, Traktat o naturze ludzkiej, Warszawa: Fundacja Aletheia Jolls Ch., Sunstein C., Thaler R. 1998, A behavioral approach to law and economics, “Stanford Law Review” 5(50)
- Kahneman D., Tversky A. 1979, Prospect theory: an analysis of decision under risk, ”Econometrica” 47
- Kant I. 2001, Krytyka czystego rozumu, Kęty: Wydawnictwo Antyk
- Korobkin R., Ulen T. 2000, Law and behavioral science: removing rationality assumption from law and economics, ”California Law Review” (88), str. 1051-1144
- Kotarbiński T., 1969, Petrażyckiego koncepcja twierdzenia adekwatnego na tle dawniejszych doktryn pokrewnych, [w:] Z zagadnień teorii prawa i teorii nauki Leona Petrażyckiego, K. Opałek (red.), Warszawa: PWN
- Kurczewski J. 1975, Pojęcia i teorie, [w:] Prawo w społeczeństwie, J. Kurczewski (red.), Warszawa: PWN
- Kurczewski J. 1977, O badaniu prawa w naukach społecznych, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
- Lande J. 1959, Studia z filozofii prawa, Warszawa: PWN
- Landes W.M, Posner R. 1983, Causation in tort law: an economic approach, ”Journal of Legal Studies” 12
- Leśniewski S. 1911, Przyczynek do analizy zdań egzystencjalnych, ”Przegląd Filozoficzny” 3(14)
- Małecka M. 2012, Czy zastosowanie teorii decyzji do analiz prawa prowadzi do paradoksu?, „Przegląd Filozoficzny Nowa Seria” 2(82)
- Neumann von. J, Morgenstern O. 1947, Theory of games and economic behavior, Princeton University Press
- Pearl J. 2000, Causality: models, reasoning, and inference, Cambridge University Press
- Peterson M. 2009, An introduction to decision theory, Cambridge University Press
- Petrażycki L. 1959a, Wstęp do nauki prawa i moralności. Podstawy psychologii emocjonalnej, Warszawa: PWN
- Petrażycki L. 1959b, Teoria prawa i państwa t.1, Warszawa: PWN
- Petrażycki L. 1959c, Teoria prawa i państwa t.2, Warszawa: PWN
- Petrażycki L. 1985, O nauce, prawie i moralności. Pisma wybrane, Warszawa: PWN
- Piniewski B., Codagnone, C., Osimo, D. 2011, Nudging lifestyles for better health outcomes: crowdsourced data and persuasive technologies for behavioral change, ”JRC Scientific and Technical Reports”, European Commission
- Polinsky A.M., Shavell S. 2007, Handbook of Law and Economics, Amsterdam-Boston: Elsevier North-Holland Publishing Company
- Salzberger E. 2007, The economic analysis of law – the dominant methodology for legal research?!, ”University of Haifa Faculty of Law Legal Studies Research Paper” no. 1044382
- Shavell S. 1980, An analysis of causation and the scope of liability in the law of torts, ”The Journal of Legal Studies” (9)
- Spirtes P., Glymour C., and Scheines R. 1993, Causation, Prediction and Search, New York/Heidelberg: Springer-Verlag
- Sunstein C. 2000, Introduction, [w:] Behavioral law & economics, Sunstein C. (red.), Cambridge University Press.
- Suppes P. 1970, A probabilistic theory of causality, Amsterdam-Boston: Elsevier North-Holland Publishing Company
- Tversky A., Kahneman D. 1974, Judgment under uncertainty: heuristics and biases, ”Science” (185)
- Woleński J. 1969, Metodologiczne dążenia Petrażyckiego a współczesna teoria nauki, [w:] Z zagadnień teorii prawa i teorii nauki Leona Petrażyckiego, K. Opałek (red.), Warszawa: PWN
- Wróblewski J. 1960, Metodologia etyki Leona Petrażyckiego, „Studia Filozoficzne” 2-3