Abstract
While in the contemporary Czech public discourse, the ethos of emigration from the Czechoslovak times remains alive and supported by cultural production. The Czech Republic is becoming an immigrant country and there is a clearly discernible space for literature written by and about migrants in its literary field. Since authors whose biographies would allow this literature to be written with the license of “authenticity” are scarce, narratives about the migration experience are intermediated, mainly by writers who form the contemporary Czech canon and/or literary mainstream. On the basis of selected texts dealing with this topic, we can point to several strategies of representing the experience of migration (including economic migration) and displacement (the subversive potential of demographic changes, the didactic basis of attempts to create universalizing narratives about exile, attempts to create a Czech refugee subject), as well as the tropes through which this literature potentially opens up to the discourse of postmigration.
References
Adelson Leslie A. (2005), Turkish Turn in Contemporary German Literature, Palgrave Macmillan, New York. DOI: https://doi.org/10.1057/9781403981868 DOI: https://doi.org/10.1057/9781403981868
Andělová Kristina (2021), „Česká sovětologie“? Socialisté v opozici a kritika systémů sovětského typu, „Kontradikce” nr 5, s. 15–43. DOI: https://doi.org/10.46957/con.2021.1.2 DOI: https://doi.org/10.46957/con.2021.1.2
Behschnitt Wolfgang i in., red. (2013), Literature, Language, and Multiculturalism in Scandinavia and the Low Countries, Brill, Amsterdam. DOI: https://doi.org/10.1163/9789401209854 DOI: https://doi.org/10.1163/9789401209854
Bell David Andreas, Strabac Zan, Valenta Marko (2022), The Importance of Skin Colour in Central Eastern Europe: A Comparative Analysis of Racist Attitudes in Hungary, Poland and the Czech Republic, „Central and Eastern European Migration Review”, nr 0, s. 1–21. DOI: https://doi.org/10.54667/ceemr.2022.03 DOI: https://doi.org/10.54667/ceemr.2022.03
Brouček Stanislav, red. (2003), Český pohled na Vietnamce: (mediální obraz Vietnamu, Vietnamců a vietnamství), Etnologický ústav AV ČR, Praha.
Cigan Chaim (2016), Bez domova, w: Jinde, red. Tereza Horváthová, Drahoslava Jandrová, META, Praha, s. 79–95.
Černá Olga (2016), Do cizích Čech, w: Jinde, red. Tereza Horváthová, Drahoslava Jandrová, META, Praha, s. 7–18.
Český statistický úřad (2020), R03 Trvale a dlouhodobě usazení cizinci v ČR v letech 1985–2020 (k 31. 12.), https://tinyurl.com/3h4s3nae [dostęp: 24.03.2022].
Český statistický úřad (2022a), Cizinci podle státního občanství k 31. 12. – vybrané území, https://tinyurl.com/yc6n39a6 [dostęp: 24.03.2022].
Český statistický úřad (2022b), Cizinci podle kategorie pobytu a státního občanství k 31. 12., https://tinyurl.com/2s3p237v [dostęp: 24.03.2022].
Český statistický úřad (2022c), 1–10a. Demografické události cizinců – sňatky, https://tinyurl.com/4vxtspdp [dostęp: 24.03.2022].
de Bruin Hüblová Magda (2009), Literatura migrantská, etnická, postkoloniální nebo alochtonní?, „Iliteratura.cz”, 11.11, https://tinyurl.com/yckzt5ph [dostęp: 24.03.2022].
Czaplińska Joanna (2006), Tożsamość banity. Problematyka autoidentyfikacji w „młodej” czeskiej prozie emigracyjnej po 1968 roku, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Czaplińska Joanna (2014), Přidaná hodnota exilu. Úvahy o české exilové próze po roku 1968, Academia, Jihočeská univerzita v Českých Budějovicích, Praha–České Budějovice.
Dimter Tomáš (2007), Léčitelé literatury. S Vladimirem Vertlibem o migračníchspisovatelích, „A2”, nr 50, https://www.advojka.cz/archiv/2007/50/lecitele-literatury [dostęp: 24.03.2022].
Dutka Edgar (2016), Harum, w: Jinde, red. Tereza Horváthová, Drahoslava Jandrová, META, Praha, s. 21–37.
Dvorská Veronika (2017), Trochu si soucitně zatrpět. Román o tragédiích, které se nás (ne)dotýkají, „A2”, nr 3, https://www.advojka.cz/archiv/2017/3/trochu
-si-soucitne-zatrpet [dostęp: 24.03.2022].
Essential Killing, reż. Jerzy Skolimowski, Syrena Films, Warszawa 2010.
