Słowa kluczowe
koła naukowe
ruch studencki
szkolnictwo wyższe
Jak cytować
Abstrakt
Mimo umasowienia kształcenia niewielki odsetek studentów podejmuje działania wykraczające poza oficjalny program kształcenia. Zrzeszają się oni w niewielkich organizacjach i podejmują pierwsze samodzielne badania naukowe. Studencki ruch naukowy podlega takim samym procesom, jak cały system szkolnictwa wyższego. W tekście przeanalizowano wpływ umasowienia, mobilności, umiędzynarodowienia i utowarowienia edukacji na działalność kół naukowych – najpopularniejszych form w obrębie studenckiego ruchu naukowego. Materiał badawczy pochodzi z indywidualnych wywiadów pogłębionych i materiałów dostarczanych przez administracje uniwersytetów. W toku badań wyodrębniono dwa typy organizacji: tradycyjne koła naukowe i mikroorganizacje eksperckie. Są one egzemplifikacją dwóch sposobów adaptacji do zmian zachodzących w szkolnictwie wyższym. W artykule podjęto także próbę rozstrzygnięcia, która ze strategii jest bardziej adekwatna do realiów. Podobnie jak idea uniwersytetu, także studencki ruch naukowy potrzebuje refleksji oraz zmian, które powinny nastąpić możliwie szybko.
Bibliografia
Antonowicz, D. (2005). Uniwersytet przyszłości: wyzwania i modele polityki. Warszawa: ISP.
Antonowicz, D. (2012). External influences and local responses. Changes in Polish higher education 1990-2005. W: M. Kwiek, P. Maasen (red.). National higher education reforms in a European context. Comparative reflections on Poland and Norway (87-110). Frankfurt am Main: Peter Lang.
Archer, M. (2007). Making our way through the world: human reflexivity and social mobility. Cambridge: Cambridge University Press.
Białecki, I., Dąbrowa-Szefler, M. (2009). Polish higher education in transition: between policy making and autonomy. W: D. Palferyman, T. Tapper (red.). Structuring mass higher education. The role of elite instit Ernst & Young i IBnGR (2010). Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce do 2020 roku, Warszawa.
Erasmus – statystyki (2014). http://www.erasmus.org.pl/odnosniki-podstawowe/statystyki#Mobilnosc_w_ramach_Erasmusa_w_Polsce_-_dane_ogolne [4.11.2015].
Dunkel, N.W., Schuh, J.H. (1998). Advising student groups and organizations. San Francisco: Jossey-Bass.
Gliński, P. (1996). Polscy Zieloni. Ruch społeczny w okresie przemian. Warszawa: IFiS PAN.
GUS (2014). Szkoły wyższe i ich finanse w 2013 roku. Warszawa: GUS.
Hechter, M. (2009). Principles of group solidarity. London – Los Angeles – Berkeley: University of California Press.
Jabłecka-Prysłopska, J., Dąbrowa-Szefler, M. (2007). Szkolnictwo wyższe w Polsce. Raport OECD. Warszawa: MNiSzW.
Jaczewski, B. (1971). Organizacja i finansowanie nauki polskiej w okresie międzywojennym. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Jaczewski, B. (1978). Polityka naukowa państwa polskiego w latach 1918-1939. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Jakubowski, A. (2015). Prawne aspekty działania ruchu naukowego studentów i doktorantów. http://www.struna.edu.pl/niezbednik.html [4.11.2015].
Kostera, M. (2003). Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Kraśniewski, A. (2006). Proces boloński: dokąd zmierza europejskie szkolnictwo wyższe? Warszawa: MEN.
Kulpińska, J., Najduchowska, H., Jastrząb-Mrozicka, M., Wnuk-Lipińska, E. (1992). Studenci okresu przełomu. Raport z badań 1987-1990. Warszawa – Łódź: Wyd. Naukowe PWN.
Kwiek, M. (red.) (2013). European universities: Changing roles and functions in new environments. Poznań: Wyd. Naukowe UAM.
Kwiek, M. (2006). The university and the state: a study into global transformation. Frankfurt am Main: Peter Lang.
Locher, D.A. (2002). Collective Behavior. Upper Saddle River, NY: Prentice Hall.
Mahoney, J. (2000). Path dependence in historical theory. Theory and Society 29(4): 507-548.
McCarthy, J., Zald, M. (1977). Resource mobilization and social movements: a partial theory. The American Journal of Sociology. 82(6): 1217-1218.
Noble, D. (1998). Digital diploma mills. The automation of higher education. First Monday. 13 (1-5). http://firstmonday.org/ojs/index.php/fm/article/view/569/490 [4.11.2015].
Porta, D. della, Diani, M. (2008). Ruchy społeczne. Wprowadzenie. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Reizes-Dzieduszycki, J. (2005). Książka i biblioteka w działalności polskich towarzystw naukowych młodzieży akademickiej we Lwowie w okresie autonomii galicyjskiej. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
Smelser, N. (1962). Theory of collective behavior. New York: The Free Press.
Smużewska, M. (2012). Etos studencki w kodeksach i w życiu codziennym. Teraźniejszość –Człowiek – Edukacja. 2(58): 141-156.
Smużewska, M. (2015). Studencki ruch naukowy w polskich uniwersytetach – między tradycją a realiami (niepublikowana praca doktorska).utions (183-201). London: Routledge.
Sullivan T.J. (2012). Motivating the Middle. Fighting apathy in college student organizations. Tuscon: Wheatmark.
Sztompka, P., Matuszek K. (red.) (2015). Idea uniwersytetu. Reaktywacja. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Tomaszewski, P. (2013). Ogólnopolski Związek Akademickich Kół Naukowych 1929-1933 – zarys działalności. Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki. 1-2: 215-230.
Walcott, I.W. (2003). The commoditization of higher education and the e-learning revolution. Paper presented at 10th Cambridge International Conference Open & Distance Education 2003. http://www.researchgate.net [4.11.2015].
Walczak, J. (1990). Ruch studencki w Polsce 1944-1984. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Woźnicki, J. (red.) (2013). Financing and deregulation in higher education. Warsaw: PŁ.
Woźnicki, J. (2007). Uczelnie jako instytucje życia publicznego. Warszawa: FRP.
Wójcicka, M. (2010). Uniwersytet: stabilność i zmiana. Warszawa: CBPiNSzW i UW.