On the (Un)necessity of Return: Re-emigration Discourse in Recent Polish Narrative Writing between Politics and Metaphysics
PDF (Język Polski)

Keywords

re-emigration
return migration
identity
postsecular condition
metaphysics

How to Cite

Dariusz, S. (2022). On the (Un)necessity of Return: Re-emigration Discourse in Recent Polish Narrative Writing between Politics and Metaphysics. Porównania, 32(2), 67–80. https://doi.org/10.14746/por.2022.2.4

Abstract

With its assertive title, Wojciech Kudyba’s 2018 novel Emigranci wracają do domu (‘Emigrants are returning home’) suggests the possibility of considering it a voice in the current political debate on the return of Polish economic migrants to their homeland. However, the literary convention applied therein (‘spoken monologue’), along with the protagonist’s metaphysical perspective, make such immediate, instrumentalizing interpretations questionable. Placing the novel within the context of contemporary postsecular cosmopolitan society, I propose that the protagonist be seen as a peregrine to accentuate the ambivalence of his un/belonging: a subject who acknowledges the mortality and transiency of his existence, while on the other hand, immersed in earthly realities, discovers the need for a reintegrating narrative to restore for himself the feeling of intersubjective identification with his own nation. I prove that by incorporating a metaphysical perspective into migrant experience, Kudyba’s novel offers an innovative approach to re-emigration discourse in contemporary Polish narrative writing, one rooted in Cyprian Norwid’s universalism.

https://doi.org/10.14746/por.2022.2.4
PDF (Język Polski)

Funding

Tekst powstał w ramach projektu finansowanego z programu Ministra Nauki i Szkol-nictwa Wyższego pod nazwą „Regionalna Inicjatywa Doskonałości” w latach 2019–2022, nr projektu 028/RID/2018/19, kwota finansowania 11 742 500 zł.

References

Augé Marc (2011), Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, przeł. Roman Chymkowski, PWN, Warszawa.

Bogalecki Piotr (2020), Pokorne prze(d)stawienia. Postsekularyzm w badaniach literackich, w: Literatura a religia: wyzwania epoki świeckiej, t. 1 Teorie i metody, red. Tomasz Garbol, Łukasz Tischner, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 511-555.

Buber Martin (1992), Ja i TY. Wybór pism filozoficznych, przeł. Jan Doktór, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.

Czardybon Marcin (2021), O duchu (brexitu). Z dodatkiem uwag o tymotycznej stymulacji narodu w najnowszej polskiej literaturze, "Porównania", nr 3, s. 381-394. DOI: https://doi.org/10.14746/por.2021.3.23 DOI: https://doi.org/10.14746/por.2021.3.23

Dąbrowski Mieczysław (2016), Tekst międzykulturowy. O przemianach literatury emigracyjnej, Elipsa, Warszawa.

Głowiński Michał (1997), Narracja jako monolog wypowiedziany, w: tenże, Prace wybrane, t. 2 Narracje literackie i nieliterackie, Universitas, Kraków, s. 85-113.

Heidegger Martin (1972), Sein und Zeit, Max Niemeyer Verlag, Tübingen. Iglicka Krystyna, red. (2010), Poakcesyjne migracje powrotne Polaków: geneza, przyczyny i konsekwencje / Post-Accession Migration of Poles: Background, Reasons and Consequences, "Biuletyn RPO - materiały. Zeszyty Naukowe", nr 69, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.Knychalska-Zbierańska Monika (2014), Afazja - złodziejka słów. Studium przypadku, "Logopedia Silesiana", nr 3, s. 271-284.

Kołodziejczyk Dorota (2013), Gdzie jest miejsce dla Europy Środkowej i Wschod- niej w przestrzeni postkolonialnej?, "Porównania", nr 13, s. 9-27. DOI: https:// doi.org/10.14746/p.2013.13.10970 DOI: https://doi.org/10.14746/p.2013.13.10970

Krasnodębski Zdzisław (2005), Demokracja peryferii, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.

Kudyba Wojciech (2018), Imigranci wracają do domu, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Lesińska Magdalena (2016), Upolitycznienie emigracji i diaspory. Analiza dyskursu politycznego w Polsce w latach 1991-2015, "Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny", z. 3, s. 11-30.

Łotman Jurij (2008), Uniwersum umysłu. Semiotyczna teoria kultury, przeł.

Bogusław Żyłko, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Ratzinger Joseph (2006), Wprowadzenie do chrześcijaństwa, przeł. Zofia Włodkowa, Znak, Kraków.

Sawicki Stefan (1989), Czym jest poezja, "Ethos", nr 4, s. 109-115.

Skarga Barbara (1997), Tożsamość i różnica. Eseje metafizyczne, Znak, Kraków. Smith Anthony D. (2009), Etniczne źródła narodów, przeł. Małgorzata Głowacka-Grajper, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Sondel Janusz (2006), Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Universitas, Kraków.

Stanisz Agata (2014), Audioantropologia: praktykowanie dyscypliny poprzez dźwięk, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego - Prace Etnograficzne", t. 42, z. 4, s. 305-318.

Strzelecki Ryszard (2017), Kondycja człowieka w warunkach ponowoczesności - tożsamość a osoba, w: Tożsamość. Kultura. Nowoczesność, t. 1, red. Beata Morzyńska-Wrzosek, Marek Kurkiewicz, Ireneusz Szczukowski, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz, s. 13-31.

Terlecki Tymon (2003), My i oni, w: tenże, Emigracja naszego czasu, oprac. Nina Taylor-Terlecka, Jerzy Święch, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 136-139.

Toruń Włodzimierz (2013), Norwid o Niepodległej, Wydawnictwo KUL, Lublin.

Zawadzki Andrzej (2013), Etyka, hermeneutyka i myśl słaba. Vattimo, Rovatti, Dal Lago, "Ruch Literacki", z. 2, s. 129-144. DOI: https://doi.org/10.2478/v10273-012-0060-9 DOI: https://doi.org/10.2478/v10273-012-0060-9

Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata (2013), "W szpagacie". Pisarz między Polską a Niemcami, w: Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze przełomu XX i XXI wieku, red. Przemysław Czapliński, Renata Makarska, Marta Tomczok, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 223-235.