Gaonkar Anna Meera i in. (2021), Postmigration: Art, Culture, and Politics in Contemporary Europe, transcript Verlag, Bielefeld. DOI: https://doi.org/10.1515/9783839448403 DOI: https://doi.org/10.1515/9783839448403
Gawarecka Anna (2017), Oczywistość wykluczenia? Obrazy Romów w czeskiej literaturze najnowszej, „Porównania”, nr 2, s. 137–149. DOI: https://doi.org/10.14746/p.2017.21.13977 DOI: https://doi.org/10.14746/p.2017.21.13977
Goyal Yogita (2020), ‚We Are All Migrants’: The Refugee Novel and the Claims of Universalism, „Modern Fiction Studies”, nr 2, s. 239–259. DOI: https://doi.org/10.1353/mfs.2020.0019 DOI: https://doi.org/10.1353/mfs.2020.0019
Horváthová Tereza, Jandrová Drahoslava, red. (2016), Jinde, META, Praha.
Hůlová Petra (2017), Čechy, zěmě zaslíbená, Městská knihovna v Praze, Praha, https://tinyurl.com/ytb8rc4f [dostęp: 24.03.2022].
Janoušek i in. (2010), Dějiny české literatury 1945–1989, t. 1–4, Academia, Praha.
Klíčová Eva (2012), Čechy země zaslíbená. Recenze. „Respekt”, nr 45, 04.11, aktualizacja 5.08.2015, https://www.respekt.cz/tydenik/2012/45/ulanbatar-kyjev-praha [dostęp: 24.03.2022].
Kulmiński Robert (2014), Mniejszość wietnamska w Czechach – zarys problematyki, „Zeszyty Łużyckie”, nr 48, s. 361–374.
Mareš Petr (2003), Also nazdar. Aspekty textové vícejazyčnosti, Univerzita Karlova v Praze, Nakladatelství Karolinum, Praha.
Mareš Petr (2012), Nejen jazykem českým. Studie o vícejazyčnosti v literatuře, Univerzita Karlova, Filozofická fakulta, Praha
Meta (2022), Jinde. Sedm povídek od sedmi současných českých autorů, https://meta-ops.eu/publikace/jinde/ [dostęp: 24.03.2022].
Novák Jan (2004), Zatím dobrý, przeł. Petra Žallmannová, Petrov, Brno.
Novák Jan, Jaromír 99 (2018), Zatím dobry, Argo/Paseka, Praha.
Pavelka Zdenko (2009), Cena za český mindrák, „Právo”, dodatek „Salon”, 05.11, https://tinyurl.com/bdfebe9r [dostęp: 24.03.2022].
Pavelka Zdenko (2010), Jak krásná je krásná literatura. Politicky nekorektní zápis o blamáži Lan Pham Thi a bulvární žurnalistice, „Host”, nr 1, s. 22–29.
Pavlova Olga (2021), Nejsem úspěšný literární podnikatel. Rozhovor s Maxem Ščurem vedla Olga Pavlova, „Plav”, nr 7, https://www.svetovka.cz/2021/7.06.2021-rozhovor2/ [dostęp: 24.03.2022].
Pehe Veronika (2020), Velvet retro. Postsocialist Nostalgia and the Politics of Heroism in Czech Popular Culture, Berghahn, New York. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv1k3nqcm DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv1k3nqcm
Pejčoch Ivo (2008), Hrdinové Železné opony: útěky do svobodného světa s pomocí neobvyklých technických prostředků v letech 1949–1989, Svět křídel, Cheb.
Pham Thi Lan (2017), Bílej kůň, žlutej drak, Městská knihovna v Praze, https://tinyurl.com/nz67kvm4 [dostęp: 24.03.2022].
Said Edward W. (2013), Reflections on exile and Other Essays, ebook, Granta Books, London.
Šindelka Marek (2016), Únava materialu, Odeon, Praha.
Šindelka Marek (2017), Myslel jsem si, že dobu, kdy se určovalo, kdo má co psát, už máme za sebou, „iForum”, https://iforum.cuni.cz/IFORUM-16115.html [dostęp: 24.03.2022].
Słodowski Piotr (2018), Brzydkie słowo na literę „u”. Język jako narzędzie hegemonii i źródło oporu, „Czas Kultury”, nr 34, s. 118–125.
Staszek Zdeněk (2020), Diskuse, která nebyla, „Host”, nr 36/7, s. 22–29.
Topol Jáchym (2019), Wrażliwy człowiek, przeł. Dorota Dobrew, Czarne, Wołowiec.
Tuček Milan (2020), Vztah české veřejnosti k národnostním skupinám žijícím v ČR – březen 2020, Sociologický ústav AVČR, Praha, https://tinyurl.com/mr4c7tsu [dostęp: 17.07.2022].
United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2020), International Migration 2020 Highlights, https://tinyurl.com/3nfnbv3y [dostęp: 17.07.2022].
Vlasta Sandra (2015), Contemporary Migration Literature in German and English: A Comparative Study, Brill Rodopi, Leiden/Boston. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004306004 DOI: https://doi.org/10.1163/9789004306004
Zábranský David (2017), Za Alpami, Větrné mlýny, Brno.
Zarek Józef (2010), „Údělem člověka je exil”, w: Od banity do nomady, red. Joanna Czaplińska, Sabina Giergiel, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole–Brno, s. 43–48.
License
Copyright (c) 2022 Joanna Derdowska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license