Strategie polskiej edukacji

Abstrakt

Autor podejmuje próbę opisu przyszłości edukacji w Polsce. Najpierw podaje warunki, które określą przyszłość tej edukacji. Są to: 1) rozwój technik informatycznych i Internetu, które spowodują, że interakcja między nauczycielem i uczniem będzie możliwa bez przestrzegania zasady jedności miejsca i czasu; 2) coraz większe nasycenie wiedzą rozmaitych dziedzin życia; 3) zmiany struktury zawodowej w kierunku zwiększania się proporcji zawodów wymagających kwalifikacji. Wykształcenie stanie się coraz ważniejsze dla dobrego funkcjonowania społeczeństwa i dla pomyślności jednostki. Prawdopodobnie dlatego stosunek do wykształcenia, zarówno kształcących się, jak i polityków, stanie się bardziej instrumentalny: wykształcenie będzie się liczyć nie ze względu na wartość wiedzy samej w sobie, lecz będzie traktowane jako inwestycja tak z perspektywy społecznej, jak i jednostkowej. Narzuci to politykom i administratorom nową perspektywę w zarządzaniu edukacją, w której dominować będzie kryterium efektywności (podnoszenia jakości przy tych samych kosztach lub też obniżania kosztów jednostkowych). Ze względu na szybko rosnącą wiedzę, wymagania profesjonalizmu i częstsze niż kiedyś zmiany zawodu zwiększy się rola dokształcania. Przy wzroście decentralizacji i dywersyfikacji rozmaitych form kształcenia ważnym elementem polityki edukacyjnej będzie kontrola jakości kształcenia i rozwój technik testowych. Dla określenia celów kształcenia konieczny jest współudział rozmaitych partnerów zainteresowanych „usługami” edukacyjnymi, takich jak przedstawiciele pracodawców i pracobiorców oraz władz lokalnych. Zmieniają się zadania polityki edukacyjnej: rola centralnej administracji oświatowej będzie polegać na aranżowaniu uzgodnień i oczekiwań rozmaitych partnerów zainteresowanych funkcjonowaniem oświaty, tak aby nie tracić z oczu interesu ogólnego oraz długofalowych celów edukacji.