Abstract
This study focuses on how two kinds of memory: historical and personal are reflected in a section of Slovak literature of the past two decades. A variety of autobiographical genres and biographically-stylised fictional prose draw on personal memory, and history, is the domain of historical genres, particularly the novel. After the 1990s, the present was deemed important and historical presentations of the past were parodied
in the prose of Peter Pišťanek and Igor Otčenáš. At the beginning of the new millennium, however, prose portraying and reflecting on the past reappeared. Memory- based writing which is concerned with an individual situated within history, or outside of it, is more persuasive. Memory-based writing is used in different forms of autobiographical writing: within fiction it takes a form of biographical stylisation (e. g. Vilikovský, Kopcsay and Rozner). In the past ten to fifteen years, there has been a renewed interest in history in Slovak literature, mainly in pre-1989 history (e. g. Rankov, Krištúfek and Lavrík), which had been mistreated in pre-1989 Slovak literature, and later there was no interest in it or it was even rejected in the 1990s.
During that time, historical memory was exploited to meet societal requirement. Silvester Lavrík was an exception—he was able to marry the two basic approaches to the past (personal history and historical) in a form of a dispute between them.
References
Assmanová, Aleida. Prostory vzpomínání. Podoby a proměny kulturní paměti. (Translated from the German: Erinnerungsräume. Formen und Wandlungen des kulturellen Gedächtnisses). Trans. Jakub Flanderka, Světlana Ondroušková a Jiří Soukup. Praha: Karolinum, 2018.
Bílik, René. Historický žáner v slovenskej próze. Bratislava: Kalligram – Ústav slovenskej literatúry SAV, 2008.
Chmel, Rudolf, ed. Slovník diel slovenskej literatúry 20. storočia. Bratislava: Kalligram – Ústav slovenskej literatúry SAV, 2006.
Fulmeková, Denisa. Konvália. Zakázaná láska Rudolfa Dilonga. Bratislava: Slovart, 2016.
Juráček, Pavel. Deník (1959–1974). Praha: Národní filmový archiv, 2003.
Kopcsay, Márius. Stratené roky. Bratislava: L. C. A., 2004.
Kotian, Róbert “Mám rád nedôveryhodného rozprávača.” Rozhovor s Pavlom Rankovom (An Interview with Pavol Rankov). Magazín o knihách 3.12 (2018): 8–9.
Krištúfek, Peter. Dom hluchého. Bratislava: Marenčin PT, 2012.
Lavrík, Silvester. Nedeľné šachy s Tisom. Bratislava: Dixit, 2016.
Lukács, György. Historický roman. (Translated from the German: Historische Roman). Trans. Július Albrecht. Bratislava: Tatran, 1976.
Matejov, Fedor “Navrávačky.” Slovník diel slovenskej literatúry 20. storočia. Ed. Rudolf Chmel. Bratislava: Kalligram, Ústav slovenskej literatúry SAV, 2006. 445–449.
Mocná Dagmar, Janáčková Jaroslava. “Historický román” (Historical Novel). Encyklopedie literárních žánrů. (Encyclopedia of Literary Genres). Eds. Mocná Dagmar, Josef Peterka et al. Praha – Litomyšl: Paseka, 2004. 240.
Otčenáš, Igor. Keby…: Rýchle dejiny budúcnosti Slovenska. Bratislava: L. C. A., 1998.
Pechar, Jiří. “O postmodernismu, smyslu umění a právu na vlastní příběh.” Lyotard, Jean-François. O postmodernismu: Postmoderno vysvětlované dětem. Postmoderní situace. (Translated from the French: Le Post-Moderne expliqué aux enfants. La Condition postmoderne). Trans. Jiří Pechar. Praha: Filosofický ústav AV ČR, 1993. 5–11.
Pišťanek, Peter. “Mladý Dônč.” Mladý Dônč. Bratislava: Slovenský spisovatel, 1993. 39–92.
Rankov, Pavol. Stalo sa prvého septembra (alebo inokedy). Bratislava: Kalligram, 2008.
Rankov, Pavol. Legenda o jazyku. Bratislava: Slovart, 2018.
Rozner, Ján. Sedem dní do pohrebu. Bratislava: Marenčin PT, 2009.
Rozner, Ján. Noc po fronte. Bratislava: Marenčin PT, 2010.
Rozner, Ján. Výlet na Devín. Bratislava: Marenčin PT, 2011.
Stanzel, Franz K. Teorie vyprávění. (Translated from the German: Theorie des Erzählens). Trans. Jiří Stromšík. Praha: Odeon, 1988.
Tatarka, Dominik. “Navrávačky.” Slovenské pohľady 105:17 (1989): 19–43; 106: 3 (1990): 6–37.
Vilikovský, Pavel. Kôň na poschodí, slepec vo Vrábľoch. Bratislava: Smena, 1989a.
Vilikovský, Pavel. Večne je zelený … Bratislava: Slovenský spisovateľ, 1989b.
Vilikovský, Pavel. “Gašpar, Melichar a Baltazárová.” Čarovný papagáj a iné gýče. Bratislava: Slovenský spisovateľ, 2004a. 20–33.
Vilikovský, Pavel. “Pán spomienok.” Čarovný papagáj a iné gýče. Bratislava: Slovenský spisovateľ, 2004b. 65–87.
Vilikovský, Pavel. “Všetko, čo viem o stredoeurópanstve.” Prózy. Bratislava: Kalligram – Ústav slovenskej literatúry SAV, 2005. 191–197.
Vilikovský, Pavel. “Na ľavom brehu pamäti.” Prvá a posledná láska. Bratislava: Slovart, 2013. 5–135.
Vilikovský, Pavel. RAJc je preč. Bratislava: Petrus, 2018.
License
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license